BOR ÜRÜNLERİ VE KULLANIM ALANLARI

Boren'in Tarihçesi
Kurumsal Yapı » Tarihçe

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN), Türkiye'de ve dünyada bor ürün ve teknolojilerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini teminen değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve/veya bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak, koordine etmek ve bu araştırmalara katkı sağlamak amacıyla 18.06.2003 tarihli ve 25142 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 4865 sayılı Kanun’la kurulmuştur. Enstitü, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ilişkili kuruluşudur.

Enstitü, Enstitü Başkanı ve 1. Dönem Yönetim Kurulu üyelerinin 7 Kasım 2003 tarihinde atanmalarıyla birlikte teşkilatlanmaya başlamış, ilk kuruluş çalışmaları Enstitü Başkanı Erk İNGER’in yarı zamanlı öğretim görevlisi olarak görev yaptığı ODTÜ Uzay ve Havacılık Bölümünün bir odasında yürütülmüştür.

Nisan 2004 tarihinden itibaren ilk hizmet binası olan ODTÜ Merkez laboratuvarının bir bölümünde fiili çalışmalara başlanmıştır. 2007 Ağustos ayına kadar bu binada çalışmalarını sürdüren Enstitü, bu tarihten itibaren halen faaliyetlerine devam ettiği Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE) hizmet binasının 10. katına taşınmıştır.

BOREN, kamu ve özel araştırma kuruluşları, özel şirketler ve üniversiteler aracılığı ile Ar-Ge faaliyetlerini sürdürmektedir. ODTÜ Kimya Mühendisliği Laboratuvarında tahsis edilen mekânda kurulan pilot tesis dışında dâhili çalışma yapmamaktadır.

Enstitü, faaliyetlerine başladığı 2004 yılından itibaren projeler başlatmış ve önemli sayıda projenin de başarılı şekilde tamamlanmasını sağlamıştır. 2004 yılından itibaren Enstitü tarafından 131 adet proje başlatılmış, bu projelerden 64 adedi başarı ile sonuçlandırılmış, 3 adedi iptal edilmiş, 64 adet projenin çalışmaları sürdürülmektedir.

Tamamlanan projeler sonunda geliştirilen ürünlerden Tarım Bor, Ahşap Bor, Bor Nitrür, Çinko Borat ve Selülozik İzolasyon sanayileştirilmiştir. Geliştirilen ürünlerden Borlu Çimento, Sodyum Bor Hidrür, Yakıt Pili, Trimetil Borat, Bor Katkılı Seramik ise sanayileşmeye hazır ürünlerdir. Yanma Dayanımı İyileştirilmiş Bor Katkılı Plastikler ve Ahşap Levhalar, Bor Nitrür Yüzey Kaplamalar, Manyetik Alan Ölçüm Sensörleri, Borlu Mıknatıslar, Borlu Süper İletken Malzeme Geliştirilmesi laboratuar ölçeğinde üretilen ve üzerinde çalışmaların devam ettiği ürünlerdir.

Borlu çimento ile ilgili iki ayrı çimento fabrikasında üretim yapılarak her türlü testi yapılmış, beton yol uygulamasında ve kanal kaplamada kullanılmıştır. Beton mukavemeti, hidratasyon ısısı, su ve gaz geçirgenliği, nötron tutuculuğu gibi parametreler açısından üstün özellikte beton üretimine imkân vermektedir. Borlu çimentonun TS 13353 sayılı Türk Standardı çıkarılmış, bayındırlık fiyatları oluşturulmuştur. Borlu çimento üretilmeyi ve beton sektöründe kullanılmayı beklemektedir.

Enstitünün çalışmaları sonucu 11 adet patent başvurusu yapılmış, 1 adet ürün standardı oluşturulmuş, ve geliştirilen bir cihaz için 1 adet ödül alınmıştır. Patent başvurularından 3 adedi ile ilgili patent belgesi alınmıştır.

Enstitü, görevini sürdürdüğü 6 yıl boyunca 2 adet ulusal bor çalıştayı ve 2 adet uluslararası bor sempozyumu düzenlemenin yanı sıra birçok bilimsel toplantı, kongre ve konferansa da katkı sağlamıştır.

 
Bor Elementi Hakkında Genel Bilgiler
Bor Hakkında » Bor Elementi

 or, periyodik tabloda  B simgesi ile gösterilen, atom numarası 5, atom ağırlığı  10,81 olan metalle ametal arası yarı iletken özelliğe sahip bir elementtir. Periyodik cetvelin 3A grubunun ilk ve en hafif üyesidir. Temel hal elektron konfigürasyonu 1s2 2s2 2p1’dir.
 
Bor elementi 8B, 10B, 11B, 12B, 13B izotoplarından oluşmaktadır. En kararlı izotopları 10B ve 11B’dir. Bu izotopların tabiatta bulunma oranları sırasıyla % 19.1-20.3 ve % 79.7-80.9’dir. 10B izotopu, çok yüksek termal nötron tutma özelliği gösterir. Böylelikle nükleer malzemeler ve nükleer enerji santrallerinde kullanılabilmektedir. Türkiye’de 10B izotop oranı yüksek bor cevher yatakları bulunmaktadır.
 
Çeşitli metal veya ametal elementlerle yaptığı bileşiklerin gösterdiği farklı özellikler, bor bileşiklerinin birçok endüstride kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Bor, bileşiklerinde metal dışı bileşikler gibi davranır, ancak, farklı olarak saf bor, karbon gibi elektrik iletkenidir. Kristalize bor, görünüm ve optik özellikleri açısından elmasa benzer ve neredeyse elmas kadar serttir.
 
Borun saf elementi ilk kez,  1808 yılında Fransız kimyager J.L. Gay-Lussac ve Baron  L.J. Thenard ile İngiliz kimyager H. Davy tarafından elde edilmiştir.
 
Bor, biri amorf ve altısı kristalin polimorf olmak üzere, çeşitli allotropik formlarda bulunur. Alfa ve beta rombohedral formlar en çok çalışılmış olan kristalin polimorflarıdır. Alfa rombohedral strüktür 1200C'nin üzerinde bozulur ve 1500C'de beta rombohedral form oluşur. Amorf form yaklaşık 1000C'nin üzerinde beta rombohedrale dönüşür ve her türlü saf bor ergime noktasının üzerinde ısıtılıp tekrar kristalleştirildiğinde beta rombohedral forma dönüşür.
 
Bor, yerkabuğunda yaygın olarak bulunan 51. elementtir. Bor tabiatta hiçbir zaman serbest halde bulunmaz. Doğada yaklaşık 230 çeşit bor minerali olduğu bilinmektedir. Yaygın olarak bulunan bor minerallerinden bir tanesi bir tür aluminoborosilikat minerali olan ve yapısında %10’a kadar bor içerebilen Turmalin’dir. Ancak, sanayide alkali ve toprak alkali bor mineralleri olan Tinkal (Na4B4O2. 10H2O), kernit (Na2B4O7. 4H2O), kolemanit (Ca2B6O11. 5H2O) ve üleksit (NaCaB5O9. 8H2O) kullanılmaktadır. Ticari maden yatakları sınırlı olup en çok Türkiye ve ABD’de bulunmaktadır.
 
Bor elementinin kimyasal özellikleri morfolojisine ve tane büyüklüğüne bağlıdır. Mikron ebadındaki amorf bor kolaylıkla ve bazen şiddetli olarak reaksiyona girerken kristalin bor kolay reaksiyon vermez. Bor yüksek sıcaklıkta su ile reaksiyona girerek borik asit ve bazı diğer ürünleri oluşturur. Mineral asitleri ile reaksiyonu, konsantrasyona ve sıcaklığa bağlı olarak yavaş veya patlayıcı olabilir ve ana ürün olarak borik asit oluşur.
 
 
  Atomik Yapısı :
 
Atomik Çapı
    
1.17Å
Atomik Hacmi
    
4.6cm3/mol
Kristal yapısı
    
Rhombohedral
Elektron Konfigürasyonu
    
1s2 2s2p1
İyonik Çapı
    
0.23Å
Elektron Sayısı (yüksüz)
    
5
Nötron Sayısı
    
6
Proton sayısı
    
5
Valans Elektronları
    
2s 2p 1
 
 
  Kimyasal Özellikler :
 
Elektrokimyasal Eşdeğer
    
0.1344g/amp-hr
Elektronegativite (Pauling)
    
2.04
Füzyon Isısı
    
50.2kJ/mol
İyonizasyon potansiyeli
    
Birinci: 8.298
    
İkinci: 25.154
    
Üçüncü: 37.93
Valans elektron potansiyeli (-eV)
    
190
 
 
  Fiziksel Özellikler
 
Atomik Kütlesi
    
10.811
Kaynama Noktası
    
4275K - 4002°C - 7236°F
Termal Genleşme Katsayısı
    
0.0000083cm/cm/°C (0°C)
Kondüktivite
    
Elektriksel:  1.0E -12 106/cm
    
Termal:  0.274 W/cmK
Yoğunluk:
    
2.34g/cc @ 300K
Görünüş
    
Sarı-Kahverengi ametal kristal
Elastik Modülü
    
Bulk: 320/GPa
Atomizasyon Entalpisi
    
573.2 kJ/mole @ 25°C
Füzyon Entalpisi
    
22.18 kJ/mole
Buharlaşma Entalpisi
    
480 kJ/mole
Sertlik
    
Mohs:  9.3
    
Vickers:  49000 MN m-2
Buharlaşma Isısı
    
489.7kJ/mol
Ergime Noktası
    
2573K - 2300°C - 4172°F
Molar Hacmı
    
4.68 cm3/mole
Fiziksel Durumu
    
(20°C & 1atm): Katı
Spesifik Isısı
    
1.02J/gK
Buhar Basıncı
    
0.348Pa@2300°C
 
 
Rezervler
Bor Hakkında » Rezervler
 
Bor, yeryüzünde toprak, kayalar ve suda yaygın olarak bulunan bir elementtir. Toprağın bor içeriği ortalama 10-20 ppm olmakla birlikte ABD’nin batı bölgeleri ve Akdeniz’den Kazakistan’a kadar uzanan yörede yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Deniz suyunda 0.5-9.6 ppm, tatlı sularda ise 0.01-1.5 ppm aralığındadır. Yüksek konsantrasyonda ve ekonomik boyutlardaki bor yatakları, borun oksijen ile bağlanmış bileşikleri olarak daha çok Türkiye ve ABD’nin kurak, volkanik ve hidrotermal aktivitesinin yüksek olduğu bölgelerde bulunmaktadır.
 
Dünyadaki bor mineral rezervleri oluşumu başlıca üç kuşaktadır:
 
Birincisi, Amerika Bileşik Devletleri’nin Güneybatı bölgesinde, Mojave Çölü bölgesindedir. Bu bölge şu anda dünyanın en büyük üreticilerinden biri olan US Borax’ın işlettiği rezervlerin bulunduğu bölgedir.
 
İkincisi, Türkiye’nin de yer aldığı Güney Orta Asya Alp kuşağı denilen bölgedir. Bu kuşaktaki bor rezervleri Çin’den başlayıp Kazakistan, Kuzeydoğu Rusya, Türkiye özellikle iç Ege ve Marmara Bölgesinde değişik tuzlar halinde dünyanın en büyük bor rezervleri bulunmakta, eski Yugoslavya ve Sırbistan’dadır. Burada bu bölgeden sonra bor rezervleri bitmektedir.
 
Üçüncüsü ise Güney Amerika And kuşağı rezervidir.
 
Dünyada en büyük bor rezervleri Türkiye’de Emet, Kırka, Bigadiç bölgeleri ile ABD’de Kaliforniya’da bulunmaktadır.
 
Tablo 1.  Bor Rezervlerinin Ülkelere Göre Dağılımı*

Ülke
    
Toplam Rezerv
(Bin ton B2O3)
    
Toplam Rezerv
(%  B2O3)
Türkiye
    
885.000
    
71.3
A.B.D.
    
80.000
    
6.5
Rusya
    
35.000
    
2.8
Çin
    
47.000
    
3.8
Arjantin
    
9.000
    
0.7
Bolivya
    
19.000
    
1.5
Şili
    
41.000
    
3.3
Peru
    
22.000
    
1.8
Kazakistan
    
102.000
    
8.2
Sırbistan
    
-
    
-
İran
    
1.000
    
0.1
Toplam
    
1.241.000
    
100
*ROSKILL 2010 verilerine göre hazırlanmıştır.
              
                     
Tablo 2.  Türkiye Bor Rezervlerinin Maden Sahalarına Göre Dağılımı, 2009

Maden Sahası
    
Tabii Borat
    
Toplam Rezerv
(Bin Ton)
    
 % B2O3
Bigadiç, Balıkesir
    
Kolemanit,Üleksit
    
623.459
    
29-31
Emet, Kütahya
    
Kolemanit
    
1.682.562
    
28-30
Kestelek, Bursa
    
Kolemanit
    
6.995
    
29
Kırka, Eskişehir
    
Tinkal
    
750.620
    
26


BOR ÜRETİMİ
Bor Hakkında » Bor Üretimi

 Dünyada bor üretimi yapan en önemli ülkeler Türkiye, ABD, Arjantin, Rusya, Çin, Şili, Bolivya ve Peru’dur. Dünya bor üretimi 2008 yılı sonunda 1,91 milyon ton B2O3 civarında gerçekleşmiştir.  Bunun % 42’si Türkiye’de, % 35’i ABD’de, geriye kalanı ise diğer ülkelerde üretilmiştir. 2008 yılı bor üretiminin bölgesel dağılımı Tablo 1’de verilmektedir.
 
Tablo 1. 2008 yılı Dünya Bor Üretiminin Bölgesel Dağılımı
BÖLGELER
    
ÜRETİMDEKİ PAY (%)
Avrupa (Türkiye)
    
42
Kuzey Amerika  (ABD)
    
35
Güney Amerika  (Şili, Arjantin, Peru ve Bolivya)
    
11
Asya  (Rusya ve Çin)
    
12

 Ülkemizdeki bor cevherleri konsantre (kolemanit, üleksit, tinkal) ve rafine (borik asit, boraks pentahidrat ve boraks dekahidrat) bor ürünlerine dönüştürülerek iç ve dış pazarlara satılmaktadır. Konsantre bor üretimi Emet, Kestelek ve Bigadiç’te yapılırken, rafine ürünler Kırka, Bandırma ve Emet’te yapılmaktadır. Konsantre bor ürünlerinde en fazla üretim kolemanitte olurken, rafine ürünlerde en fazla üretim boraks pentahidrat ve borik asitte olmaktadır. 1998 yılından itibaren öğütülmüş kolemanit, 2006 yılından itibaren bor oksit, 2008 yılından itibaren ise kalsine tinkal üretimine başlanmıştır. Eti-DOT ve çinko borat üretimi için çalışmalar sürdürülmektedir. BOREN tarafından geliştirilen tarımbor-ahşapbor ve çinko borat üretimi ise özel sektör tarafından yapılmaktadır. Eti Maden tarafından üretilen  ürünlerin dağılımı Tablo 2’de, Rafine Ürünlerin dağılımı Tablo 3'de, İhraç edilen bor ürünlerinin dağılımı ise Tablo 4'de verilmektedir.  Eti Maden tarafından yapılan toplam ve yurt içi satışların sektörel dağılımı  Grafik-1 ve Grafik-2 de gösterilmektedir.  
 
Tablo 2. Eti Maden Tarafından Üretilen Ürünlerin Dağılımı
                   
 (Ton)
Ürünler
    
2007
    
2008
Tabii  Boratlar
    
4.407.000
    
-
Konsantre Boratlar
    
2.128.000
    
2.285.000
Rafine Boratlar
    
1.102.000
    
1.312.000
Toplam Bor
    
7.637.000
    
3.519.000
 
 

Tablo 3. Eti Maden İşletmeleri tarafından Üretilen Rafine Ürünler
            (Ton/Yıl)
  Üretim Yeri     Ürün     Kapasite
  Bandıma Bor İşletmesi     Boraks Dekahidrat ve Pentahidrat     200.000 -250.000  
Borik Asit     85.000  
Sodyum Perborat     34.000  
Bor Oksit     2.000  
  Emet Bor İşletmesi     Borik Asit     120.000  
  Kırka Bor İşletmesi     Boraks Pentahidrat     600.000  
Kalsine Tinkal     5.000  

 
Tablo 4. Eti Maden İşletmeleri tarafından ihraç edilen Bor Ürünleri
             (Ton)
  Ürün     2007        2008   
  Tabii Sodyum Boratlar     22.604        22.000  
  Diğer Tabii Boratlar     347.001       456.632  
  Borik Asit     181.889       176.753  
  Sulu Disodyum Tetraborat     560.955       551.966  
  Susuz Disodyum Tetraborat     21.414       15.510  
TOPLAM        1.133.863       1.222.861  
   
 
Kullanım Alanları
Bor Hakkında » Kullanım Alanları
 
Borun endüstrilerdeki kullanımına ilişkin bazı bilgiler ilgili içeriklerde özetlenmiştir
(DPT 9.kalkınma planı ÖİK,2006)
 
    * Cam Sanayi
    * Seramik Sanayi
    * Temizleme ve Beyazlatma Sanayi
    * Alev Geciktiriciler
    * Tarım
    * Metalurji
    * Nükleer Uygulamalar
    * Bor Fiberleri
    * Uzay ve Havacılık
    * Enerji
    * Sağlık
    * Çimento



Bor Ürünleri
Bor Hakkında » Bor Ürünleri
 Konsantre Bor Ürünleri

    * Üleksit
    * Tinkal
    * Kolemanit

 
Rafine Bor Ürünleri

    * Borik Asit
    * Boraks Pentahidrat
    * Boraks Dekahidrat
    * Etibor- 48
    * Sodyum Perborat Tetrahidrat
    * Sodyum Perborat Monohidrat
    * Susuz Boraks
    * Bor Oksit

 
Özel Bor Ürünleri

    * Tarım Bor
    * Ahşap Bor
    * Çinko Borat
    * Selülozik İzolasyon Malzemesi
    * Bor Nitrür
    * Borlu Çimento
    * Elementer Bor
    * Sodyum Bor Hidrür
    * Trimetil Borat
    * Bor Karbür



Bor Ürünleri Terminolojisi
Bor Hakkında » Terminoloji

 Bor mineralleri ve bunlardan elde edilen ticari ürünlerin gruplandırılması konusunda literatürde kesin bir sınıflandırma bulunmamaktadır.
 
Bor üretim ve tüketimi ile dünya ticareti konusundaki kaynaklar da oldukça sınırlıdır. Bu konudaki en önemli kaynaklardan biri ROSKILL INFORMATION SERVICES Ltd.dir.
 
Bu şirketin 3 yılda bir yayınladığı bor raporlarında; Bor rezervi oluşumları bor mineralleri (boron minerals),  bunlardan elde edilen zenginleştirilmiş bor cevherleri boratlar (borates) rafine ürünler bor bileşikleri (boron compounds) ve bor ürünleri (boron products) olarak adlandırılmaktadır.
 
Raporun farklı bölümlerindeNatural Borates (Tabii Boratlar) ve Refined Borates (Rafine Boratlar) tanımlamaları da yer almakta ve
 
- Tabii Boratlar (Natural Borates) ;
•  tinkal,
•  kolemanit,
•  üleksit gibi konsantre bor cevherlerini,
 
 -Rafine Boratlar (Refined Borates) ise; tabii boratların rafinasyonu ya da kimyasal reaksiyonu ile elde edilen
•  boraks pentahidrat,
•  boraks dekahidrat,
•  susuz boraks,
•  borik asit
•  sodyum perborat
gibi rafine bor ürünlerini ifade etmek üzere kullanılmaktadır.
 
Raporda üçüncü bir grup olarak yer alan ürünler ise;
- Speciality Boron Chemicals  (Özel Bor Kimyasalları) olarak adlandırılan ürünlerdir.
•  Elementel Bor
•  Bor karbür
•  Bor Halidler
•  İnorganik Boratlar
•  Fluoroboratlar
•  Borik asit esterleri
•  Bor hidridler
•  Organobor bileşikleri
•  Bor-Azot bileşikleri bu ürünler arasında sayılmakta;
 
Ayrıca  bu ürünlerin kullanım alanları ile ilgili olarak düzenlenen bir tabloda
•   Sodyum borhidrür
•   Çinko borat
•   Bortriklorür
•   Bortriflorür
•   Trimetilborat
•   Özel sodyum boratlar
•   Trimetilborat
•   Fluoborikasit
- Özel Bor Ürünleri örnekleri olarak yer almaktadır.
 
Bunun dışında ülkemizde zaman zaman kullanılmakta olan bor uç ürünü ya da ileri bor ürünü tanımlamasına uyan bir tanıma rastlanmamaktadır. Ülkemizde bu tanımlama; bor karbür, bor nitrür, çinko borat v.b.ürünler için yapılırken  fiberglas içinde yapılabilmektedir. Oysa anılan raporda da görüleceği gibi izolasyon ya da tekstil tipi fiberglas, bor mineralleri ya da ürünlerinin kullanım alanları arasında yer alan bir tüketim alanıdır.
 
Bor ürünleri ile ilgili olarak hazırlanan detaylı raporlardan biri de Stanford Research Institute (SRI) tarafından hazırlanan Chemical Economics Handbook raporudur.
 
Bu raporda ise;
Birincil Bor Kimyasalları( Primary Boron Chemicals)
Bor Türevleri ( Derived Boron Chemicals)
sınıflandırması yapılmıştır.
 
Birincil Bor Kimyasallar
- Sodyum boratlar
- Kalsiyum boratlar
- Göl sularından elde edilen Boraks,  Susuz boraks
- Düşük konsantrasyonlu göl sularından elde edilen Ortoborik asit,Susuz Borik Asit olarak
 
 Bor Türevleri
- Elementer bor
- Bor halidler
- İnorganik boratlar
- Fluoroboratlar
- Borik asit esterleri
+Refrakter bor bileşikleri
     - Bor hidridler, boranlar ve organobor bileşikleri
     - Bor hidrürler
     - Boranlar
     - Organobor bileşikleri
olarak tanımlanmaktadır.
 
Bor konusunda bir başka kaynak United States Geological Survey (USGS) yayınlarıdır. Bu yayınlarda da bor ürünleri Roskill raporuna benzer şekilde bor mineralleri (boron minerals) ve bor bileşikleri (boron compounds) şeklinde ayrılmıştır.
 
Rafine bor ürünleri de;
-  Sodyum boratlar
-  Borik asit
başlıklarına ayrılmıştır.
 
US Borax üretmekte olduğu sodyum boratlar ve borik asit gibi ürünleri Rafine Bor Ürünleri olarak tanımlamakta, ürün yelpazesinde yer alan tüm ürünleri boratlar olarak adlandırmaktadır
 
ABD’deki ikinci büyük üretici IMC tarafından  üretilmekte olan ürünlerden
-Borik asit
-Boraks pentahidrat
-Susuz boraks
-Boraks dekahidrat
için bor ürünleri ifadesi kullanılırken;
 
-Çinko borat
-Amonyum pentaborat
-Potasyum pentaborat
-Özel borik asitler
-Özel boraks dekahidrat
-Disodyum oktaborat tetrahidrat
gibi ürünler için
Speciality boron products (Özel Bor Ürünleri)
ifadesi kullanılmaktadır.
 
Bu kaynaklarca yapılan sınıflandırma genel olarak değerlendirildiğinde;
- Rezervler söz konusu ise Bor Mineralleri Rezervleri,
- Konsantre cevher ürünlerisöz konusu ise Ham Bor Ürünleri,
-  Konsantre cevherlerden rafinasyon ya da reaksiyon sonucu birincil olarak üretilen boraks pentahidrat, boraks dekahidrat, susuz boraks, sodyum perborat, borik asit ve susuz borik asitsözkonusu ise Rafine Bor Ürünleri,
- Rafine bor ürünlerinden üretilen; çinko borat, sodyum borhidrür, bor karbür, bor nitrür, disodyum oktaborat tetrahidrat, amonyum pentaborat, boranlargibi ürünler söz konusu ise  Özel Bor Ürünleri, terminolojisini kullanmak,
- Tekstil/ izolasyon tipi fiberglas, borosilikat camlar, sır, sırça sabun, deterjangibi ürünler için ise Bor Kullanılan Sanayi Ürünleri ya da Bor’a Dayalı Sanayi Ürünleri terminolojisini kullanmak daha doğru görünmektedir.
    

Bor ile İlgili Standartlar
Bor Hakkında » Standartlar

TS 1284     Sanayide Kullanılan Potasyum Klorür - Sodyum Tetrafenilborat Volumetrik Metodu ile Potasyum Miktarı Tayini
TS 1316     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit ve Disodyum Tetraboratlar Çinko Dibenzil Ditiyokarbamat Fotometrik Metodu ile Bakır Miktarı Tayini
TS 1317     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Borat - Volumetrik Metotla Sodyum Oksit Ve Bor Oksit Miktarı Tayini
TS 1318     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Borat 9000’de Kızdırma Kaybı Tayini
TS 1343     Sanayide Kullanılan borik ast, Bor Oksit ve Disodyum Tetraboratlar - Formaldehit Oksim Fotometrik Metodu ile Mangan Miktarı Tayini
TS 1437     Tabii Kauçuk Lateksi Konsantresi - Borik Asit Tayini
TS 1444     Boraks (Disodyum Tetraborat)
TS 1452     Sanayide Kullanılan Potasyum Sülfat - Potasyum Tetrafenilborat Gravimetrik Metodu ile Potasyum Miktarı Tayini
TS 1453     Sanayide Kullanılan Potasyum Sülfat - Sodyum Tetrafenilborat Volumatrik Metodu ile Potasyum Miktarı Tayini
TSprEN 1461     Kağıt ve Karton - Gıdalarla Temas Eden - Borat Tayini
TS 1530     Alüminyum Elde Edilmesinde Kullnılan Alüminyum Oksit Kurkumin Spektrofotometrik Metot ile Bor Miktarı Tayini
TS EN 1595     Cam - Basınca Dayanıklı Donanım - Borosilikat Cam 3.3’den Yapılan - Tasarım, İmalat ve Deney için Genel Kurallar
TS EN 1748 - 1     Cam - Yapılarda Kullanılan - Özel Esas Ürünler    Bölüm 1: Borosilikat Camlar
TS 1809     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit, Disodyum Tetraboratlar ve Ham Sodyum Boratlar Volumetrik Metot ile Kükürt Bileşiklerinin Tayini
TS 1820     Sanayide Kullanılan Borik asit Volumetrik Metot ile Borik Asit Miktarı Tayini
TS 1821     Sanayide Kullanılan Disodyum Tetraboratlar - Sodyum Oksit, Bor Oksit ve Kızdırma Kaybı Miktarının Tayini
TS 1822     Sanayide Kullanılan Hidratlı sodyum Perboratlar - Volumetrik Metot ile Sodyum Oksit, Bor Oksit ve Oksijen Miktarının Tayini
TS 2073     Sanayide Kullanılan Potasyum Klorür - Potasyum Miktarı Tayini - Potasyum Tetrafenilborat Gravimetrik Metodu
TS 2074     Sanayide Kullanılan Bor Trioksit - Bor Trioksit Miktarı Tayini Volumetrik Metot
TS 2081     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Toplam Alüminyum Miktarı tayini - Titrimetrik Metot
TS 2106 EN10200     Demir Esaslı Malzemelerin Kimyasal Analizi - Çelikte Bor Tayini Spektrofotometrik Metot
TS 2112     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Toplam Titan Miktarı Tayini - Fotometrik Metot
TS 2481     Borik Asit
TS 2525 - 3 EN 10083 - 3     Su Verilmiş ve Menevişlenmiş Çelikler(Islah Çelikleri) - Bölüm 3: Borlu Çeliklerin Teknik Teslim Şartları
TS 2565     Sanayide Kullanılan Sodyum Perboratlar - Mekanik Eleme ile Tane Büyüklüğü Dağılımının Tayini
TS 2566     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit ve Disodyum Tetraboratlar Krom Miktarı Tayini Difenilkarbazid Fotometrik Metot
TS 2567     Sanayide Kullanılan Disodyum Tetraboratlar ve Ham Sodyum Boratlar - SU Miktarı Tayini Gravimetrik Metot
TS 2568     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit ve Disodyum Tetraboratlar Klorür Miktarı Tayini Merkürimetrik Metot
TS 2569     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit, Disodyum Tetraboratlar, Sodyum Perboratlar ve Ham Sodyum Boratlar Demir Miktarı Tayini 2,2’ - Bipiridil Fotometrik Metot
TS 2570     Sanayide Kullanılan Sodyum Perboratlar - Çözünme Hızının Tayini - Kondüktometrik Metot
TS 2571     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Alkali Ortamda Çözünen Demir Miktarı Tayini - 2.2’ Bipiridil Fotometrik Metot
TS 2572     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar Alkali - Ortamda Çözünen Alüminyum Miktarı Tayini - EDTA Tirrimetrik metot
TS 2573     Sanayide Kullanılan Sodyum Perboratlar Yığın Yoğunluğun Tayini
TS 3079     Soda - Kireç, Fluorlu Opal Ve Borosilikat Camalrında Kızdırma Kaybı Tayini
TS 3081     Sanayide Kullanılan Sodyum Perboratlar, Tetrahidrat
TS 3133     Soda - Kireç ve Borosilikat Camlarınada Silisyum Dioksit, ve Baryum Oksit, R2O3, Kalsiyum Oksit ve Magnezyum Oksit Miktarı Tayini için Kimyasal Analiz Metotları
TS 3399 ISO 3585     Borosilikat Cam 3.3 - Özellikler
TS 3571     Bor Minerallerinden Numune Alma
TS 3661     Suyun Analiz Metotları - Bor Miktarı Tayini - Kolorimetrik ve Potansiyometrik Metotları
TS EN 3922     Havacılık Serisi - Sert Lehimler - Dolgu Metalleri - Nikel Esaslı Alaşım NıB41203 (NiCr7Si5B3) Borlu Folyo
TS EN 3926     Havacılık Serisi - Nikel Esaslı Alaşım Nl - B 40001 (NiSi5B3) - Sert Lehim için Dolgu Metali - Borlu Folyo
TS EN 3935     Havacılık Serisi - Nikel Esaslı Alaşım Nl - B 21001 (NiCr15B4) - Sert Lehim için Dolgu Metali - Borlanmış Folyo
TS EN 3942     Havacılık Serisi - Nikel Esaslı Nl - B 41204 (NiCr13Si4B3) Alaşımı - Sert Lehim için Dolgu Metali - Borlanmış Folyo
TS 4011     Aşındırıcı Ürünler - Elmas veya Kübik Bor Nitrürün - Tane Büyüklüğü Tayin Metodu
TS EN 4103     Havacılık Serisi - Nikel Esaslı Alaşım Nl - B 40002 (NiSi4B2) - Sert Lehim için Dolgu Metali - Borlanmış Folyo
TS ISO 4803     Laboratuvar Cam Malzemeleri - Borosilikat Cam Borular
TS 5347     Kalsiyum Borosilikat - Pigment Olarak Kullanılan
TS 5577     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Toplam ve Bazik Ortamda Çözünebilen Kalsiyum ve Magnezyum Tayini - Titrimetrik Metot
TS 5617     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Toplam Ve Alkali Ortamda Çözünebilen Kalsiyum ve Magnezyum Tayini - Alev Atomik Absorpsiyon Spektrofotometrik Metot
TS 5724     Ahşap Koruma - Suda Çözünen Emprenye Maddelerinde ve Emprenye Edilmiş Ahşapta Bor, Bakır, Krom ve Arsenik Miktarı Tayini - Volumetrik Metot
TS 5849     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Alkalide Çözünmeyen Madde Tayini ve Deney Çözeltilerinin Hazırlanması
TS 5871     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Toplam ve Alkalide Çözünen Silisyum Dioksit Tayini - Molibdosilikat Spektrofotometrik Metot
TS 6626     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Karbonat Tayini - Gravimetrik Metot
TS 6794     Gübreler - Potasyum Tayini - Potasyum Tetrafenilborat Gravimetrik Metodu (Referans Metot)
TS ISO 6849     Fotoğrafçılık - Banyo Atıksuları - Bor Tayini
TS 7141     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit ve Disodyum Tetraboratlar - Kobalt Muhtevası Tayini - 2 - Nitrozo - 1 - Naftolla Fotometrik Metot
TS 7521     Sanayide Kullanılan Borik Asit, Bor Oksit, Disodyum Tetraboratlar ve Ham Sodyum Boratlar - Borik Asit, Bor Oksit ve Disodyum Boratlarda Toplam Nikel Tayini ve Ham Sodyum Boratlarda Alkalide Çözünebilen Nikel Tayini - Furil - Dioksimle Fotometrik Metot
TS 7547     Sanayide Kullanılan Ham Sodyum Boratlar - Alkalide Çözünebilen Bakır ve Mangan Tayini - Çinko Bis (Dibenzilditiyokarbamat) ve Formaldehit Oksitle Fotometrik Metotlar
TS 7757     Alüminyum ve Alüminyum Alaşımları - Bor Tayini - Karmin ile Spektrofotometrik Metot
TS 8121     Suyun Analiz Metotları - Bor Tayini - Ekstraksiyondan Sonra Kalorimetrik Metot
TS 9320     Refrakterler - Magnezit ve Dolomit Esaslı - Bor Tayini - Titrimetrik Metot
TS 9321     Refrakterler - Magnezit ve Dolomit Esaslı - Bor Tayini Spektrografik Metot
TS ISO 9390     Su Kalitesi - Borat Tayini - Azometin - H ile Spektrometrik Metot
TS 9587 ISO 3628     Fotografçılıkta Kullanılan Kimyasal Maddeler - Borik Asit - Granül - Özellikler
TS ISO 10136 - 6     Cam ve Cam Eşyalar - Özüt Çözeltilerinin Analizi - Bölüm 6: Moleküler Absorpsiyon Spektrometri Yöntemi ile Bor (III) Oksit Tayini
TS ISO 11436     Nikel ve Nikel Alaşımları - Toplam Bor Muhtevasının Tayini - Kürkümin Kullanılarak Moleküler Absorpsiyon Spektrometrik Metot
TS 11601     Sodyum Fluoroborat - Elektrolitik Kaplamada Kullanılan
TS 12736     Sodyum Perborat Monohidrat - Sanayide Kullanılan
TS EN 13024 - 1     Cam - Yapılarda Kullanılan - Termal Olarak Temperlenmiş Borosilikat Emniyet Camı - Bölüm 1:Tarifler ve Açıklamalar
TS ISO 13900     Çelik - Bor Muhtevası Tayini - Damıtmadan Sonra Kürkümin Spektrofotometrik Metot
TS ISO 14237     Yüzeylerin Kimyasal Analizi - İkincil İyon Kütle Spektrometresi - (ISO 14237:2000) Silisyumda Atomik Bor Derişimi Tayini - Üniform Toplanmış Malzemeler
   
Patentler
Bor Hakkında » Patentler

BOR BİLEŞİKLERİ TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA ÇALIŞMALARI PATENTLERİ
PATENT ADI     BULUŞU YAPANLAR     PATENT NO / TARİH
Sodyum Borat Çözeltilerinin Elektrolizi ile Borik Asit ve Sodyum Hidroksit Üretimi    R.Tolun, B.D.Emir, E. Kalafatoğlu, S.Kocakuşak, N.Yalaz(Örs)    Türk Patenti, No:20785 / 1981
Production of Sodium Hydroxide and Boric Acid by Electrolysis of Sodium Borate Solutions    R.Tolun, B.D.Emir, E. Kalafatoğlu, S.Kocakuşak, N.Yalaz(Örs)    US Patent, No: 4 444 6333 / 1984
Kestelek Kolemanitinin Kimyasal Oksijen İhtiyacının Kimyasal Dekrepitasyon ile Azaltılması    T.Ayok, N.Örs, R.Tolun    Türk Patenti, No:25867 / 1992
Boraks Pentahidrat İnce toz ve Kristallerinin Kompaktlanarak Granülasyonu    R.Tolun, S.Kocakuşak T.Ayok, H.J.Köroğlu, K.Akçay    Türk Patenti, No:25850 / 1993
Boraks Dekahidratın Kalsinasyon ve Kompaktlanması Yolu ile Yeni Granül bor Bileşkeleri Üretilmesi    R.Tolun, S.Kocakuşak, T.Ayok, H.J.Köroğlu, K.Akçay    Türk Patenti, No:25849 / 1993
Mikrodalga Enerjisi ile Bor Oksit Üretimi    S.Kocakuşak, R.Tolun, E.Ekinci, O.N.Çolak, H.J.Köroğlu    Türk Patenti, No:26277 / 1994
Nemli Borik Asidin Mikrodalga Enerjisi ile Kurutulması    S.Kocakuşak, R.Tolun, E.Ekinci, K.Akçay O.N.Çolak, H.J.Köroğlu    Türk Patenti, No:26177 / 1994
Nemli Baraks Pentahidratın Mikrodalga Enerjisi ile Kurutulması    S.Kocakuşak, R.Tolun, H.J.Köroğlu, E.Ekinci    Türk Patenti, No:26667 / 1994
Mikrodalga Enerjisi Kullanımı ile Sodyum Perborat Monohidrat Üretimi    S.Kocakuşak, H.J.Köroğlu R.Tolun, E.Ekinci, K.Akçay    Türk Patenti, No:27023 / 1994
Sinterlenmiş Bor Oksit Tablet Üretimi    S.Kocakuşak, A.Bük, H.J.Köroğlu S.Altıntaş, R.Tolun    Türk Patenti, No:27472 / 1995
Akışkan Yatakta Kristal Susuz Boraks Üretimi    S.Kocakuşak, H.J.Köroğlu, K.Akçay, T.Ayok, R.Tolun, M.Koral, F.İşbilir    Türk Patenti, No:28658 / 1996
Akışkan Yatakta Bor Oksit Üretimi    S.Kocakuşak, R.Tolun, H.J.Köroğlu, K.Akçay, T.Ayok    TR 1998 02126B / 1998
Bor, Sülfat ve Arsenik İçeren Atık Suların Arıtımı ve Bor Bileşiklerinin Geri Kazanımı    E.Kalafatoğlu, N.Örs, S.S.Özdemir, M.Koral, F.İşbilir    TR 1999 01637B / 2002
3.5 Mol Kristal Sulu Çinko Borat Üretimi    G.Çakal, D.Gürhan, İ.Eroğlu, S.Özkar    Türk Patenti, No:02071 / 2006
Sodyum Pentaborat ve Üretim Yöntemi    G.Çakal, F. Soylu, E. Çelen    Türk Patenti, No:04991 / 2006
Kolemanit Katkılı Portland Çimentosu ve Üretim Yöntemi    E.İnger, A.Çelik, F.Soylu, T.Ertün, G.Gürbüz, S.Türk    Türk Patenti, No:07669 / 2006