Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Kurbanlık etin tüketimi ve saklanmasında yapılan hatalar, önemli sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Sağlıklı bir bayram geçirmek için uzmanların önerilerine kulak verin.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Köse, yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde özellikle kurban etinin tüketilmesi ve saklanması konusunda yapılan bazı yanlış uygulamaların önemli sağlık sorunlarına neden olduğunu söyledi.
Kurban etini mutlaka dinlendirin!
Kesilen kurban etini hemen tüketmenin bir gelenek olduğunu belirten Gizem Köse, ancak bu alışkanlığın sindirim problemlerini beraberinde getirdiğini hatırlattı. Köse, şunları söyledi:
“Kurban eti satın alınmadan önce mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş olmalıdır. Kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. İlk 24 saat ölüm katılığı (rigormortis) denilen durum ortaya çıkar. Bu yüzden et dinlendirilmeli ve bir gün sonra tüketilmelidir. Aksi halde sindirim problemleri ve pişme zorluğu ile karşılaşılabilir.
Etin depolanmasında bazı hatalar yapılıyor. Büyükbaş hayvan etleri soğuk ortamda birkaç gün bekletildikten sonra tüketilmeli. Büyükbaş hayvan etleri, 0 derecede 7–10 gün bekletildikten sonra tam yumuşamakta ve etin lezzeti, kıvamı yerine oturmaktadır. Zamanınız dar olduğu için hiç değilse 12 saat buzdolabında dinlendirmenizde fayda var.”
Kırmızı et özenle saklanmalı
Kırmızı etin proteinden zengin olduğundan çabuk bozulma riski olduğunu belirten Gizem Köse, bu nedenle saklama koşullarına özen gösterilmesi gerektiğini vurgulayarak “Buzdolabı poşetinde en fazla 3 gün, buzlukta -4 derecede en fazla 7 gün, derin dondurucuda -32 derecede en fazla 3 ay saklanmalıdır. Et küçük parçalarda birer yemeklik olacak şekilde poşet ve yağlı kâğıda sarılarak derin dondurucuda saklanması en uygun koşul olacaktır. Böylece çözdürme işlemi de kısa sürecek bu da bakteri oluşumunu engelleyecek. Çözdürme işlemi kalorifer üzerinde, açıkta ya da sıcak suda bekletilerek olmamalı! Buzdolabında ya da mikrodalgada çözdürme uygun seçenekler arasında gösterilebilir” dedi.
Kahvaltıda kurban eti tüketilmemeli!
Kurban Bayramı sabahlarındaki bir başka alışkanlığı da hatırlatan Gizem Köse, özellikle kahvaltıda kurban eti tüketiminden kaçınılması gerektiğini belirterek şu tavsiyelerde bulundu:
“Bayram sabahlarına 2 bardak ılık su ve hafif kahvaltı ile başlangıç yapılmalıdır. Böyle bir başlangıç sindirim sorunlarını ortadan kaldıracak ve öğünlerinizi dengeli tüketmenizi sağlayacak. Kurban eti sabah tüketilmemelidir. Bekleyen et daha lezzetli, kıvamlı olur ve çiğnemesi daha kolay olur. Ete uygulanan pişirme yöntemi, etin lezzeti, görüntü, kıvam, koku ve biyoyararlılığını doğrudan etkiler. Az pişirim yapılması etin kalitesini ve besin değerini düşürür. Kurban etinin pişirilmesinde ızgara-fırında ya da haşlama en uygun yöntemlerdir.
Kırmızı et görünmez doymuş yağ içermektedir. Dışındaki beyaz yağ katmanı görünür yağdır, kolesterol oranı yüksek olan bu yağları ayırmanızda fayda var. Özellikle kalp-damar hastalığı, hipertansiyon ve kan yağ yüksekliği olan kişiler et tüketiminde görünür yağlardan uzak durmalıdır. Etli sebze ve kuru baklagil yemeklerine fazladan yağ koyulmamalıdır. Kırmızı etin günlük tüketim miktarı 90–120 gr (3–4 köfte kadar) olmalıdır.”
Mangal yapıyorsanız bunlara dikkat
Bayramlarda mangalda pişirme yönteminin de sıklıkla kullanıldığını belirten Gizem Köse, etin yanmaması gerektiğini belirterek önerilerini şöyle sıraladı:
“Türk geleneği olarak mangalı seviyoruz ve Kurban Bayramı’nda da sıkça pişirmede kullanıyoruz. Ancak bazı noktalara değinmek isterim ki etin ateşe yakın olması hem kanserojen öğe oluşumuna neden olur hem de A, B1, B12 ve folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açar. Etin ateşten 15cm kadar uzakta pişirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde etin dışındaki protein ateş sebebiyle katılaşacak biyoyararlılığı düşecektir. Aynı zamanda yanmış etlerin kanserojen olduğunu unutmamak gerekiyor. Eğer et çok pişmişse hiç değilse yanında bol C vitamini içeren taze ve kesilmemiş yeşilbiber tüketerek kanserojen etki azaltılabilir.
Etin yanında sebze de tüketilmeli!
Kurban bayramında et tüketimi sebebiyle sebze tüketimi azalır. Hâlbuki etin içerisindeki protein ve demirden faydalanmamız için mutlaka yanında yeşillikli sebze ya da salata tüketimi olmalıdır. Demir emiliminde de C vitamini yardımcıdır. Bu yüzden tabağınızın yarısını et yarısını sebze ya da salata ile doldurarak tüketin.
İçecek seçiminde de dikkatli olunmalıdır. Meyve suyu, asitli içecek yerine bitki çayı, maden suyu tercih edilmelidir.”
Bayramlarda beslenme alışkanlıklarını değiştiğini belirten Gizem Köse, “Beslenme düzenindeki değişikliklerde dikkatli olunmadığında hazımsızlık, bulantı, kabızlık, mide ağrısı, kalp çarpıntısı ve yüksek tansiyon gibi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalma riski artıyor. Bu neden sık sık azar azar beslenmek bu dönemlerde daha da önem kazanıyor” dedi.
Bayramlarda şekerleme ve tatlı ikramlarının da arttığını belirten Köse, şeker yerine kuru meyve şerbetli tatlılar yerine de sütlü tatlı ikram edilmesinin ve tüketiminin daha sağlıklı olacağını söyledi.
