17 Ağustos depreminin yıl dönümüne sayılı günler kala, hazırlanan bir deprem raporu katedilen yolu ortaya koydu: 1999’dan sonra İstanbul’da güçlendirilen yapıların oranı yüzde 1 bile değil...

Prof. Dr. Naci Görür’ün son cümlesiyle başlayalım: "Üzgünüz ama her şey hala eskisi gibi. Uyarmaktan bıktık ama ortada yapılan bir şey yok. Büyük acılar, can kayıpları, ekonomik darbe yaşanacak. Hassas olunuz, bir şeyler yapınız; belki hala zaman vardır...”

Türkiye’nin deprem gerçeğini İstanbul özelinde ortaya koyan yeni bir rapor hazırlandı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı'nın ortaklaşa yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, İstanbul'daki binaların yüzde 30'u yıkılma riski taşıyor.

Rakamlar, en az 4 milyon insanın güvenliğinin olmadığını gösterirken, ilçelerdeki binaların durumlarına bakıldığında, Zeytinburnu'nunda yüzde 14,3'ünün, Fatih'te yüzde 9,8'inin, Küçükçekmece'de yüzde 16,9'unun, Bayrampaşa'da yüzde 30,7’sinin, Bahçelievler'de yüzde 73,4'ünün ve Güngören'de 76,5'inin depreme dayanıksız olduğu ortaya koyuluyor.

Konu dün gece NTV’de masaya yatırıldı. Programa, İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Cemal Gökçe, en riskli ilçe olan Güngören’in Belediye Başkanı Yücel Karaman ile Küçükçekmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay katıldı.

GÖRÜR: EN AZ 4 MİLYON İNSAN
"Daha önce de Japonlarla benzer araştırmalar yapılmış ve zamanın belediye başkanı Ali Müfit Gürtuna, bu sonuçları gözleri yaşararak okumuştu.

Yeni raporda, 6 ilçe için ayrıntıya girilmiş ve sonuçlar farklı değil. Dikkat çeken husus, Bahçelievler’deki yapı stokunun, Zeytinburnu’ndan çok daha kötü olması. Bugüne kadar genel yargı ilk sıraya Zeytinburnu’yu koyuyordu.

İlçelere göre farklı oranlar var ve güvenli olmayan bina oranını yüzde 25 olarak kabul edersek; yıkılacak demiyorum ama her şeyin olabileceği bina oranı bu. Bu, mevcut binaların 4’te 1 demek. İstanbul’da, daha önce vali ve belediye başkanının açıkladığı rakamlar, İstanbul’da 1 milyon 600 bin binanın olduğu yönünde. Bunların yüzde 25’i 400 bin bina demek; daire değil bina.

En iyimser ve minimum sayıyla, her binada 10 kişi var diyelim. Bunu 400 binle çarparsak 4 milyon insan yapar. Minimum hesapla, önlemler alınmazsa ve beklenen deprem olursa, İstanbul’da 4 milyon insanın can güvenliği olmadığı ortaya çıkıyor. Bu insanların, depremde başlarına neler gelebileceğini bilmiyoruz..."

GÖKÇE: 99’DA 3030 BİNADA AĞIR HASAR
"Son raporu ben de yadırgadım. Bahçelievler’in Zeytinburnu’nun önüne geçmiş olması ilgimi çekti.

Türkiye’nin genelinde olduğu gibi İstanbul’da bulunan yapı stoğunun deprem güvenliği yok. Çok ifade edilmez ama, 17 Ağustos 1999 depreminde İstanbul’daki yapıların yaklaşık 40 bini ağır, orta ve hafif hasar gördü.

Depremin merkez üssü Gölcük 110 km uzaklıkta olmasına rağmen, İstanbul’da 3030 bina ağır ölçekte hasar aldı. 99 depremi tek başına, binaların deprem güvenliğinin olmadığını ortaya koydu...”

Güngören Belediye Başkanı Yücel Karaman:
"Bu rakamlar ile endişe oluşturulması iyi bir şey değil. Bu raporlar, yöneticiler için yol gösterici nitelikte... Bizim için riskli bölgeler gösterilir ve ‘çalışmaya bu bölgeden başlayın’ denir..."

Küçükmece Belediye Başkanı Aziz Yeniay:
"Son 4 yıldır envanterler çıkarılmasına yönelik çalışmalar yapıldı ve yaklaşık 53 bin binanın tespitleri yapıldı. Bunlar neticesinde..."

"11 YIL GEÇTİ VE..."
Naci Görür: "17 Ağustos depreminden bugüne 11 yıl geçti. Belediye başkanları hala envanter, sempozyum diyorlar. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Rapor 6 ilçeden bahsediyor ve İstanbul’un ilçelerini düşündüğünüzde çok daha büyük zaafiyetler ortaya çıkar.

Yapılanlar ortada... 99’dan bu yana, güçlendirilmesi gereken yapıların yüzde 1'i dahi henüz güçlendirilmedi. Güçlendirilenler de hastane ve resmi binalar. İnsanların yaşadığı yerlerin yüzde 60'ının deprme hazırlıklı olmadığı resmi makamlarca söyleniyor. 11 yıl geçti ve niye hala yeterli çalışma yapılmadı; 17 Ağustos’un yıl dönümü yaklaştıkça konuşuluyor.

Beklenen Marmara depremi geldiği zaman, milyonlarca insanın hayatının en olacağını, ne kadar kayıp verileceğini hala kesitiremiyoruz..."

"SORUN PARA DEĞİL"
Cemal Gökçe: "Binaların güçlendirilmesindeki sorun maaliyet değil. 99 sonrası da 'ne yapmak gerekiyor?' diye sormuşlardı. Belediye başkanları, hala yapmayı düşündüklerini söylüyorlar. 'Yılda 1 milyar dolar ayırısanız, İstanbul'daki sorunu 20 yıl içinde çözersiniz' demiştik. Yola çıkılmış olunsaydı, şu an binaların en az yarısı dayanıklı hale getirilirdi. Burada sorun para değil, çözüm üretmek gerekiyor..."
"99’DAN SONRA HİÇBİR ŞEY YAPILMADI"
Naci Görür: "Şu an Türkiye’nin öncelikli gündemi referandum. Hükümet ve muhalefet, Anadolu'yu karış karış dolaşarak, halka ne yapmaları gerekiğini söylüyorlar. Eğer biz Marmara özelinde Türkiye'deki deprem alanlarını güvenli hale getireceksek, liderler referanduma verdikleri önem kadar halkı deprem konusunda aydınlatmak için adım atmalılar.

99 öncesi ve sonrasında, hükümetler ve devlet asla depremi ciddiye almamış, gerekeni yapmamıştır; halen de yapmamaktadır. Yapılanlar da, zorlama ve hiçbir şey yapmamanın çirkinliği karşısında bir şeyler yapıyor gibi görünme çabasıdır..."

"DEPREM NE ZAMAN OLACAK?"
Naci Görür: "1999 depreminin ardından, Marmara için beklenen deppremin, 30 sene içinde olma olasılığının yüzde 62 olduğunu açıklamıştık. 2029'a kadar Marmara’da bir deprem olmasını bilimsel olarak bekliyoruz..."

"3 PROJEDEN 2‘Sİ YÖNETMELİKLERE UYGUN DEĞİL"
Cemal Gökçe: "Bizim öneri ve raporlarımız da dikkate alınmadı. İstanbul’da belediyeye gelen 3 projeden 2'sinin deprem yönetmeliklerine uygun olmadığını söylüyorum; iddia etmiyorum söylüyorum... 1030 proje inceledik ve yüzde 90'ının yönetmeliklere uygun olmadığını gördük... Burada 'bu nasıl oluyor?' sorusunun yanıtı denetimsizlik olur..."

"HER ŞEY ESKİSİ GİBİ"
Naci Görür: "Üzgünüz ama her şey hala eskisi gibi. Uyarmaktan bıktık ama ortada yapılan bir şey yok. Büyük acılar, can kayıpları, ekonomik darbe yaşanacak. Hassas olunuz, bir şeyler yapınız; belki hala zaman vardır..."

(kaynak: Ntvmsnbc)