Wikileaks adlı web sitesi, Amerikan tarihinin en uzun savaşı olan Afganistan Savaşının arka planına ait olduğunu iddia ettiği onbinlerce belgeyi, New York Times, Guardian ve Der Spiegel ile birlikte yayınlayarak ABD ve Avrupa gündemine bomba gibi düştü.

ABD Savunma Bakanlığının başına bela olan Wikileaks adlı web sitesi, Amerikan tarihinin en uzun savaşı olan Afganistan Savaşının arka planına ait olduğunu iddia ettiği tam 90 bin belgeyi Pazar akşamı yayınlayarak ABD ve Avrupa gündemine bomba gibi düştü. Wikileaks’in belgeleri yayınlamasının Amerikan tarihinin en fazla belge sızması olarak tarihe geçtiğine dikkat çekiliyor. Savaş günlüğünde, 2004 – 2010 yılları arasında Afganistan’da meydana gelen tüm çatışmalar, öldürülen siviller, ölen askerler, nasıl ve ne zaman öldükleri tüm detaylarıyla yer alıyor.

NYT, Guardian ve Der Spiegel ile beraber

Afgan Savaşının gidişatını tamamen değiştirebileceği belirtilen raporlarda yüzlerce Afgan sivilinin öldürülmesinin dünya kamuoyundan nasıl gizlendiği de belgeleniyor. Site ifşaatını, İngiliz The Guardian, Amerikan New York Times gazeteleri ve Alman Der Spiegel dergisinin bugünkü sayılarının manşetinden yaptı. Site bu 3 yayın organına belgeleri yayınlamadan önce ulaşma imkanı verdi. New York Times gazetesi, Pakistan istihbaratının Taliban’ı desteklediğinin belgelerine rağmen ABD’nin 1 milyar dolarlık yardıma devam etmesini öne çıkarırken, The Guardian ise bugüne kadar istatistiki verileri ve rakamları ile gündeme gelen Afgan Savaşının nasıl insani bir trajediyi barındırdığına vurgu yapıyor. Guardian, New York Times’tan farklı olarak belgelerin, Pakistan istihbaratı ile Taliban arasında ikna edici bir kanıt ortaya koymadığını yazdı.

Belgelerde ayrıca ‘’Task Force 373’’ adlı özel birliğin hedefinin 2000 kadar Taliban ve El Kaide liderini arayıp bulup öldürmekle görevli olduğunu da ortaya çıkardı.

The Guardian kendi sitesinde ayrıca Wikileaks sitesinin kurucusu Julian Assange ile yaptığı röportajı yayınladı. Gerçek gazeteciliğin gücün istismarına karşı uyanık olmak olacağını ifade eden Assange, doğru birşeyi yaptıklarına inandığını söyledi. ‘’Bu savaşın gerçek doğasını gösterdik’’ diyen Assange, 2004 yılından beri Afganistan’da olan bireysel ve kurumsal her gelişmeyi, dünya kamuoyunun gözleri önüne getirdiklerini savundu.

Ortaya çıkarılan belgeler arasında bir defada 191 kişi olmak üzere yüzlerce sivilin onlarca farklı yerde öldürülmelerine ilişkin dökümanlar da var. Ayrıca Afgan yönetimi içindeki çekişmeler, Amerikan istihbarat ve askeri kurumları arasındaki etkileşim ve çekişmeler de gün yüzüne çıkıyor.

Belgelerin çıkarılmasını 1970’li yıllarda Vietnam Savaşının bitmesine yol açan Pentagon Belgeleri olayına benzeten Assange, ‘’Ancak bu daha etkili olacak. Hem Pentagon Belgeleri’nden çok daha fazla belge içeriyor hem de ondan çok daha kısa süre içinde bir defada tüm dünya kamuoyuna ulaşıyor. Etkisi de farklı olacak’’ diye konuştu. Assange’nin Guardian ile röportajına, üzerinde yeri kazan bir kepçe ve Norveççe ‘’Zamanında kaz’’ yazılı bir tişörtle katılması dikkat çekti.

Jim Jones: Askerlerin hayatını tehlikeye atıyorlar

Belgelerin yayınlanmasına ilk tepki ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı emekli general Jim Jones’tan geldi. Jones, sitenin belgeleri yayınlamasının, Amerikan askerlerini ve onların ortaklarının hayatını riske attığını dile getirdi. Jones, belgelerin çoğunun 2004 – 2009 yılları arasına yani Bush dönemine ait olduğuna dikkat çekerek, Obama’nın yeni stratejiyi ugulamaya koyduğu dönem sonrasını yansıtmadığını savundu. Pakistan’ın ABD Büyükelçisi Huseyin Haqqani de, belgelerin mevcut zemini yansıtmadığını ve güncelliğini yitirmiş belgeler olduğunu kaydetti. Pentagon ise belgeleri henüz görmediklerini belirterek yorumda bulunmadı.

Cemal DEMİR (Turkish Journal)