Amerikan rüyası tezgâha düştü

Yüksek bütçe açıkları ve borçlar yüzünden iflas riski ile karşı karşıya kalan ABD'li eyaletler kurtuluşu kamu varlıklarını satmak ya da kiralanmakta arıyor. Yerel yönetimler hayvanat bahçesinden, askeri üsse, otoparktan, havaalanına kadar çok sayıda kamu varlığını elden çıkarıyor


Mali krizdeki Avrupa'da yaşanan kamu varlıklarının satış ve kiralama hamlelerinin bir benzeri şimdi de ikinci bir dip tehlikesinin tartışıldığı ABD'de yaşanıyor. Yüksek bütçe açıkları ve borçlar yüzünden halen iflas tehlikesinin konuşulduğu ABD'li eyaletlerin tasarruf tedbirleri ve ek vergi planları da beklenen etkiyi yaratmadı. Geçtiğimiz yıl Kaliforniya eyaletinin bir kısım varlığını satışa çıkaran vali Arnold Schwarzenegger'den sonra diğer eyalet ve zor durumdaki şehir yönetimleri de finansman yaratmak için harekete geçti. ABD'li yerel yönetimler, aralarında otopark, hayvanat bahçesi, askeri üs ve yerel havaalanlarının da bulunduğu çok sayıda varlığı ya satışa çıkarıyor ya da kiralama yoluna başvuruyor. Özelleştirilecek kamu varlıkları arasına köprülerle birlikte, toplu taşıma sistemleri ve üniversitelerin de dahil edilmesi gündemde. ABD'deki özelleştirme ihalelerinin bazılarına aracılık eden İngiliz Royal Bank of Scotland'ın (RBS) araştırmasına göre, kamuya ait yaklaşık 35 farklı satış ve kiralama görüşmeleri sırada bekliyor. Söz konusu kamu varlıklarının piyasa değerinin 45 milyar dolar civarında olduğu tahmin edilirken, alternatif mali kaynak arayışındaki çok sayıda yerel yönetimlerin gündeminde buna benzer yüzlerce satış ve kiralama anlaşmalarının olduğu öğrenildi. Eyaletlerin emeklilik fonlarında yaşanan mali krizin de bu tür kaynak arayışlarında etkili olduğu belirlendi.

KREDİ NOTLARI TEHLİKEDE

Analistler, elde edilecek gelirler ile kısa vadede çözülebilecek mali sorunların uzun dönemde daha büyük kaynak sıkıntısı yaratabileceği görüşünde. Yerel yönetimlerin özelleştirme hamlelerini yakından takip eden kredi derecelendirme kuruluşlarının da eyalet ve şehirlerin kredi notunu tehdit ettiği belirtiliyor.

SATILIK OTOPARK

BÜTÇE açığı 20 milyar doları bulan Kaliforniya eyaletinde devlete ait kamu binalarının satışı gündemde. Los Angeles şehri yönetimi, birçok noktadaki otoparkların bir kısmını satmaya hazırlanırken, bazılarının da özel bir şirkete kiralanması gündemde. Söz konusu otoparkların Los Angeles'a yıllık getirisi 20 milyon doları aşıyor.

KİRALIK PARK METRE

ARALARINDA ABD'nin turistik bölgelerinden San Francisco ve Las Vegas'ın da yer aldığı 12'den fazla şehir yönetimi, kamuya açık otopark sistemlerini kiralamaya hazırlanıyor. Şehirdeki otopark sistemini 50 yıllığına kiralamayı planlayan bir başka şehir ise Pittsburgh. Yerel yönetim, anlaşmadan 300 milyon dolarlık bir gelir bekliyor.

HAYVANAT BAHÇESİ SATILDI

FİNANSAL sıkıntı yaşayan Teksas eyaletindeki Dallas şehri ise açık alanları kamulaştırma kararı aldı. Farklı kaynaklardan gelir beklentisi içinde olan Dallas şehrinde hayvanat bahçesi özelleştirilirken, satışı ya da kiralanması planlananların arasında fuarların ve halk pazarlarının organize edildiği park ve alanlar da var.

HAVAALANI ÖZELLEŞTİ

BÜTÇE açığı ve kamu borçlarına karşı özelleştirmede en ilginç adımlardan bir tanesini de Georgia, Louisiana ve Porto Rico'da atılıyor. Georgia'nın geçtiğimiz haftalarda bir havaalanını özelleştirmesinin ardından diğer iki eyalet de sahip olduğu iki yerel havaalanını özelleştirmek için düğmeye bastı.

75 YILLIĞINA KİRALANDI

ABD'NİN Wisconsin Eyaleti'ne bağlı Milwaukee şehri ise su idaresi kurumunda özelleştirmeye gitti. Yerel yönetimin 75 yıllığına kiraladığı su idaresinden 500 milyon dolardan fazla gelir elde edilecek ancak alınan karar sonucu bölgede su faturaları ortalama yüzde 59 artış gösterdi.

ASKERİ ÜS SATIŞTA

NEW York'taki Mitchel Field adlı eski askeri üs de satışı ya da kiralanması planlanan araziler arasında. New York'un Nassau bölgesindeki alanın yaklaşık 80 hektarlık kısmı yerel yönetimin elinde bulunurken, bütçe açığını kapamak üzere 20 milyon dolara ihtiyacı olan yerel yönetim söz konusu araziyi 30 yıllığına kiralaması halinde toplam 113 milyon dolar getiri bekliyor.

(SABAH)