Ünlü yazar Rıfat Ilgaz, 104’üncü doğum gününde, Maltepe Belediyesi Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde anıldı. Anmaya Rıfat Ilgaz’ın oğlu Aydın ve kızı Yıldız Ilgaz, başta olmak üzere, yazarın yakınları ve çok sayıda davetli katıldı.
Aydın Ilgaz, babası için Hababam Sınıfı’nın 50’nci yıldönümü dolayısıyla, Kültür Bakanlığıyla ortak hazırladıkları belgeseli konuklara izlettirdi. Ünlü yazarın yaşamından kesitler içeren belgeselde, Rıfat Ilgaz’in verem tedavisi görürken, hastane yatağına kelepçeyle bağlı kalışı, Marko Paşa dergisini Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile çıkartışı, öğretmen eşi ve çocuklarına kendi yüzünden zarar gelmemesi için eşinden boşanması, hapishaneye düşüşü de yer aldı. Belgesel filmin gösteriminden sonra tekrar mikrofona gelen Aydın Ilgaz, yıllar geçse bile babası ve onun gibi yazarların geçmişlerinde ne kadar haksızlığa uğradığını bir kere daha belgeselle gördüklerini belirterek, babasız yılların zorluğunu, annesinin kendisi ve kız kardeşine bakmadaki rolü ve çocukluk anılarındaki babasını anlattı. Babasının kırmızı kapaklı ilk şiir kitabı “ Sınıf” yüzünden tutuklanışını da dile getiren Ilgaz, herkesin gönlünde taht kuran “Hababam Sınıfı”nın hikayesini de anlatarak şunları söyledi:
“HABABAM SINIFI”NIN HİKÂYESİNİ ANLATTI
“Ben Aksaray’daki Pertevniyal Lisesi’nde okuyordum. Her okul dönüşünde babam okulda ne yaptıklarımı sorar, ben de o hoca bunu, öteki hoca şunu, biz bunu yaptık diye anlatırdım. Babam o zamanlar Stepne adıyla yani takma isimle yazıyordu. O da ertesi günü bunları başka isimler kullanarak, sütununda “Hababam Sınıfı” diye anlatırdı. Kimse benden şüphelenmezdi. Babam aslında bu romanında, Türkiye’de o devirdeki sınıf ayrılıklarına dikkati çekmek istemişti. Biz sinemada hep komik hallerini gördük, komedi gibi izledik. Babam 12 Eylül’ü 70’li yaşlarında yaşadı. Her zaman ‘silahla devrim olmaz’ derdi. Tek derdi pisipisine ölen çocuklar ve ekonomik nedenlerle okuyamayan insanlardı.”
Aydın Ilgaz, Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç’a teşekkür ederek konuşmasını tamamladı. Ilgaz’a, Maltepe Belediyesi adına çiçek takdim edildi.
RIFAT ILGAZ KİMDİR
Rıfat Ilgaz, 1911 yılında Kastamonu’nun Cide ilçesinde doğdu. 7 Temmuz 1993 tarihinde öldü.Rıfat Ilgaz 1940’ların toplumcu-gerçekçi şairlerindendir. 1911 yılında Cide’de doğdu. Şiir yazmağa ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. İlk şiiri 27.07.1927 ‘de,günlük Nazikter gazetesinde yayınlandı. Ayrıca; Açıkgöz(Kastamonu), Güzel İnebolu ve Güzel Tosya
gazetelerinde şiirleri ve yazıları yayınlanmaya başladı. Lise yıllarında babasının ölümü sebebiyle buradan ayrıldı. Yatılı olarak Kastamonu Muallim Mektebi’nde öğrenim gördü. 1930 yılında mezun oldu.
Altı yıl süreyle Gerede, Akçakoca, Hendek ile Düzce arasında Gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü 1938 ‘de bitirdi ve Adapazarı Ortaokulu Türkçe
Öğretmenliğine atandı.
1939’da İstanbul Karagümrük Ortaokulu’nda Türkçe Öğretmenliğine başlayan Ilgaz’ın,yazı ve şiirleri dergilerde yayınlanmağa başladı. 1940 ‘da Çığır, Oluş, Ulus, Güneş, Yücel, Varlık, Hamle ve Yeni İnsanlık dergilerinde şiirleri çıktı ve aynı yıl Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Ömer Faruk Toprak ile 9 Eylül 1042’de Yürüyüş Dergisi’ni çıkardılar. Bu dergide Orhan Kemal, Sait Faik, Cahit Irgat, A.Kadir, Nazım Hikmet (İbrahim Sabri) ile birlikte çalıştılar. 1943’te ilk kitabı "Yarenlik"i yayınladı. Şiirleri olağanüstü bir ilgi gördü. Ocak 1944’de "Sınıf" adlı şiir kitabı çıktı. Sıkıyönetim kararı ile toplatıldı. 1945’te Gün Dergisi çıktı. Bu dergide yazıları yayınlandı. Aziz Nesin’in Cumartesi Dergisine ortak oldu.
Seçici kurulda çalıştı. 1946’da Esat Adil, Sabahattin Ali ve Aziz Nesin ile birlikte Gerçek Gazetesini çıkardılar. 1946 Ekim ayında Yığın Dergisi’ni Esat Adil ve Adil Yağcı ile birlikte çıkardılar. Öğretmenliğe yeniden döndükten sonra Boğazlayan-Yozgat’a tayini çıktı. Hastalığı nedeniyle Validebağ Sanatoryumunda yattı. Şubat 1947’de Sabahattin Ali, Aziz Nesin ve Mim Uykusuz’un çıkardığı Marko Paşa kadrosuna girdi. Sık sık kapatılan bu derginin daha sonraları sorumlu müdürlüğünü üstlendi. Malum Paşa, Merhum Paşa, Hür Marko Paşa gibi dergilerin adı sık sık değişiyordu. 1950’li yıllarda Ilgaz, gazetecilik yapmaya başladı. Sakıncalı olduğundan gazeteler ve dergiler imzalarına pek yer vermediler.
1952-1960’da Tan Gazetesi’nde dizgici-musahhih ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Turhan ve İlhan Selçuk’un çıkardığı Dolmuş Dergisi’ne "Stepne" takma adıyla yazılar yazdı. Hababam Sınıfı, Pijamalar(Bizim Koğuş), Don Kişot İstanbul’da bu dergide dizi olarak yayınlandı.Hababam Sınıfı’nı da isminin sakıncalı olması nedeniyle "Stepne" (Yedek Lastik) takma adıyla yazdı. Ocak 1953’te Devam adlı şiir kitabını çıkardı ve bu kitap da toplatıldı. Rıfat Ilgaz Demokrat İzmir, Akbaba, Vatan, Yeni Gün, Yeni Ulus gibi yayın organlarında ve kimi edebiyat dergilerinde yazı yazdı. Sınıf Yayınları’nı kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.
1970’te Basın Şeref Kartı’nı aldı. 1974’te emekli oldu. Doğum yeri olan Cide’ye yerleşti. 12 Eylül 1980 döneminde gözaltına alındı. 70 yaşında gerekçesiz sorguya çekildi ve gözaltında kaldı. Tutukluluğu sona erince İstanbul’da oğlu Aydın Ilgaz ile birlikte ölümüne kadar yaşamağa başladı. Bu olaylar "Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra" adlı kitabında anlatılır. Onu hepimiz Hababam Sınıfı’nın yazarı olarak bildik. Altmış kitabı olmasına rağmen onun şairliğini, romancılığını ve öykü yazarlığını unutmamamız gerekir. Rıfat Ilgaz 7 Temmuz 1993 günü öldü.
RIFAT ILGAZ'IN ESERLERİ
Şiir:
Yarenlik (1943), Sınıf (1944), Yaşadıkça (1948), Devam (1953), Üsküdar'da Sabah Oldu (1954), Soluk Soluğa (1962), Karakılçık (1969), Uzak Değil (1971), Güvercinim Uyur mu? (1974), Kulağımız Kirişte (1983), Bütün Şiirleri (1983), Ocak Katırı Alagöz (1987).
Hikaye:
Radarın Anahtarı (1957), Don Kişot İstanbul'da (1957), Kesmeli Bunları (1962), Nerde O Eski Usturalar (1962), Saksağanın Kuyruğu (1962), Şevket Ustanın Kedisi (1965), Geçmişe Mazi (1965), Garibin Horozu (1969), Altın Ekicisi (1972), Palavra (1972), Tuh Sana (1972), Hababam Sınıfı Baskında (1972), Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972), Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975), Rüşvetin Alamancası (1982), Çalış Osman Çiftlik Senin (1983), Sosyal Kadınlar Partisi (1983).
Roman:
Hababam Sınıfı (1957), Bizim Koğuş (1959), Karadenizin Kıyıcığında (1969), Meşrutiyet Kıraathanesi (1974), Karartma Geceleri (1974), Sarı Yazma (1976), Yıldız Karayel (1981), Hababam Sınıfı İcraatın İçinde (1987).
Oyun:
Hababam Sınıfı (1967), Karadenizin Kıyıcığında (1965), Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1971), Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972), Hababam Sınıfı Baskında (1972).
Anı:
Yokuş Yukarı (1982), Kırk Yıl Önce, Kırk Yıl Sonra (1986).
Fıkra:
Nerde Kalmıştık (1984), Cart Curt (1984).
Güncelleme Tarihi: 08 Mayıs 2015, 17:59
