Her ne kadar seçiminizin iyi olmasını sağlamayı garantilemesede, birikimlerinizi yatıracağınız araç alımında bazı noktalara dikkatinizi çekmek isteriz.  Gerçekte aracınızı internetten tanımadığınız birisinden almakla, oto satıcılarından almakla, veya bir tanıdığınızdan almak arasında sonuçları bakımından bir fark olmayabilir.

Burada anlatılanlar

    * Kendi aracınızı daha iyi incelemenize durumun ciddiyetine göre bakım veya tamirine karar vermenize de yardımcı olabilir.
    * Seçilecek arabanın aynı zamanda araç muayenesinden rahatlıkla geçmesine de yardımcı olabilir.

Araba Aramaya Başlamadan Önce Bilmeniz Gerekenler

Tabiki kullanılmış araçların değerindeki düşüş yeni araçların değerinin düşmesinden daha az olduğu için daha ekonomik bir satın almadır.

Aracınızı seçmeden paranızı ayarlayın ki hangi aracı alabileceğinize karar verebilesiniz.

Kullanılmış araçların satılabileceği rakamları gazete ilanlarından veya internetten inceleyerek kafanızda bir rakam oluşturun.

Galeriden, ikinci el oto satış servislerinden veya araç sahibinden gibi farklı seçenekleri de düşünün. Çünkü bazen ticari bir kuruluştan satın almak şahıstan satın almadan daha fazla garantili olabilir veya tüketici haklarınızı korumada size daha çok yardımcı olur.

3 yaşından küçük ve yıllık 10,000 - 15,000 km (30.000 ve 45.000 km de) yapmış bir aracı satın almak en iyisidir. Bunun üzerinde km yapmış bir araç ticari kullanılmış bir araç olarak düşünülür.

Küçük ve orta sınıf araçların bakımı lüks araçların bakım ve onarımına nazaran daha kolaydır.

Araçları İncelemede Genel Tavsiyeler

Motor Plakasındaki numara ile ruhsatdaki motor numarasının aynı olduğunu kontrol etmelisiniz. Motor plakası ile oynanmamış veya değiştirlmemiş olmasına dikkat edin.

Kendiniz test sürüşü yapmadan asla bir araba almayınız.

İlk önce arabayı kullanabileceğinizin söylenip söylenmediğine dikkat edin. Mümkünse aracı farklı koşullarda (otoyolda hızlı, ara yollarda yavaş, virajlı yollarda) kullanın. Geri vitesi de kontrol etmeyi unutmayın.

Kaporta

Kaportayı iyi aydınlatılmış bir ortamda inceleyin.

Korozyon ve paslı yerlerin olup olmadığını kontrol edin. Pas 5 yıl üzeri araçlarda çok hasar verici etkiye sahiptir.

Yüzeydeki kabartılar, paneldeki korozyona nazaran daha az hasar vericidir ve kolaylıkla giderilebilir.Fakat panel içerisiden gelen korozyon çok ciddi bir durumdur.

Ön çamurlukların üstünde  ve arkasında,manş biyeller boyunca, ön ve arka tamponların altında ve kapıların tabanında herhangi bir pas olup olmadığına bakın.

Bazen boya üzerinde gözüken pas altta daha ciddi korozyon olabileceğini gösterir. Başparmağınızla hafifce panele basın. Eğer bir çıtırtı duyarsanız bu ileri düzeyde bir korozyonu gösterir.

Genelde kapıların tabanında, ön ve arka cam lastiklerinin çevresindeki kaportada, bagaj kapağının kenarlarında, kaput kenarlarında ve arka çamurluk panelleri üzerinde içeriye işlemiş pas delikleri tamir etmeye değmez. Bu tamirler sadece işinin uzmanı ustalar ve uygun malzeme kullanımıyla iyi bir paraya yapılabilir.

Arabanın etrafında şöyle bir dolaşın ve tüm köşelerde kapılar ve çamurluklar hizasından bakın. Bir kaza onarımı eğer iyi yapılmamışsa bu şekilde görülebilir. Eğer altta çok fazla dolgu macunu kullanılmışsa dalgalanmalar ve boya dokusunda değişikleri görebilirsiniz. Yanınıza bir mıknatıs alın, mıknatıs metal tarafından çekilecektir ama plastik dolgu macunu tarafından çekilmeyecektir. Keza boya rengindeki değişikliklerde dikkatinizi çekecektir.

Bagajdaki, pencere çevresindeki, halıdaki ve sunroof çevresindeki su lekeleri su kaçakları olduğunu gösterir.

Araç Şaşesi

Kaputu açarak kaput içerisinde çamurluk içlerinde, destek şeritlerinde, şase elemanları üzerinde pas delinmeleri olup olmadığına bakın. Eğer herhangi bir şey görürseniz aracı red edin.

Araç altında, kenar eşiklere, şaseye, çapraz bağlantı elemanlarına ve alt çerçevelere bakın. Elinizle veya Hafif bir çekiçle şüphelendiğiniz zayıflamış metal kısımlara hafifce tıklayın. Yeni uygulanmış kaplamalar zayıflamış metali saklamak için kullanılmış olabilir.

Zemin panellerinde de korozyonu kontrol edin.

Fren borularının pasla kaplı olması tehlikeli bir durumdur. Kontrol edilmelidir.

Kaputu açarak ciddi derecede paslı Amortisor ve direksiyon bağlantı noktaları varmı kontrol edin.

Çarpma Hasarı

Çarpışmada amortisor ve direksiyon sistemi hasar görmüş araç tehlikeli olabilir.  

Kaputu açarak kırık veya değiştirilmiş iç çamurlukları kontrol edin. Keza motor kısmındaki panellerin ve şase ayaklarının kırık olup olmadığını  ve tamir edilip edilmediğini kontrol edin.

Test sürüşü yaparken direksiyon sisteminin arabayı sağa veya sola çekip çekmediğine dikkat edin.

Halı altında ön ve arka kapıları arasında herhangi bir kaynak izleri olup olmadığına bakın. İki farklı arabanın yarısından kesilerek birbirine kaynakla birleştirilmesi durumu çok tehlikeli bir durumdur.

Arabanın İçerisi

Kilometre saatindeki sayılar bir hizada değilse kilometre değiştirilmiş demektir.

Aracın kilometresi ile genel durumunun birbirini doğruladığına bakın. Aşınmış bir fren pedalı ve vites kolundaki aşınma izleri aracın 100.000 km ye yakın olduğunu gösterir. Aşınmış veya gevşemiş sürücü koltukları ve halılar çok kilometre yapıldığını gösterir.

Düşük kilometre ise araç kullanılmadan uzun süre bekletilmiş olduğunu veya sadece seyahatlerde kullanıldığını gösterir.

Her iki durumda motor sorunlarına sebeb olabilir.  Düzenli kullanılan ve bakımı yapılan bir araç iyi bir yatırmdır.

Motor

Motorun genel durumuna bir göz atın.  

Kirli bir motor ve çevresi aracın iyi bakılmadığını ve servisinin atlandığını gösterir.   

Tersine  göz alıcı temiz bir motor ise yağ kaçakları gibi sorunları  gizlemek için  buharla temizlenmiş olabileceğini gösterir.

Motoru çalıştırmadan önce, yağ çubuğunu çıkartın ve yağın rengini kontrol edin. Eğer yağ aşırı siyah ise düzenli olarak bakımı yapılmıyor yada uzun zamandır bakımı yapılmamış demektir. Ayrıca yağ ubuğunda krem rengine bakın buda muhtemelen motor contasından kaçak göstergesidir.

Soğutucunun rengini ve miktarını kontrol edin. Antifreeze rengi olmalıdır,pas kırmızısı olmamalıdır. Antifreeze olmaksızın çalışmış motorlar sorunlu olabilir.

Motorun soğukken çalıştırarak çalışmasını dinleyin. Yağ lambası motor çalıştıktan hemen sonra sönmelidir. Eğer sönmezse motorda bir aşınma var demektir.

Çalışma sonrası çok sarsıntı veya vurma sesleri krank milinin veya krank kolu büyük yatağının aşınma göstergesidir. Motorun üzerinde tıkırtı veya hafif vurma seslerini dinleyin.Buda kam mili aşınmasının işaretidir.

Motoru çalıştırın ve gaza yüklenin.

Egsozdan siyah veya mavi dumanın geldiğini kontrol edin.

Mavi duman yanan yağdan dolayıdır ve motor aşınmasını gösterir. Siyah Duman yakıtın tam yanmadığını gösterir ve bunun çeşitli nedenleri olabilir.  

Motor ısınınca düzgün boşta çalıştığını kontrol edin.

Test sürüşünde araçın teklemediğine ve çekişinin iyi olduğuna bakın. Vuruntu sesi olmadığını kontrol edin. Eğer araç teklliyorsa ve motor elektronik yakıt veya ateşleme kontrolü yapıyorsa bu aracın teklemesinin düzeltilmesini isteyerek satın alabilirsiniz.

Hararet  göstergesinden veya ikaz lambasından gözünüzü ayırmayın aşırı ısınma gösterebilir.

Son olarak yağ kaçaklarını kontrol edin..

Transmisyon Sistemi

Eğer araç manual vites ise, debriyajın düzgün işlediğini ve tüm viteslere kolayca geçtiğini kontrol edin.Eğer devir yükseldikce debriyaj sertleşiyorsa debriyaj aşınmış olabilir. Debriyaj kaymasını en üst vitesde yokuşta kontrol etmelisiniz.

Senkromeşleri test etmek için, sürüş sırasında yüksek hızlardan normale bir vites (dişliyi) indirin.  Eğer dişliler geçmekte zorlanıyor veya cırtlıyorsa veya dişlikutusu aşırı derecede vınlıyorsa, dişli kutusu bakımı / onarımı veya değişimi tek çözümdür.

Eğer araç otomatik vites ise, transmisyon yağ çubuğunu doğru sıvı seviyesi için kontrol ediniz.Bu motor sıcakken ve boşta çalışıyorken yapılmalıdır. Yağ çubuğunu koklayın, yanık kokuyorsa bu araçtan uzak durun!

Aracı sürüyorken, transmisyonun ,tam gazda, doğru zamanda her bir dişliye geçtiğini kontrol edin.

Suspansiyon Sistemi

Amortisörleri kaporta köşelerinden hızla bastırın ve bırakın. Araç bir kerede pozisyon seviyesini geçip  geri gelmedir.örneğin 1.5 salınımla. Bundan daha fazla salınım demek bu amortisörün değiştirilmesi gereğini gösterir.

Kötü yol koşullarında süspansiyondan gelen vuruntuları dinleyin. Bu vuruntular burçların, bağlantı noktalarının ve amortisorlerin aşındığını gösterir. Aracın bu yol koşullarında nasıl davranış gösterdiğine dikkat edin. Eğer belirsiz davranıyorsa, yüzer gibi veya zıplıyorsa, aşınmış amortisorlerden şüphelenin.

Amortisörlerin sıvı kaçağınının olup olmadığını kontrol edin. Hafif akıntı kabul edilebilir.

Direksiyon sistemi

Eğer direksiyon sistemi belirsiz davranıyorsa veya ağır ise latikler aşınmış veya basıncı düşüktür.

Ön tekerleri izlerken direksiyon simidini hafifce sallayın. Direksiyon simidi ile ön teker arasında dikkate değer bir gecikme olmamalıdır.

Hızlıyken tekerlerin titremesini kontrol edin. Bunun nedeni genellikle balanssız ön tekerlerdir. Düşük hızlarda direksiyon simidinin titremesi bozuk jantların göstergesidir.

Frenler

Fren pedalı iyi bir dayanım göstermelidir ve fren yapıldığında tabana kadar inmemelidir.

Servo varsa, fren pedalını ayağınızla bir kaç kez pompalayarak , pedalı aşağıya bastırara ve motoru çalıştırarak,çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Pedalın frenleme yaparak aşağıya doğru indiğini hissetmelisiniz.

Hızlıyken fren uygulandığında sapma olmamalıdır. Eğer sapma varsa sıkışmıştır veya tekerlek silindirleri veya kaliperler de kaçak vardır.

Eğer araç fren yapıldığında sarsılıyorsa, bozuk ön fren disklerini gösterir. Disklerin aşırı aşınma veya korozyonlu alanları olup olmadığını muayene edin. Diskleri değiştirmeniz gerekebilir.

Teker yayları altındaki fren hortumlarında çatlak,ezik,kaçak olup olmadığını kontrol edin.

Lastikler

Tüm lastiklerin ve yedek lastiğin dişlerini ve yanaklarını kontrol edin. Dişler tüm tekerlek çevresinde  1.6 mm’nin üzerinde olmalıdır. Yanaklarda çatlak ve hasar olmamalıdır.   

Dişlerdeki düzensiz aşınma direksiyon, tutunma veya süspansiyon sorunlarının habercisidir.

Elektriksel Kontroller

Tüm elektrikli araçları kontrol edin. Camların kalkmasını, kilitlemeler v.b. deneyin.

Silecekleri ve cam suyunun atılıp atılmadığını kontrol edin. Genellikle arka cama su atmada sorun yaşanır.

Koltuklar ısıtmalı ise ısıtıp ısıtmadığını kontrol edin. Koltuk ısıtmalı çoğu araçlarda sorunlar çıkabilir.

Koltukların ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol edin.

Alarm sistemi varsa nasıl çalıştığının gösterilmesini isteyin.

Tüm uzaktan kumanda fonksiyonlarını kontrol edin.

Araç müzik sistemini deneyin. Cd player lar sık sık sorunlu olurlar ve tamiri gerçekten pahalıdır. Bu nedenle Cd yi çaldığına bakın.

Isıtıcı ve Klimalar

Isıtıcı ve klimanın çalıştığının kontrolü çok önemlidir. Bunu yapmak içinse motoru ısınana kadar bir kaç dakika çalıştırın.Klimayı çalıştırın.Dışarısı çok soğuk olmadığı sürece klima hemen çalışmaya başlamalıdır. Bir kaç saniyede hava kanalarından gelen soğuk havayı hissedebilmelisiniz. Bu gerçekleşmiyorsa muhtemelen klima çalışmıyordur. Klima onarımının pahalı olduğunu bilin. Klimanın çalışmaması demek aynı zamanda arabanın ön taraftan bir kazaya karışmış olabileceği ihtimalinide gösterir.

Isıtıcıyı kontrol edin. Tüm hızlarda fanların çalıştığını kontrol edin. Isıtıcının en büyük sorunu tamiri pahalı olan ısıtıcı merkezindeki kaçaklardır. Eğer ısıtıcıdan antifreeze kokulu nemli hava geldiğini hissederseniz ve ısıtıcı açıkken camlarda buğulanma oluyorsa ısıtıcı merkezinden kaçak olduğunu gösterir.

Eğer araç arka klima ünitesine sahipse onu da kontrol edin.

Teklifinizi yapmadan önce

Eğer araç muayenenizi ve test sürüşünü geçerse aklınızda olması gereken bir kaç husus daha vardır.

Araç muayenesinin süresinin dolup dolmadığa bakın

Servis ve onarımlarının düzenli yapılıp yapılmadığını ve servis dökümanlarını sorun

Bu servis dökümanları üzerindeki kilometre ile aracın kilometresini karşılaştırın

Ruhsat ile şase numarasını karşılaştırın

Ruhsattaki kişiyle satıcı aynı kişi değilse noterden onaylı alım satım vekaletnamesi isteyin

Ustanıza gösterip gösteremeyeceğiniz sorun

Ustanızdan motoru değerlendirmek için silindir komprezyon testi yapmasını isteyiniz. Bu test aynı zamanda muhtemel masraflarıda ortaya çıkaracaktır. Onarım masraflarını istenen fiyattan düşmeyi veya paylaşmayı önerebilirsiniz.

Eğer takasa sokmak istediğiniz aracınız  varsa almak istediğiniz aracın fiyatı üzerinde anlaşmaya varmadan aracınızla takas konusunu gündeme getirmeyin.

Eğer galeriden veya ticari bir yapıdan alıyorsanız garanti verdiği konuları araştırın.

Not: Liste çok uzun olsa da, Kompresyon testleri dahil tüm bu kalemleri kontrol eden kişiler ve kurumlar  mevcuttur.