Maltepe’de bir eğitim çınarı MEHMET BAŞARAN

Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği, 2010 Mustafa Necati Onur Ödülünü öğretmen, yazar, şair, İmece ve Yeniden İmece dergisi yazarı Mehmet Başaran’a verdi. Maltepe Belediyesi’nin katkılarıyla düzenlenen tören gecesi Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi balo salonunda verilen kokteylle başladı. Üç kuşak öğretmen ve öğrencilerin buluştuğu gecede kitaplarını imzalatmak için kuyruk oluşturan davetliler Mehmet Başaran’ı adeta ablukaya aldılar. Kendisine gece boyunca refakat eden Maltepe Belediye Başkanı Prof. Dr. Mustafa Zengin ve Başaran arasında geçen esprili diyaloglar renkli karelere yansıdı. Şapkasını Prof. Dr. Mustafa Zengin’e kaptıran Başaran, Türkan Saylan Kültür Merkezi anı defterine “Prof. Dr. Türkan Saylan’la da çalıştım. Böyle bir kültür merkezinde ismi yaşatıldığı için çok mutluyum. Başarılarınızla gurur duyuyorum.” diye yazdı. Yoğun bir katılımın olduğu ödül töreninde dostları ve sevenleri Mehmet Başaran’a duydukları hayranlığı defalarca dile getirdiler.  Şiir, anlatı, deneme, çocuk kitapları gibi bir çok türde yapıtları bulunan ve yaşamı boyunca imece kültürüne, paylaşmaya, birlikte üretmeye önem veren Mehmet Başaran’ı, Prof. Dr. Kemal Kocabaş, Prof. Dr. Mustafa Zengin, Nevzat Odyakmaz, Sami Karaören, Cengiz Bektaş, Alev Coşkun, Prof. Dr. Oğuz Makal, Güneş Özayten, Refet Özkan ve Prof. Dr. Zeki Arıkan anlattı. Başaran’ın torunları Güneş ve Görkem’in hazırladıkları belgesel niteliğinde fotoğraflarla Mehmet Başaran filmi bir eğitim çınarının mücadele dolu hayatının başarılı bir özeti olarak izlendi.

Tanışma hikayelerini paylaşan Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Kemal Kocabaş, günümüz eğitim sorunlarına değinerek on sekizinci eğitim şurasını da eleştirdi ve Nazım Hikmet’in “Güzel günler göreceğiz çocuklar” mısralarıyla konuşmasını tamamladı. Maltepe Belediye Başkanı Prof. Dr. Mustafa Zengin, kendilerine belediye tarafından çiçek verilmediği için kırgın olduğunu dile getiren emekli bir öğretmene verdiği cevapla konuşmasına başladı. Başkan Zengin, “Sevgili öğretmenim çiçek beklemiş, oysa salonun ardında sizler için yüzlerce çiçek getirdik. ‘Mehmet Başaran Armağan Kitap’, bizim öğretmenler günü hediyemiz, çünkü kitap en güzel çiçektir. Geçen yıl da çiçeğimiz kitaptı, bu yıl da ve bundan sonra da vermekten onur duyacağım. Çiçekler solar ama kitaplar yaşar.” dedi. Öğretmenevi projesinin hayata geçirileceği müjdesini de veren ve alkışlar arasında konuşmasına devam eden Maltepe Belediye Başkanı, “Bir duayene, bir üstada, bir öğretmene, bir şaire, bir yazara, bir dönemin canlı tanığına ödül vermek benim için bir ayrıcalık, bir şereftir” dedi. Türkiye’nin yarım kalmış rüyası tabirini kullandığı Köy Enstitülerinin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Mustafa Zengin, “Köy Enstitülerinin bana göre en büyük yararı aynı zamanda korku sebebiydi. Ezberci değil, analitik düşünen, sorgulayan, katılımcı birey yetiştiren, demokratik ve üretici eğitimi başlatmasıdır. Sevgili yoldaşlarım soruyorum size, Köy Enstitüleri rüyası tamamlanabilseydi Türkiye aynı noktada olur muydu? Hayır, o yüzden kapatıldı; çünkü çağdaş Türkiye’den korkuldu. Karşı devrimcilerin biz devrimcilere sıktığı en ağır kurşundu bu, kaldıramadık. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneğinin yılmaz savaşçıları, ben bu savaşta sizlerle kol kola olmaktan onur duyuyorum. 1930’larda ‘gavur okullarında mı okuyacaksınız’ sorusunun yöneltildiği okuma yazma bilmeyen bir annenin Cumhuriyet okullarında okuyan oğlu olarak karşınızda olmaktan gurur duyuyorum. Aynı zamanda bir eğitimci olarak diyorum ki; yarının mimarları güzel insanlar, çağdaş, demokratik, gelişmiş bir Türkiye yaratmak; aydınlık, ilkeli, donanımlı ve sorgulayan, araştıran bireyler yetiştirmekle mümkün olacaktır. Bu rüyayı başka biçimlerde hep birlikte geliştirmek ve tamamlamak dileği saygılar sunuyorum.” diye konuştu. Kuvayi Milliye ruhuna vurgu yapan Alev Coşkun konuşmasında “bir acıyı paylaşmak istiyorum. O günlerde öğretmenlik, en önemli, en yüce meslekti. Bugün ise ikinci derece kariyer bir meslek gibi görünüyor. Ancak yılmıyoruz, mücadelemiz devam ediyor. Çünkü; karanlıkların en koyu olduğu an, aydınlıkların çıktığı andır.” dedi. Mehmet Başaran’ın aynı zamanda komşusu olan yüzden fazla yapıtı bulunan hukukçu Nevzat Odyakmaz Başaran’ın öz Türkçe’yi yüceltme gayreti ve başarısına değindi. Odyakmaz konuşmasında bir anekdot paylaşarak, “Başaran da ben de sabahları ayaklarımızı açmak için yürüyüş yaparız. O her zaman beni geçer, ben onun arkasından giderim; çünkü her bakımdan arkasından gidilecek bir öğretmendir. Onu çok seviyorum.” dedi. Mehmet Başaran’ın karşısında konuşmaktan hep korktuğunu dile getiren Cengiz Bektaş da “Sen en son saniyeye kadar öğretmensin. ‘Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır’ dediğimiz günlerdeyiz ve sen çok önemlisin.” diye konuştu.

Konuşmaların ardından sahne alan Lüleburgaz Mandolin Grubu’nun dinletisinin ardından Mehmet Başaran’a Maltepe Belediye Başkanı Prof. Dr. Mustafa Zengin tarafından berat ve Bakireler Tapınağı plaketi verildi. Onur ödülünü Cengiz Bektaş’ın elinden alan Mehmet Başaran esprili ve öğretici konuşmasıyla izleyenleri bir kez daha kendisine hayran bıraktı. Başaran, tüm konuşmacıları soluksuz dinleyen konuklara takılarak  “Erasmus der ki, hayvanlar hayvan olarak gelir dünyaya. İnsanlar ise süreç içinde insanlaşır. Ama burada ivme kazanmış insanlar görüyorum, siz ne kadar sabırlı insanlarsınız?” dedi. Çağdaşlaşmanın yolunu açan insan dediği Mustafa Necati’yi anarken “Ah! Neredesin Necati?” diyen Mehmet Başaran, konuklara “Bu akşam aklınızda hiçbir şey kalmasa bile Atatürk’ün şu sözlerini unutmayın; ‘Ülkesini ve yüksek bağımsızlığını koruyan Türk halkı, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır. “ sözleriyle öğüt vererek teşekkür etti. Ödül töreninin bitiminde sevenlerini kırmayan Mehmet Başaran bir süre daha kitap imzalamaya devam etti.