96 Bin Sakız Fidanı Yetiştirilecek

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Sakız Eylem Planı Kapsamında 96 Bin Sakız Fidanı Yetiştirecek…

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın uygulamaya koyduğu eylem planlarından biri olan Sakız Eylem Planı çerçevesinde İzmir’de 96 bin sakız fidanı yetiştirilecek.

96 Bin Sakız Fidanı Yetiştirilecek

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü (OGM) Türkiye’yi Sakız Ağacı yetiştiriciliğinde güçlendirmek ve Dünya’da söz sahibi yapmak için 2014 yılında başlattığı ve
5 yıl sürecek olan “Sakız Eylem Planı” çerçevesinde çalışmalarını sürdürüyor.

OGM’ye bağlı İzmir Orman Bölge Müdürlüğü, eylem planı kapsamında 96 bin adet sakız fidanı yetiştirecek. Sakız yetiştiriciliğinde tohumdan üretim pek tercih edilmiyor çünkü kaliteli sakız üretimi sadece erkek ağaçlardan yapılabiliyor. Bu maksatla çelikleme yöntemi ile İzmir Torbalı Fidanlığında 2015 yılında 30 bin adet, 2016-2017 yılları arasında 55 bin adet ve 2018-2019 yılları arasında da 11 bin adet olmak üzere toplam 96 bin adet sakız fidanı üretiminin gerçekleştirilmesi hedefleniyor.


200 Bin Dekar Sahanın Envanteri Yapılacak

Eylem planının öngördüğü çalışmaların uygulanabileceği alanlar ağırlıklı olarak İzmir’de bulunuyor. Bu kapsamda, sakız ağacının yetiştirilmesine uygun toprakların yer aldığı İzmir’de eylem planı kapsamında toplam 200 bin dekar sahanın envanteri yapılacak. Envanter çalışmalarının 2015 yılı başlarında tamamlanması hedefleniyor.

Ayrıca, İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nde toplam 450 dekar aşılı fidan dikimi ile sakız ormanı kurulacak ve 150 dekar yabani sakızlıkların da ıslahı yapılacak.

Sakız Ağacı Klon Parkı Orman Ağaçları Tescillendi

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın 2014’te uygulamaya koyduğu Sakız Eylem Planı kapsamında bugüne kadar 100 bin dekar alanın saha ve servet envanteri gerçekleştirildi. Doğada bulunan 3 bin adet Sakız Ağacının aşılaması yapıldı ve 3 bin 500 Sakız Ağacının bulunduğu bir Anaçlık Bahçe oluşturuldu.

Ayrıca, bin ferdin bulunduğu Sakız Ağacı Klon Parkı Orman Ağaçları da Tohum Enstitüsü Müdürlüğü tarafından tescillendi.

Çok Kıymetli Bir Ticari Ürün

Pistacia lentiscus türünün chia varyetesinden elde edilen salgı sakızının çok kıymetli bir ticari ürün olduğunu ve asırlardan beridir insanlar tarafından gıda, tıbbi-aromatik ve kozmetik maksatlı kullanıldığını vurgulayan Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu ise “Bu tür ülkemiz topraklarında yetişme alanı bulunmasına rağmen üretimi nerdeyse yok olmaya yüz tuttu. Ham sakız ve sakız ürünleri ihtiyacının ithalat yoluyla karşılanması karşısında Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak harekete geçtik ve hazırladığımız eylem planıyla ekonomik değeri yüksek bu ürünün üretimini artırarak dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyoruz” diye konuştu.


Sakız İhtiyacı İç Kaynaklardan Sağlanacak

Eylem planının hayata geçirilmesi ile Türkiye’de tabii olarak yetişen sakız üretimine elverişli sakız ağaçları tespit edilerek 5 bin sakız ağacının koruma altına alınacağını vurgulayan Prof. Dr. Veysel Eroğlu,  “Piyasanın ve teşkilatın ihtiyacının karşılanabilmesi maksadıyla havai daldırma metoduyla fidan üretimi yapılabilecek sakız bahçesi kurulacak. 425 kişiye sakız ağacı yetiştiriciliği ve sakız işleme eğitimi verilecek. Böylece bu kıymetli ürün topraklarımızda yeniden yetiştirilerek sakız ihtiyacımız iç kaynaklardan sağlanacak. Sakız ormanlarından sürdürülebilir faydalanma sağlamak maksadıyla da Sakız Üretici Birliği kurulacak ” dedi.

Prof. Dr. Veysel Eroğlu ayrıca, Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü’nün de Özel Ağaçlandırma yönetmeliğinde “Sakız Özel Ağaçlandırması” ile ilgili düzenlemeler üzerinde çalıştıklarını da sözlerine ekledi.



Damla Sakızı, Sakız Ağacının Üretimi

Sakız Adası'nın doğal damla sakızı, antik çağlardan beri bilinen, "skinari" veya "pixari" adıylada anılan doğal damla sakızı ağacından etrafa yayılan doğal bir reçinedir. Bilimsel adı "Pistacia Lentiscus Var Chia" veya" latitolia"dır. Yalnızca Sakız Adası'nda -özellikle güney kesiminde- yetişmektedir. Pistacia ailesine bağlı, "Pistacia" veya "Pistacia Lentiscus" türlerinin varyasyonu olan bir bitkidir. Antik çağlardan günümüze kadar Sakız Adası'nı ziyaret eden doğa bilimci ve gezginlerin çoğu doğal damla sakızına ve doğal damla sakızı ağacına özel bir ilgi göstermişlerdir. Hepsi neden doğal damla sakızının Dünya'da yalnızca Sakız Adası'nın bu küçük kesiminde (Mastichochoria adıyla anılan doğal damla sakızı üretilen köylerinde) üretildiğine bir açıklama getirmeye çalışmışlardır. Bilimsel açıklamalar bu gerçeği yer altı sularına ve volkanlara, hatta genellikle ılıman olan iklime bağlamışlardır. Sakız Adası'nda kışlar  ılımandır ve sıcaklık nadiren sıfırın altında 2-3 dereceye düşer. Bu genel olarak tarım için bir felaket olsa da, doğal damla sakızı üretilen köylerin yararınadır. Doğal damla sakızı ağaçları: bol kireçtaşlı kültürlü toprakta, taşlı ve bereketsiz toprağa göre daha iyi yetişmekte ve daha uzun yaşamaktadır. Neme dayanamamaktadır; çünkü nemli toprak hava almasını zorlaştırmakta ve yaşam süresini kısaltmaktadır. Düzenli sulamaya ihtiyaç duymakta olup,  adadaki kurak dönemlerde doğal damla sakızı üretiminde belirgin bir düşüş görülür.

GÖVDESİDoğal damla sakızı ağacının gövdesi düz değildir. Gençken açık gri renkte, ileri yaşlarında kül karası rengindedir. Çam ağaçlarında olduğu gibi gövdeden ayrılması zor olan "riknides" adıyla anılan çizgilerle kaplıdır ve pürüzlüdür. Kökleri boyu 20 metreye ulaşıncaya kadar büyür ve yayılıp yatar.

SAKI AĞACI YAPRAKLARI

Doğal damla sakızı ağacının yaprakaları birleşiktir. Üç ila dört koyu yeşil parçanın birleşiminden oluşmuştur ve mersin ağacınınkiler gibi pürüzsüzdür. Doğal damla sakızı ağacı her zaman yeşil kalan bodur ağaççıklardandır ki bu da yapraklarını dökmediği anlamına gelmektedir. Doğal damla sakızı ağacı 2- 3 metre, bazen de 5 metre uzunluğuna ulaşabilmektedir.
 
SAKI AĞACI ÇİÇEKLERİ

Doğal damla sakızı ağacı "Dioecious"tur ve çiçekleri Mart ortasında ilk kez ortaya çıkan küçük formda, kalın çiçek livalarıdır. Nisan başlarında ağaç çiçeklerle doludur.