Başta İtalyan ve Yunan markalı zeytinyağ firmalarının zaferini ilan ettiği dünya ve özellikle de Amerikan piyasasında, Türkiye güç kaybetmeye devam ediyor. İhracat Şampiyonları olarak tanımlanan, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından 2004 yılından bu yana açıklanan en fazla ihracat yapan ilk bin firma listesine 2010 yılında zeytinyağı sektöründen hiçbir firma giremedi.
İhracat Şampiyonları olarak tanımlanan, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından 2004 yılından bu yana açıklanan en fazla ihracat yapan ilk 1000 firma listesine 2010 yılında zeytinyağı sektöründen hiçbir firma giremezken, sofralık zeytin sektöründe ise sadece Marmarabirlik Tarım Satış Kooperatifleri Birliği listede yer bulabildi.

İhracat Şampiyonları olarak tanımlanan, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından 2004 yılından bu yana açıklanan en fazla ihracat yapan ilk bin firma listesine 2010 yılında zeytinyağı sektöründen hiçbir firma giremedi. Sofralık zeytin sektöründe ise listede sadece Marmarabirlik Tarım Satış Kooperatifleri Birliği yer bulabildi. Sektör zeytin ithalatı arayışına girdi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından 2004'te ilk kez açıklanan ihracatta ilk 1000 firma listesinde zeytinyağı sektöründen 8 firma yer bulmuştu. Zeytinyağı sektörü 2005 yılında TİM tarafından açıklanan ihracat şampiyonları listesine 9 firma ile girmişti. 9 firmanın ihracat rakamı 266 milyon 693 bin dolara ulaşmıştı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin ilk 1000 ihracatçı listesinde zeytin ve zeytinyağı sektörünün gerilemesi 2006 yılında belirgin şekilde kendini gösterdi. 2006 yılında Ekiz Yağ ve Sabun Sanayi ve Ticaret A.Ş. sektör lideri olurken, zeytin ve zeytinyağı sektörü 2006 yılında şampiyonlar liginde 5 firma ile temsil edilmişti. 5 firmanın ihracatı 129 milyon 880 bin dolarla kalmıştı.

-2007'DE 3 FİRMA LİSTEYE GİRMİŞTİ-

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin ilk 1000 ihracatçı listesinde zeytin ve zeytinyağı sektörünün kan kaybı 2007 yılında da devam etti. Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, 2007 yılında sektör lideri olurken, listenin gediklisi Nejat Atalan Dış Ticaret A.Ş. ve Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği ilk 1000 ihracatçı arasına isimlerini yazdırmıştı. 2007 yılında bu üç firma dışında listeye girebilen zeytin ve zeytinyağı ihracatçısı olmamıştı.

2008 yılında zeytinyağı sektöründen hiçbir firma TİM ilk 1000 ihracatçı listesinde yer alamazken, sofralık zeytin ihracatçısı Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği listede yer alan tek firma olmuştu. İlk 1000 ihracatçı listelerine 2009 yılında bakıldığında ise sektör lideri olarak Verde Yağ ve Besin Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. görünüyor. 2009 yılında listede yer bulan diğer zeytin ve zeytinyağı sektörü firmaları ise Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği ve Ekiz Yağ ve Sabun Sanayi ve Ticaret A.Ş. olmuştu.

2010 yılına gelindiğinde ise, 2008 yılının tekrarı ortaya çıktı. Sofralık zeytin ihracatçısı Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, ihracatla ilk 1000 ihracatçı listesine girebilen tek sofralık zeytin ihracatçısı firma olurken, zeytinyağı ihracatçısı firmalar bir kez daha liste dışı kaldı.

-TÜRK FİRMALARININ AYAĞA KALKIP YÜRÜMESİNİN TEK ÇARESİ VAR-

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nedim Güreli yaptığı açıklamada, “Türk Zeytin ve Zeytinyağı sektörü, 2007 yılından önce baş gösteren kuraklıklar, iç piyasada tüketimin artması, vs. gibi nedenlerden dolayı özellikle 2007 yılından bu yana Türk Zeytin ve Zeytinyağı gerek fiyat, gerekse miktar ve kalite yönünden, uluslararası pazarlarda rekabet dışında kalmaya başladı. İşte bu tabloyu erkenden gören sektörün tek İhracatçı Birliği olan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) Genel Kurulu'nun aldığı karar doğrultusunda, 2007 yılında Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan zeytin ve zeytinyağında “Dahilde İşleme Rejimi” kapsamında, üstelik de yüzde 50'si iç piyasa kaynaklarından tedarik edilmek ön koşuluyla yeniden ihraç kaydıyla yurt dışından zeytin ve zeytinyağı getirme talebinde bulundu. Uluslararası piyasalarda henüz emekleme dönemini tamamlamaya çalışan Türk Markalarının ayağa kalkıp yürümesini temin edecek tek çare bugün için budur” dedi.

Güreli, Türk Zeytin ve Zeytinyağı sektörü olarak, diğer üretici ülkelerin Türkiye'den daha ucuz olan kaliteli yağlarını DİR kapsamında ithal edip, işleyip kutulayarak ihraç etmek ve böylece Türkiye'ye önemli bir katma değerin kalmasını sağlamak istediklerini söyledi.

-İHRACATTA KAN KAYBI SÜRÜYOR-

Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi Yönetim Kurulu Başkanı Metin Ölken ise yaptığı açıklamada, sektörün son 5 senelik ihracat rakamları incelendiğinde ne yazık ki, her sene rekor kıran Türkiye ihracat rakamlarına rağmen sürekli gerilediğinin görüleceğini ifade ederek, “Zeytin-zeytinyağı sektörümüz son dönemde; Dahili üretimin miktarı, tür ve kalite anlamında yetersizliği, İhraç pazarlarımızda talep edilen iri kalibreli ve/veya ülkemizde yetiştirilmeyen veya üretimi az olan zeytin çeşitlerinin üretiminin azlığı gibi nedenlerle ihracatta kan kaybedilmektedir. İtalyan ve İspanyol zeytin-zeytinyağı ihracatçılarının sahip olduğu dahilde işleme rejimi kapsamında ithalat imkanına sahip olmayan ülkemiz sektör temsilcilerinin bazıları Mısır, İspanya, Yunanistan gibi bazı ülkelerde yerli işadamları ile ortaklığa giderek aynı ülkeden ve diğer üretici ülkelerden temin ettikleri ürünleri işleyerek İran, ABD, Rusya, Uzakdoğu ülkeleri gibi ülkelere ihraç etme yoluna gitmekte, bu nedenle; katma değerin büyük kısmının yatırımın yapıldığı ilgili ülkelerde kalması, teknoloji ve işleme tekniklerinin öğretilmesi ile pazar bilgilerinin verilmesi sonucunda ileriye yönelik rakiplerin kendi ellerimizle ortaya çıkartılması gibi olumsuz sonuçlar da oluşmaktadır” dedi. (