Uçak yolculuğu sırasında kulak uğuldamasının kalıcı işitme kaybı ile sonlanabileceği hiç aklınıza gelir miydi? Beş duyu organımızdan biri olan kulağımız uçak yolculuğu esnasında çeşitli nedenlerle zarar görebilir. Uçuş sırasında görülebilecek bu olumsuz durumları alacağınız bazı tedbirlerle ortadan kaldırabilirsiniz. Memorial Şişli Hastanesi KBB Bölümü’nden Prof. Dr. Sami Katırcıoğlu uçuş esnasında kulağımızda oluşabilecek rahatsızlıklar ve kulak sağlığımızı korumak için alınabilecek önlemler hakkında bilgi verdi.

Kulak basıncı yutkunma ile dengelenir

İnsan kulağı 16,20000 Hz arasındaki sesleri duyabilen bir özelliğe sahiptir. Kulağın sağlıklı duyabilmesi için, kulak zarının dış kulak yoluna bakan tarafındaki yani dış kulak yolundaki basınç ile kulak zarının arkasında kalan orta kulak boşluğunun basıncı aynı olmalıdır. Dış kulak yolunda oluşan basınç değişiklikleri kulak zarında bombeleşme ve çökme gibi olaylara neden olur. Kulak zarındaki bu bombeleşme veya çökme yutkunma esnasında burun ile kulağı birleştiren östaki borusunun açılması ile dengelenir. Orta kulak basıncı ve dış kulak yolu basıncının denkleştirilmesi sonucu kulak zarındaki mevcut bombeleşme veya çökme düzelir. Bu fizyolojik bir olaydır ve yutkunma esnasında gerçekleşir. Östaki borusunun basıncının, denkleme olayında yeterli olamaması kişide, kulakta dolgunluk, ağrı ve işitme azalmasına yol açar. Östaki borusunda bu fonksiyon bozukluğu çeşitli hastalıklar esnasında daha da belirginleşir.

Nezle sinüzit gibi hastalıklar basıncın dengelenmesine engel olur

Akut nezle, alerjik nezle, sinüzit gibi hastalıklar östaki borusunun açılma fonksiyonu bozarak uçuş esnasında orta kulak basıncının dengelenmesini engeller. Uçağın kalkış ve inişi esnasında bilindiği gibi dış ortam basıncı hızla değişir. Günümüz uçaklarında kabin basıncı otomatik olarak ayarlanmakla beraber bu ayarlanma öncesinde ve esnasında artan veya   eksilen   dış  kulak  yolu   basıncı yukarda   sayılan  hastalıklar  esnasında   yeterli  derecede  dengelenemez  ve   orta  kulakta ciddi   sorunlar    oluşabilir. Böyle bir durumda sık sık  yutkunma, bir şeyler   yeme, çiklet   çiğneme  östaki  borusunun  açılması  ve  orta  kulak  basıncının  dengelenmesini  kolaylaştırır.

İleri safhalarda şiddetli yüz ağrılarına neden olabilir

İnsan kafasında “sinüs” adı verilen hava dolu boşluklar yer almaktadır. Mevcut yedi adet sinüs sürekli olarak burun boşluğundaki hava ile havalanmaktadır. Akut nezle ve alerjik nezle esnasında bu sinüslerin burun ile bağlantılarının   burun  mukozasındaki  ödemi  nedeniyle   kapanması   sinüslerde    de   basınç  dengelenmesine   engel  olarak   “baro sinüzit”   denilen  ve şiddetli  yüz  ağrısına   yol  açan  bir  tabloya   neden  olur.  Bu tip ağrılar uçuş bittikten bir süre sonra sinüslerdeki basıncın dengelenmesiyle ortadan kalkar.

Kulağınız uğulduyorsa dikkat!

Uçuş esnasında iniş ve kalkışta dış kulak yolu basıncının hızlı artış veya azalışı sonucu  kulak   zarının  ve   buna   bağlı   olarak   kemikçik   zincirin   aşırı  derecede   hareketine   bağlı  olarak  nadiren  de   olsa   iç  kulak   hasarını görülebilir. İç kulakta yüksek basınçtan etkilenen “Reissner membranı” yırtılabilir, bu durumda oluşacak  tablo  daha  farklı  olup,  şiddetli  bir   kulak   uğultusu   ve  işitme   kaybı  ile  kendini   belli   eder.  Bu  tabloda   genellikle   ağrı  olmaz   ve   nadiren  birlikte   baş   dönmesi  de   görülebilir. Bu durumla karşılaşan  bir   yolcu   uçuş   sonunda   acilen   bir   hekime   müracaat   etmelidir  aksi  takdirde olay  kalıcı   işitme  kaybı  ile   sonlanabilir

Alınacak küçük önlemlerle kulak sağlığınızı koruyabilirsiniz

Akut nezle, alerjik nezle ve sinüzit gibi durumlarda mümkün olduğunca uçak yolculuğundan kaçınılmalıdır.  Eğer bu mümkün olmuyorsa bu gibi durumlarda bir hekime danışarak uçuş önce bazı ilaçlar alınarak bu durumlara engel olunabilir. Böyle durumlarda alkol alınması burun mukozası ve burun etlerinde şişmeye neden olacağından tabloyu daha da ağırlaştırabilir.