HELAL GIDA SERTİFİKASI NASIL ALINIR
ARANAN ŞARTLAR NELERDİR

HELAL SERTİFİKA NEDİR ?

Helal sertifika; başta gıda sektörü olmak üzere kozmetik, kimya ve sağlık sektöründe faaliyet gösteren firmaların İslami kurallar yanında mevcut yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak yaptıkları ürünler için düzenlenen bir belgedir.

TARİHÇE:Müslümanların azınlıkta olduğu ülkelerde (Güney Afrika – Cape Town, Fiji, Yeni Zelanda gibi) ihtiyaç duyulan bu standardın ana vatanı Malezya ve Singapur’dur. Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkelerde (Güney Afrika, Endonezya, Brunei) de yaygınlaşmaya başlamasının sebebi, bu ülkelerin dışarıdan et ve et ürünlerinin ihracat etmesidir.

ÜLKEMİZDE:Türkiye’de de son zamanlarda gereksinim duyulan bu standart, restoranlar, fast food büfeleri, gıda üretimi yapan imalathaneler tarafından talep edilmektedir. Birçok firma İslami şartlara uygun üretim yapmasına rağmen müşterinin “Helal Gıda” tükettiğinin yetkili mercilerce onaylanması isteği doğrultusunda bu ihtiyaç ortaya çıkmıştır.

HELAL Belgesi (Sertifikası) Yararları Nelerdir?

- Helal Sertifikalama, ürünleri, katkı maddelerini, hazırlama ve işleme yöntemlerini, temizlik ve sağlık şartlarını, katı güvenlik kuralları içinde denetleyen tarafsız bir bilirkişi hizmeti sunar,
- HACCP, ISO ve diğer kalite ve güvenlik standartlarına uygun ve yeni teknolojilere, yeni katkı maddelerine adaptasyonu seri bir şekilde takip edebilen, helal bilginin eğitimini almış kilit personel tarafından denetimi gerçekleştirir,
- Ürünün ve üreticinin Küresel İslam içinde tanınmasını ve tanıtılmasını sağlar,
- Çeşitli ülkelerde açılan fuarlarda katılımına destek verir.

 

  GİMDES HELAL GIDALARIN HAZIRLANMASI, AMBALAJLANMASI VE HAYVANLARIN KESİLMESİ HAKKINDA GENEL ŞARTNAME

Tanımlar ve Terimler

Helal: Allah ve Resûl’ü tarafından izin verilmiş, yasaklanmamış, serbest, yasal ve meşru olan her şey.

Helal Denetçi, Gözlemci, Müfettiş: Helal sertifika kurumu tarafından görevlendirilmiş uzman ve yetkili.

Helal Gıda: İslâm’a göre izin verilen gıdalar.

Mubah: Mükellefin seçimine/tercihine bırakılan herşey.

Haram: Kitap ve Sünnet’te yapılmaması kesin ve bağlayıcı tarzda istenilen herşey. Yasaklanmış yani haram kılınmış maddelerden bazıları şunlardır: Leş, akan kan, domuz, sarhoş ediciler, uyuşturucular.

Mekrûh: Yapılmamasının, yapılmasından daha iyi olduğunu Kitap ve Sünnet’in kesin ve bağlayıcı olmayan tarzda belirlemiş olduğu fiil va davranışlardır.

 Meşbûh: Haram ve Helalliği hakkında kesin ve muhkem delil bulunmayan, hükmü şüpheli olan.

Mezhep: Müslümanlar tarafından oluşturulan ve geliştirilen fıkıh/hukuk ekollerinden her biri.

Necis: Özü veya vasfı itibariyle pis, zararlı ve iğrenç olduğu için haram veya mekruh sayılan şeyler. Domuz eti, kan, dışkı, idrar,şarap, kusmuk, irin gibi

Tesmiye: “Bismillah. Allahüekber” demektir.

Zebiha: İslâmî kurallara göre keskin bir aletle kesilmiş hayvan.

İnsan sağlığına zararlı: Tıp otoritelerince sağlığa zararlılığı tesbit edilmiş olan her şey. Mutlak zarar ve izafi (göreceli) zarar olarak ikiye ayrılır. Mutlak zarar, her insan için etkisi aynı olan zarardır. İzafi(göreceli) zarar ise, kişilere göre değişen zarardır. Yalnızca şeker hastasının veya kalp hastasının kullanması zararlı olan maddeden dolayı uğrayacağı zarar gibi.

1.  GİRİŞ

Helal gıdaların hazırlanması, paketlenmesi ve hayvanların kesimi ile ilgili bu şartname, Helal Gıda işlemini yürüten bütün kurumlarda uygulanmalıdır. Bu uygulama, Türkiye’de yetkili kılınmış GİMDES yönetimi tarafından isteyen kuruluşların Helal Statüsünü tespite hizmet etmektedir. Bu şartname, Türkiye’ye ürünlerini ihraç etmeyi tasarlayan bütün yabancı kuruluşlara ve yurt içinde üretim yapmakta olan kurumlara istekleri üzerine uygulanacaktır.

2. HELALLERİ DENETLEMEHelal denetleme veya sertifikalandırma kurumu, hayvanların kesimi konusunda eğitim almış ve tecrübeli görevlilere sahip olması gerekmektedir. Aynı zamanda Gıda bilimi ve teknolojisi konusunda güncel bilgiye sahip görevlileri istihdam etmesi gerekmektedir. Bu görevliler, hassas kabul edilen hususlar üzerinde, ilgili endüstri kolunda etkin bir şekilde gözlem yapabilmeli ve gerekli irtibatları sağlayabilmelidir. Kurum, bir ortak olarak görülmelidir. Çünkü, gıda endüstrisi kuruluşu, Kuruma kesim, üretim, kalite kontrol, ürün akış sistemleri, hijyen, sağlığa yararlı hale getirme, paketleme, etiketleme, nakliye ve muhafaza hususlarında gerekli bilgiyi tam ve doğru bir şekilde verebilmeli ve yardımcı olabilmelidir. Ayrıca sertifikasyon kurumu, dini açıdan kesim ve bileşenlerle ilgili olarak tavsiyelerde bulunacak ve kararlar alacak fıkıh ilim kurulu danışmanlarına da sahip olmalıdır. Bu danışmanlar, teknik bilim kurulu tarafından fen bilimleri ve teknolojiyle desteklenmeli, böylece uygun görüşler sunabilmeli ve yönergeleri belirlemelidir. Sertifikasyon kurumu, hammadde alımı ve muhafazası, işleme, paketleme, etiketleme, bitmiş ürünün nakliyesi ve muhafazası dâhil olmak üzere, üretim prosedürleri hakkında ayrıntılı bir doküman tutmalıdır. Denetlenecek Kuruluş, denetçilerin ziyaretleri sırasında kayıtları denetime hazır halde tutmalıdır. Denetçiler ve danışmanlar, Kurumun adının ve helal logosunun kullanımını kontrol altında tutmaları gerekmektedir. Sertifikalandırma kurumu, herhangi bir tesisi veya ürünün sertifikalandırmasına son vermesi durumunda, kuruluşun, ilgili tesisinde kendi adını veya logo ve sembollerini bu ürünler üzerinde kullanma hakkını iptal etmesi gerekmektedir. Ayrıca tüketiciler de, bu denetleme ve sertifikalandırma değişikliği hakkında bilgilendirilmelidir. Buna ek olarak, helal sertifikası veren kuruluş, hem ihraç hem ithal edilen ülkelerle ilgili yönetmelikler ve düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

3. HELAL GIDA:

 Helal gıda, İslam Fıkhında yenilip içilmesine izin verilmiş gıdalar için kullanılan bir terimdir. İslam Fıkhı, Kur’an, Sünnet, İcma, Kıyas ve diğer fıkhi delillere dayanmaktadır. Helal gıda konusunda İcma ve Kıyasta, Hanefi, Şafii, Maliki, Hanbeli ve Caferi İmamiye mezheblerinin görüşlerini dikkate alan Fıkıh Kurulunun onayladığı fetva, aşağıdaki şartlar dikkate alınarak, hazırlanmaktadır:
3.1 Gıda maddesi veya onun katkı maddeleri, İslam Fıkhına göre Müslümanlara Helal olmayan hayvanların veya İslâmî kurallara göre kesilmemiş olan hayvanların herhangi bir bileşenini veya ürününü içermeyecektir.

3.2 Gıda maddesi, İslam Fıkhına göre necis(pis) veya hijyen şartlarını taşımayan ortamlarda hazırlanmayacak veya bu niteliği taşıyan herhangi bir katkı maddesini içermeyecektir.

3.3 Gıda ve katkı maddeleri, İslam Fıkhına göre necis kabul edilmiş maddelerle kirlenmiş olan gereçler kullanarak hazırlanamaz, işlenemez ve imal edilemez. Bu ürünlerin hazırlanması, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması ve taşınması esnasında herhangi bir karışmanın yaşanmaması için diğer gıda maddelerinden ve haram ürünlerden fiziksel olarak ayrı tutulması gerekmektedir.  

4. HELAL İÇECEKLERNecasetle karışmış veya zehirli olan, sarhoşluk veren, uyuşturan veya zararlı olan içecekler ve içilmesi haram olan sütler dışında kalan her çeşit su ve içecekler helaldir.

4.1 İslam Fıkhına göre necis olma:

4.1.1 Domuz ve köpeğin sperm ve dişi yumurtaları,ter, sümük ve gözyaşları dahil, diğer hayvanların sperm, dişi yumurtaları,ter, sümük ve gözyaşları hariç, sidik, dışkı, kan, kusmuk ve irin gibi insan ve hayvanların vücudundan çıkan sıvı ve diğer nesneler.

4.1.2 Ölmüş(leş) veya İslamî kurallara göre kesilmemiş Helal hayvanlar. Bu tür hayvanların memelerinden çıkan sütler ve karınlarından canlı olarak çıkan ceninler helâldir.

4.1.3 İslamın izin vermediği necis maddelerle doğrudan temas eden veya bunlara bulaşmış durumda olan Helal gıda ve içecekler de necis hükmündedir.

4.2 BİYOTEKNOLOJİ YÖNTEMİ İLE ELDE EDİLEN GIDA VE İÇECEKLER
Helal olmayan hayvanların genleri kullanılarak oluşturulan, biyoteknoloji veya genetik mühendislik yolu ile elde edilmiş veya helal olmayan kökenlerden çıkartılmış herhangi bir ürünle işleme tabi tutulmuş hayvanlar ve bitkiler ile bu gibi hayvanlardan ve bitkilerden çıkartılan gıda ve içeceklerin de helal olmadıkları kabul edilmiştir.

5. HELAL GIDA VE İÇECEKLERİN KÖKENLERİ5.1 HAYVANLARHayvanlar iki kategoriye ayrılabilir:

5.1.1 KARA HAYVANLARI

Aşağıda belirtilenlerin bütün kara hayvanları haramdır.

5.1.1.1 İslamî kurallara göre kesilmemiş hayvanlar.

5.1.1.2 Domuz ve türünden olanlar.

5.1.1.3 Aslan, köpek, ayı, fil, kedi, maymun gibi avlarını öldürmede kullandığı uzun sivri dişleri olan hayvanlar.

5.1.1.4 Bütün yırtıcı kuşlar.

5.1.1.5 Sıçan, fare, akrep, zehirli yılan, solucan, sinek, bit, kene gibi pis,tiksindirici zarar veren ve tehlikeli hayvanlar.
5.1.1.6 Timsah, kaplumbağa, kurbağa, fok gibi karada ve denizde yaşayan hayvanlar. 5.1.1.7 Yasaklanmış türlerin süt ve yumurtaları.

5.1.1.8 Helal olmayan kökenlerden çıkartılan herhangi bir ürünle işlenerek muamele edilmiş hayvanlar.

5.1.2 SU HAYVANLARI

Su hayvanları, balık gibi, suyun dışında yaşayamayan hayvanlardır. Bunlar, kanları olmaması sebebi ile, kesim yapılmasına gerek olmaksızın helal kabul edilmektedirler.

5.2 BİTKİLER

Sağlığı tehlikeye atacak şekilde zararlı, zehirli ve sarhoş edici olanların dışındaki bütün bitkiler ve bitkilerden çıkarılmış maddeler helaldir.


5.3 MİKRO ORGANİZMALAR VE MANTARLAR

Sağlığı tehlikeye atacak şekilde zararlı, zehirli, sarhoş edici ve uyuşturucu olanların dışındaki bütün mikro organizma ve mantar türleri ve onlardan üretilen veya türetilenler helaldir.

6. HELAL KESİM

6.1 HAYVAN VE KANATLILARIN KESİM ÖNCESİ ŞARTLARI

Yalnızca aşağıdaki şartları yerine getiren hayvan ve kanatlılara kesim izni verilebilir: 6.1.1 Bütün hayvan ve kanatlılar beslenmede etobur ve necasetle beslenir duruma sokulmayacak bir yem rasyonuna tabi tutulmalıdır.6.1.2 Bütün hayvan ve kanatlılar, sağlıklı olmalıdır, hastalık ve yara izinden arî olmalıdır ve hiçbir şekil bozukluğu göstermemelidir.6.1.3 Kesimden önce, hayvan ve kanatlılara insanî bir tarzda muamele edilmelidir. Kesime hazırlanmış bütün hayvan ve kanatlılara, vurarak onları hastalandıracak, stres ve korkuya neden olacak hareketler kesinlikle yasaktır. 6.1.4 Kesimden önce bir yerini kesme ve yaralama gibi davranışlardan kaçınılmalıdır.

6.2 KESİM ŞARTLARI
Helal hayvanların kesim yerleri, helal olmayan hayvanların kesim yerlerinden tam olarak ayrılmalıdır. Helal kesim aşağıdaki düzenlemelere göre yürütülmelidir:

6.2.1 Helal kesim ancak bir Müslüman tarafından yerine getirilmelidir. Bu kişi, aklı yerinde ve ergen çağda olmalıdır. İslamda hayvanların boğazlanması ile ilgili şartları, kuralları ve esasları kavramış olmalıdır.

6.2.2 Kesilecek hayvanlar, Müslümanlar tarafından yenebilen ve helal şartlarda olan bir hayvan olmalıdır.

6.2.3 Kesim esnasında hayvanın canlı olması veya diri olduğu zannını verecek görünümde olması şarttır.

6.2.4 Boğazlama soluk ve yemek borularının kesilmesi ile gerçekleştirilir. Atar damar ve boyundaki ana damar, her iki ana damardan her ikisi kesildiği zaman, otomatik olarak kesim tamamlanmış olur. Omurilik ve kafanın tamamı kesilmemelidir. Bu şekilde yapılan bir kesim kanın tamamen ve hızlı bir şekilde çıkmasını sağlar.

6.2.5 Boğazlama yalnız bir defada yapılmalıdır. Boğazlamanın “kesim işlemi”, boğazlama esnasında, kesme aletinin hayvanı terk etmediği süresince geçerlidir. Bıçağın herhangi bir ayrılışı, boğazlama hareketinin bir sonu olarak kabul edilir. Bir hayvan üzerinde çok sayıda boğazlama hareketi kabul edilmez.

6.2.6 Kanın akıtılması kendiliğinden ve tam olarak sonuçlandırılmalıdır.

6.2.7 Hayvanın derisinin soyulmasına, hayvanın tam olarak öldüğü anlaşıldıktan sonra başlanmalıdır.

6.2.8 Şüpheden uzak kalınması için boğazlama testereleri, aletleri ve takımları sadece helal hayvanların boğazlanmasında kullanılmalıdır. Boğazlama testeresi veya aleti, her zaman keskin durumda muhafaza edilmelidir.

6.2.9 Helal boğazlama eylemi, normal boyunlu hayvanların nefes borusu ağzı(gırtlak çıkıntısı)’nın hemen öncesinde: tavuk, hindi, kaz, deve kuşu, deve gibi uzun boyunlu hayvanlar için nefes borusu ağzının hemen sonrasında bazı noktalarda bir yarma işlemi ile başlanmalıdır.

6.2.10 Herbir hayvanın boğazlanmasından önce hızla dua edilmesi için yüksekçe “Bismillah Allahu Ekber” sözcüğü söylenmelidir.

6.2.11 Boğazlamanın amacı, başka niyetler için değil, sadece Allah rızası için olmalıdır.

6.2.12 Helal et için doğrulanmış bütün sertifikalar, ürünün geldiği ülkeden alınmış sağlık sertifikası ile birlikte GİMDES veya GİMDES tarafından tanınmış İslami bir kurum tarafından onaylanmış ve imzalanmış olarak piyasaya çıkartılmalıdır.

6.3 HAYVANLARIN SERSEMLETİLMESİ( ŞOKLANMASI)Kesimden önce hayvanların şoklanmasına izin verilmiştir, ancak bu şoklama alttaki icaplara uygun olmalıdır:

6.3.1 Elektrik, mekanik ve pnomatik olmak üzere, hayvanları şoklamak için üç çeşit şoklayıcı sistem kullanılmaktadır.

6.3.2 Şoklama gerecinin kullanımı, her zaman bir Müslüman denetçinin veya eğitilmiş bir kasabın veya helal sertifikalama kurumunun bir elamanının kontrolü altında olmalıdır.

6.3.3 Hayvan, yalnızca geçici olarak sersemletilmelidir. Sersemletme, hayvanda herhangi bir şekilde ölüme veya kalıcı hasara sebep olmamalıdır

6.3.4 Domuzları şoklamak için kullanılan şoklama araç ve teçhizatı, helal kesim için hazırlanan hayvanların şoklanmasında kullanılmamalıdır.

6.4 ELEKTRİKLE ŞOKLAMA

6.4.1 Elektrikli şoklayıcı,kesimle yetkili İslami otoritenin izin verdiği türden bir cihaz olmalıdır.

6.4.2 Hayvanda ölüme ve fiziksel bir sakatlığa neden olmayacak veya kalp ve beyinde hasar oluşturmayacak şoklama için gerekli düşük ve kontrol edilen bir voltajda bir elektrik akımı kullanılmalıdır. Kullanılan akımın voltajı Helal Setifikalama Kurumu tarafından devamlı kontrol edilmelidir.

6.4.3 Helal hayvanları kesmek için kullanılacak şoklayıcı tipi, her iki elektrodu kafa bölgesine yerleştirilen ve sadece kafayı şoklayıcı bir cihaz tipinde olmalıdır.

6.4.4 Kanatlıların elektrikli olarak şoklamasında yalnızca su banyolu şoklayıcının kullanılmasına izin verilir.

6.5 MEKANİK ŞOKLAMA

6.5.1 Mekanik şoklayıcılar, sadece sığır ve mandaların şoklanmasında kullanılırlar.

6.5.2 Şoklamada sadece delici olmayan, çarpmalı şoklayıcılara izin verilmiştir.

6.5.3 Şoklayıcı, hayvanın kafasını kırıcı veya delici özellikte olmamalıdır. Herhangi bir kalıcı  hasar olmamalıdır.

6.5.4 Hayvanın kafatası, derisi yüzüldükten sonra kontrol edilmeli ve herhangi bir kalıcı hasarın olup olmadığı incelenmelidir. Eğer kafatası kırık ve delinmiş olduğu tesbit edilirse, karkasın helal olmadığı kabul edilmeli ve Helal karkaslardan ayrılmalıdır.

6.6 PİNOMATİK ŞOKLAMA

Pinomatik şoklama veya şoklayıcı, helal kesimde kullanılmasına izin verilmiş hava basıncının kullanıldığı bir sistemdir. Kuvvetli hava basıncı üretmek için elektrik gücü ile çalışan bir cihazdır ve herhangi bir kesici nesne içermez. Kafanın arka bölgesine yönlendirilen hava basıncı birkaç saniye içerisinde hayvanı baygın hale getirir.

6.7 KANATLILARIN HELAL KESİMİ

Hangi şekilde olursa olsun mekanik bıçakla kanatlı kesimine izin verilmez:

6.7.1 Kanatlılarda tesisin üretim hacmine uygun olacak şekilde bir veya birden fazla kasap vasıtası ile elle kesim yapılmalıdır. Kasaplar Müslüman olmalıdır. Kasap/veya Kasaplar hareketli hatla gelen kanatlıları “Bismillahi Allahu Ekber” duasını ezberinden söyleyerek sırayla bıçakla ve elle kesmelidir.

6.7.2 Bıçak olarak tek ağızlı tip kullanılmalıdır ve daima bilenmiş durumda muhafaza edilmelidir.

6.7.3 Kesim işlemi esnasında, kanatlının gırtlak, yemek borusu ve boyun bölgesindeki ana kan damarları kesilir. Boyun birden kopartılmamalıdır
6.7.4 Kasap, herbir kanatlının tam olarak boğazlandığını kontrol etmelidir. Kanatlılar yolunmaya gitmeden önce kesimin sonucu olarak ölmüş olmalıdır.

6.7.5 Tüy yolma işleminde azami 48-50 C derecede temiz bir sudan geçirilmesine izin verilir

7. HELAL ET ÜRÜNLERİ İÇİN GENEL ŞARTLAR
7.1 HAZIRLAMA, İŞLEME, PAKETLEME, TAŞIMA VE DEPOLAMA

Bütün(et dahil) gıdalar, Gıda Hijyeni Hakkındaki Kodekslerin Genel Prensipleri ve ilgili diğer Kodeks Standartları ile birlikte helal gıda üzerindeki bütün İslamî prensiplere riayet edilecek tarzda hazırlanmalı, işlenmeli, paketlenmeli, taşınmalı ve depolanmalıdır.
7.2 İŞLEME VE MUAMELE

Bütün işlenmiş gıdalar, aşağıdaki şartları sağlıyorsa helaldir.

7.2.1 Ürün veya onun katkı maddeleri, İslamî kurallara göre helal olmayan veya İslamî kurallara göre kesilmemiş hayvanların herhangi bir bileşenini veya ürününü içermemelidir.
7.2.2 Ürün, İslamî kurallara göre necis sayılan az veya çok miktarda herhangi bir madde içermemelidir.

7.2.3 Ürün, necaset kirliliğinden tamamen arınmış araç ve teçhizat kullanılarak hazırlanmalı, işlenmeli ve imal edilmelidir.

7.2.4 Ürünün hazırlanması, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması ve taşınmasında yukarıdaki üç şartı karşılamayan veya İslamî kurala göre necis şartlarda olan gıda maddeleri ile tamamen ayrı yerlerde olmasına dikkat edilmelidir.

7.3  ÂLETLER VE CİHAZLAR

Aletler ve cihazlar(makineler) gibi mekân ve gereçler sadece Helal gıda işlenmesinde kullanılmalıdır. Bu sebeple aynı mekân ve gereçlerin, İslamî kurallara göre tam anlamı ile yıkanabilmeleri ve temizlenebilmeleri mümkün olsa bile, helal ve helal olmayan gıdaların işlenmesinde, kullanılmalarına izin verilemez.

 7.4 DEPOLAMA; SERGİLEME VE SERVİS

Depolanan, sergilenen, satılan veya servis edilen bütün helal ürünler, her aşamada helal olarak sınıflandırılmış ve etiketlendirilmiş olmalıdır. Böylece, helal olmayan maddelerle karışmaları veya bulaşmaları önlenmelidir.

7.5 PAKETLEME VE ETİKETLEME

Ürünler kurallara uygun olarak paketlenmeli ve aşağıdaki şartları sağlamalıdır:

7.5.1 Paketleme malzemeleri helal olmalıdır.

7.5.2 Paketleme malzemeleri, İslam fıkhına göre necis olarak nitelendirilen veya yasaklanan herhangi bir ham madde içermemelidir.

7.5.3 Paketleme malzemeleri, İslam fıkhına göre necis olarak sınıflandırılmış şeylerle bulaşmış olan gereçler kullanılarak hazırlanamaz, işlenemez veya imal edilemez.

7.5.4 Bu malzemelerin hazırlanması, işlenmesi, paketlenmesi, depolanması ve taşınması esnasında, yukarıdaki şartların hepsini veya herhagi birisini karşılamayan veya İslam fıkhınca necis olarak nitelendirilmiş olan diğer gıda maddelerinden tamamen ayrılmış olmalıdır. Et ve et ürünlerinin paketleri, kusursuz sağlıklı şartlarda temiz ve hijyen şartlarına uygun bir tarzda taşınabilmelidir. Helal veya ona eşdeğer olan terim ürünün etiketi üzerinde görünecek şekilde yazılmış olmalıdır.

8. HİJYEN(TAYYİB) VE SAĞLIKLI OLMA

Hijyen konusuna İslamda çok önem verilmiştir. Bu gıdanın işlenmesi veya imalatı için kullanılan mekânlar, gereçler kıyafetler ve kişisel temizlik gibi çeşitli konuları içerir. Maksat, ürünün insan sağlığına zararlı olmadığını ve hijyenik şartlarda üretildiğini tespit etmektir. Sağlanması gerekli şartlar şunlardır:

8.1 Ürün, iyi imalat uygulamalarına uygun olduğu ruhsatlandırılmış mekanlarda, kurallara uygun hijyen şartlarında işlenmeli ve paketlenmelidir.

8.2 Yukarıdaki prensipler, “Recommended International Code of Practice- General Principles of Food Hygiene” dokümanında belirtilmiştir ve kesin olarak ona uyulması tavsiye edilmiştir. Bu doküman Codex Alimentarius- General Requirements(Food Hygiene) Bölüm1, Cilt 1Bde dir.

9. UYUM

Helal kabul edilmiş bir ürün için, özellikle 2-7 arasındaki maddeler olmak üzere bu şartnameye uyumun sağlanması gerekir. Bu da, GİMDES tarafından denetlenmesi sonucunda doğrulanmış olur.

10. HELAL SERTİFİKALAMADA UYGUNLUK DERECESİ

Helal statünün sertifikalanmasında teftiş işlemi, hazırlamanın, boğazlamanın, işlemenin, ambalajlamanın, depolamanın, temizliğin, dezenfeksiyonun ve yönetimin tüm açılardan uygulamalarını kapsar. Teftiş, herhangi bir soruya veya kuşkuya yol açmamalı veya meydan vermemelidir. Müfettiş, teftişin aşamasında, herhangi kabul edilebilir kuşkunun ötesinde emin ve ikna olmuşsa, sadece helal statüyü müzakere etmelidir.

 11 HELAL SERTİFİKALAMA

11.1 Yurtdışındaki bir kuruluşun Helal Sertifikalanma işlemi, helal durumu denetim ve kontrol sorumluluğu, GİMDES’ tarafından görevledirilmiş ve yetkilendirilmiş bir kurum tarafından fabrikanın yerinde denetlenmesini gerektirebilir. Bu İslamî Kuruluş mutlaka GİMDES tarafından resmen görevlendirilmiş olmalıdır. Bu kurumun olumlu görüşleri bildirildikten sonra GİMDES HELAL SERTİFİKA belgesini onaylar.

11.2 Onaylanmış firmaya Helal Statü verilme işinin başlangıç periyodu, bir yıl için olacaktır. Bu periyot boyunca, firma İslamî Kuruluş tarafından denetlenmeye tabi tutulacaktır. Firma helal statüsünü sürdürebilmek için, GİMDES veya GİMDES tarafından yetkilendirilmiş kurum tarafından her iki yıl için periyodik denetime tabi tutulacaktır.

12. HELAL STATÜ BAŞVURUSU

Bütün firmalar, yukarıda açıklanan ifade ve şartları yerine getirmek koşulu ile Helal Firma olarak tanınmak için GİMDES’e başvurabilir.

13. Yiyecek Hizmeti Tesislerinin Helal Sertifikalaması için Kurallar

13.1 Mal sahipleri ve yöneticilerin talebi üzerine, restoran ya da yiyecek hizmeti tesisi, sertifikalama kuruluşunun bir temsilcisi tarafından incelenmelidir. Denetçi tüm pişirme ekipmanlarını, mutfak gereçlerini, dondurucuları/soğutucuları, paketleri ve depolama alanlarını kontrol edecek, menüleri inceleyecek ve bulgularına göre bir rapor hazırlayacaktır. İnceleme olumlu sonuçlanırsa, restoran helal gıda ürünleri sunmak üzere onaylanmış olacak ve bu onay bir yıl süre ile geçerli olacaktır.

13.2 Restoran, bu zaman limiti süresince herhangi bir zamanda, domuz ya da domuz ürünleri işlemeyecek ya da sunmayacaktır. Ayrıca tesiste alkol kullanılmayacak ya da servis edilmeyecektir.

13.3 Gıdaların hazırlanmasında kullanılan ham ya da işlenmiş etler, onay almış bir helal kesim yapan mezbaha ya da işleme tesisinden temin edilmelidir. Her bir et parçası, helal olarak işaretlenmelidir.

13.4 Aromalar, yağlar, marine edilmiş solüsyonlar gibi tüm gıda bileşenleri denetçiye gösterilmeli ve kullanılmadan önce helal olduğu kabul edilmelidir.

13.5 Restoran tesisi ve ekipmanları periyodik olarak ve kapsamlı bir şekilde temizlenmelidir. Mutfak gereçleri ve ekipmanları, kullanım sonrası sıcak su ve deterjan ile temizlenmelidir. Taze etler, diğer gıda bileşenleri ile temas halinde olmamalıdır.

13.6 Çalışanların, her kullanım sonrası ellerini su ve sabun ile temizleyecekleri, yemek alanının dışında yer alan temiz tuvaletler bulunmalıdır. Restoran çalışanları tarafından iyi hijyen uygulamaları teşvik edilmelidir. Müşteriler de, bu tuvaletlere erişebilmelidirler.

13.7 Restoran, sertifikalandırma kuruluşu tarafından onaylandığında, yönetim, helal sertifikayı müşterilerin ve denetçilerin rahatça görebileceği bir yere asmalı ve müşteriler istemeleri durumunda bilgi alabilmelidirler.

13.8 Helal sertifikalamaya uygunluğu denetlemek açısından, müslüman denetçiler tarafından tesise haber vermeksizin ziyaretler yapılmalıdır.  

14. Diğer Helal Gıdalar ve Bileşenler/Türevleri için Gereklilikler 1

14.1 Bitkiler ve Diğer TürlerZehirli ya da insan sağlığına zarar verenler hariç olmak üzere, genel olarak mantar, alg, bakteri vb. tüm bitkiler helal kabul edilir.  

14.2 Meyveler, Meyve Suları ve SebzelerMeyveler, sebzeler ve doğal meyve suları, saf olmaları şartıyla helal kabul edilirler. İşlem görmüş meyveler, eğer helal olmayan yağlar, koruyucular, aromalar kullanılan tesislerde işlem görmüş iseler kabul edilmeyebilir. İşlem görmüş yağlar ve diğer bileşenler, helal durumlarına göre değerlendirilmelidir.  

14.3 Süt ve Süt ÜrünleriSüt: Evcil helal türlerden elde edilmiş süt kabul edilmektedir.

Yoğurt: Yoğurt ve yoğurt ürünleri jelatin içermemelidir.

Peynir: Birçok peynir, hayvanlardan elde edilen rennet ve diğer enzimleri içermektedir. Bu enzimlerin helal kesim yapılmış hayvanlardan ya da mikrobiyal ya da bitki kaynağından elde edilmiş olması gerekmektedir.

 14.4 Ekmek, Kek ve Hamur İşleriUnlu mamullerin helal olup olmaması önemli bir husustur. Kızarmış tavuk ya da hamur işleri  ürünler, sistein, katı yağ, sıvı yağ, renklendirici, aroma, mayalar, koruyucu ve alkol bazlı bileşenler gibi şüpheli bileşenleri içerebilmektedir. Ekmek, kek ve hamur işlerinde, alkol ya da helal kesim yapılmamış hayvan kökenli bileşenlerin kullanılmadığından emin olunmalıdır.  

14.5 Sıvı ve Katı YağlarKatı yağlar, sütten, helal kesim yapılmış hayvanlardan, bitkilerden; sıvı yağlar da bitki kaynaklarından elde edilmelidir. Haram veya sağlığa zararlı oldukları bilinen koruyucular ya da yardımcı maddeleri yağlarda kullanılmamalıdır.

14.6 Alkol Yan ÜrünleriAlkolden genellikle etil alkol anlaşılmaktadır. Alkol içeren tüm ürünler ve bileşenleri, pişirme amacıyla ya da şekercilikte dolgu malzemesi olarak kullanılsa bile İslam’da yasaklanmıştır. Yapay ya da doğal aromalar, renklendiriciler ve bazı et ya da sebze katkı maddeleri, aromayı sağlamak üzere alkol içermemelidir.

15. Diğer Bileşenler ve Türevleri

Helal olarak tüketilebilir ve tüketilemez sınıfına dahil edilen tüm bileşenlerin, kullanım öncesinde, bu bileşenlerin bir sertifikalama organizasyonu tarafından helal sertifika ile sertifikalanıp sertifikalanmadığı hususunda, tüm bileşenlerin kontrol edilmesi gerekmektedir.

16. Mezhep-sertifika ilişkisi

Mezhepler arasında köklü ve şümullü ihtilaflar bulunmaktadır. Bu ihtilaflar muvacehesinde uygulama şöyle yapılacaktır:

16.1 Bütün muteber mezhepler İslâm’ı temsil ettiğine göre, muteber bir veya iki mezhebe uygun olan içtihad kabul edilerek helal sertifikası verilecektir.

16.2 Ancak ihtilaflı mezhep, helal logosunun altına yerleştirilen dikdörtgen bir kutucukta gösterilecektir.

16.3 Yeni ürünler için verilen fetvalar da, ayrı bir kutucukta gösterilecektir.

17. İPTAL/HELAL STATÜNÜN GERİ ALINMASI

GİMDES, aşağıdaki şartlar oluştuğu zaman herhangi bir firmanın Helal statü başvurusunu iptal etme veya geri alma hakkını saklı tutar.

a. Herhangi bir ihlal bulgusu ile veya Firmanın Helal şartlarından birinin ihlali ile.

b. Yetkilendirilmiş İslamî Kuruluş tarafından Firmanın Helal statüsü üzerinde sunulan yıllık raporlarda belirtilen hatalar.

c. İslamî Kuruluşun yeterince fonksiyonel olmadığı veya tescillenmediği bulgular.

d. GİMDES bu nedenlere konu olan Helal Statü haklarını geri vermeye yönelik herhangi bir talebi yerine getirmede istekli olmayacaktır:

i. Sunulan yıllık raporlardaki yetersizlikler veya herhangi bir teknik ihlalin bulunması, GİMDES tarafından firmanın tekrarlanan denetimini haklı gösterecektir.

ii. GİMDES nezdinde güvenin yok olması sonucuna götüren dürüst olmayan uygulamaların bulunması, beş yıldan az olmamak üzere periyodun askıya alınmasına sebep olacaktır. Askıya alınmış taraf, askıya alınmış periyodu takiben liyakati üzerinde yeniden düşünülecek denetim için yeni bir talepte bulunabilir.