Türkiye’nin en büyük süt ve süt ürünleri kuruluşlarından Teksüt, yaz döneminin sıcak havalarında tüketicileri sağlıklı serinlik için ayranı tercih etmeye çağırdı. Teksüt Kalite Müdürü, Gıda Mühendisi Orhan Kaplan, bunun için ayranın özelliklerine vurgu yaptı ve “ayran, yoğurt ve suyun karışımından fazlasıdır” diyerek, niçin tercih edilmesi gerektiğine şu ifadelerle açıklık getirdi:
Ayranın üç önemli özelliği: Yağ, protein, düşük laktoz
İçerdiği süt yağı oranına göre ayran; tam yağlı, yarım yağlı ve yağsız olarak tüm tüketici gruplarına hitap edecek şekilde üretilir.
Ayranın kendine özgü karakteristik yapısını özellikle protein içeriği sağlar.Endüstriyel üretimindeki olgunlaştırma aşamalarında kontrollü şekilde asitlik gelişiminin sağlanmasıyla bu yapı oluşur. Bu nedenle protein içeriği, ayran için en önemli bileşenlerin başında gelir.
Ayran, süte göre düşük laktoz içeriğine sahip. Bu nedenle sütü tolere edemeyen laktoz intoleransı olan bireylerin de faydalanabileceği bir içecek olarak öne çıkar. Ayrıca kalsiyum ve protein dışında fosfor, potasyum, A, B2, B6, B12 ve D gibi vitamin ve mineralleri de içerir.
İyi ayran nasıl olmalı?
Süt renginde, temiz, parlak, kendine has hoş kokuda ve hafif ekşimsi tadta, akıcı kıvamda, yüzeyinde yağ birikmemiş ve çalkalandığında homojen yapıda olmalı. Aşırı tuzlu olmamalı. Ambalajının da sağlam, deforme olmamış, bombaj yapmamış olmasına dikkat edilmeli.
Yazın ayran niçin tercih edilmeli?
- Terlemeyle oluşan tuz kaybını telafi eder. Yaz döneminde vücudumuzdan terlemeyle su ve elektrolit denilen tuz kayıpları oluşur. İçerdiği mineraller ve su sayesinde, kaybedilen maddelerin telafi edilmesi ve dengelenmesinde ayran en önemli içeceklerin başında gelir.
- Harareti giderir. Süt ürünü olması nedeniyle ayran, buzdolabında muhafaza edilir. Sıcak havalarda tüketilen ayran, serinletici özelliğiyle vücutta sıcaklığın dengelenmesinde ve hararetin giderilmesinde etkili olur.
- Rahatlatıcı etki gösterir. Terlemeyle oluşan kayıplar sonrasında gelişen yorgunluğun giderilmesinde ve kasları gevşetici özelliği nedeniyle de sinir sisteminin rahatlatılmasında destekleyicidir.
- Tansiyonun dengelenmesinde yardımcı olur. Sıcak havalarda yaşanan olumsuz durumlardan biri de tuz kaybına istinaden genişleyen damarlarda kan basıncının yani tansiyonun düşmesidir. Yeterli miktarda ayran tüketilerek bu durumun önüne geçilmesi ve vücut direncinin artırılabilmesi mümkün.
- Uyku düzenini dengeler. Yaz döneminde günlerin uzun olması, uyuma-uyanma saatlerinin değişmesi, uykuyu sağlayan hormonal dengenin bozulmasına neden olabilmektedir. B kompleks vitaminlerince zengin olan ayranın düzenli tüketilmesi, bu sorunların azaltılmasında yardımcı olur.
- Tok tutar, diyeti kolaylaştırır. Bu yıl pandemi sürecinden dolayı da evlerde kalınması, tüketilen gıdalardan ve yapılamayan sporlar nedeniyle alınan kiloların nasıl verileceği, pek çok kişiyi kara kara düşündürüyor. İçeriğindeki kalsiyum ve amino asitlerin, fazla yağların yakılmasında etkili olması ve protein içeriğinden dolayı tok tutma hissi vermesi, ayranı yaz diyetinin vazgeçilmezi haline getirir.
- Probiyotik etkiye sahip. Ayran içerdiği probiyotikler sayesinde hem bağırsak florasını hem bağışıklık sistemini güçlendirir. Yaz aylarının gelmesi ve pandemi sürecinin atlatılmasıyla aslında özlenen bir alışkanlık olan ev dışı yemek tüketiminde ayran, probiyotik etkisi nedeniyle de sindirim ve gıda güvenliği açısından en önemli emniyet kemerlerinden biri olarak öne çıkar.
