Sümer Mahallesi'nde tespit edilen riskli alanlara yeniden bir şehir kurmağı hedefleyen Türkiye'nin ilk deprem dönüşüm alanı projesi ile mahallede 100 metrekare dairesi olana 75 metrekarelik sağlam daireler verilecek.

Kentsel Dönüşüm Projesi’nin ilk etabıyla Sümer Mahallesi'nde gelişi güzel yapılmış binalar, deprem açısından risksiz hale getirilerek, vatandaşların güvenle yaşacakları yerler haline getirilecek.

Kentsel Dönüşümün, litaratürdeki karşılığına bakıldığında; Şehir Plancılığı açısından uygulanmış ve alışılagelmiş Kent Fonksiyonlarının yeni bir planlama ile uygulanmak üzere başka fonksiyonlara atanmasıdır.

Ancak Zeytinburnu İlçesinde yapılması düşünülen gerçek anlamda “Kentsel Yenileme” olacaktır. Kentsel Yenileme kentin yaşayan kısımlarının yaşam fonksiyonlarını çok etkilemeden “Mekan Değiştirmeden” kentte yaşarken yenilemenin gerçekleşmesidir. Bunu şöyle özetleyebiliriz; hareket halindeki bir aracın, hareket halindeyken parçalarının değiştirilmesidir. Sonuç itibariyle ikisi de araçtır. Ancak yola çıkılan araç ile varılan noktadaki araç arasında belki hiçbir benzerlik kalmayacaktır.


Yasal dayanak olarak 5393 sayılı Belediyeler Yasasının 73. Maddesi kullanılmaktadır. Yasada : “Belediye, kentin gelişimine uygun olarak eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmektedir; konut alanları sanayi ve ticaret alanları, teknoloji parkları ve sosyal donatılar oluşturmak, deprem riskine karşı tedbirler almak ve ya kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulanabilir.

Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projelerine konu olacak alanlar, Meclis Üye ve tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile ilan edilir.

Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanlarında yıkılarak yeniden yapılacak münferit yapılarda ilgili resim ve harçların dörtte biri alınır.

Bir yerin Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı olarak ilan edilebilmesi için; o yerin Belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması ve en az elli bin metrekare olması şarttır.

Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolu esastır. Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi kapsamında bulunan mülk sahipleri tarafından açılacak davalar, mahkemelerde öncelikli görüşülür ve karara bağlanır.” Denilmektedir.

Uygulamanın olmazsa olmaz iki önemli unsuru bulunmaktadır. Birincisi, proje alanında vatandaşla uzlaşma esastır. İkincisi de sürdürebilirliğidir. Uygulamanın gerçekleşme handikabı ise projenin maliyetidir. Projedeki paydaşlara bakıldığında, Mülk Sahibi, Devlet Kurumları ve Sivil Toplum Kuruluşları ilk akla gelenlerdir. Bir diğer karşı paydaş ise uygulamayı yüklenecek yüklenicilerdir. Proje alanındaki yapı stoğunun maliki bulunan paydaşlar kendi imkanları ile bu projeyi gerçekleştiremez. (hem mali açıdan hem de hukuki açıdan). Proje alanında söz sahibi Devlet Kurumları (gerek yerel idare, gerek Büyükşehir, gerekse de Merkezi Hükümet) eşitlik ilkesine aykırı olacağından mevcut yapı stoğunu yapamazlar. Diğer paydaş olan Sivil Toplum Kuruluşlarının (Meslek Odaları, Üniversiteler, Dernekler …. v.s.) ise projenin maliyetine katılmaları şeklen mümkün değildir. Sadece günümüz kentlilik bilincindeki olmazsa olmaz fonksiyonların proje alanına dahili için görüşleri alınabilir.

O halde; bu projenin gerçekleşmesi, yani uygulamayı kim nasıl yapacak? Projenin ekonomik fizibilite omurgasını proje maliyetini kendi içinden çıkarması oluşturmaktadır. Proje alanında yoğunluğun artırılarak projenin yapımı çok kolay olabilir. Ancak bu durumda nüfus artar ve kent dokuları bu nüfusu besleyemez duruma düşer. Böylelikle proje mantığı geri tepmiş olur.

Bu genel açıklamanın ardından özeldeki “İLK GÖZBEBEĞİMİZ”,“SÜMER KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ” ya da “ İLK IŞIK”, “İLK UMUT” projemizi tanıtmaya çalışalım.

Proje alanımız içinde bulunan mevcut yapılar için 100 birim m2 lik eski yapının proje çıkışı 75 birim m2 lik yeni yapı ve yaklaşık 25 m2 lik bir otopark alanı . Bu da yaklaşık Bire-bir gibi bir durumdur. Şu anda Zeytinburnu İlçemizdeki taahhüt işleri genel anlamda ortalama yüzde elli ile yapılmakta olduğu dikkatten kaçmamalıdır. Kentlilik nasibini almış (yol , meydan yeşil alan otopark, ticaret …. v.s) olması da işin en önemli unsurunu oluşturmaktadır. Proje bitiminde varılması gereken en önemli unsurları şöyle sıralayabiliriz.

1. GÜVENLİ YAPI
2. KALİTELİ YAPI
3. HUKUKEN SORUNSUZ YAPI (İSKANLI KAT MÜLKİYETLİ)
4. GERÇEK PLANLAMA GÖRMÜŞ KENT YAPISI
5. PAHASI FAZLA YAPI
6. İMRENİLECEK YAPI

İlk projemiz olan Sümer Kentsel Dönüşüm projemizin pilot uygulamasını İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığımıza bağlı olan KİPTAŞ Kurumu ile yapacağız. Gerekirse Büyükşehir Belediyemiz (gerekeceğini sanmıyorum) sübvanse ederek projeyi tamamlayacaktır.

Proje öncelikle yapıların olmadığı boş alandan başlayacak.Daha sonra vatandaşlarımız buraya nakil edilecek. Takiben diğer boşaltılmış yapılar yıkılarak yenileri yapılacak ve projemiz tamamlanacaktır.

Bu projemizin başarılı olması bundan sonraki proje alanlarını tetikleyecek ve Zeytinburnu’muzun yavaş yavaş tamamına orta vadeli sirayet edecektir.

Projemiz rant gibi çirkin bir kelimenin altında ezilecek kadar küçük değildir. Projemizde rant kesinlikle bulunmamaktadır. Projemiz ve hesapları halkımızla her aşamasında paylaşılacaktır. Şeffaf yönetim ve uygulama araçları sonuna kadar sergilenecektir. Projemiz “Halka rağmen değil Halkla birlikte” yapılacaktır.

Unutulmamalıdır ki 1999 Depreminin acısını halen içimizde yaşamaktayız.

Bizler güvenli yapıya geçişi sağlarken aynı zamanda Şehircilik İlkelerinin de uygulanabileceği kent parçaları ile Zeytinburnu bütününü tamamlamayı hedeflemekteyiz.

Bundan sonraki proje alanlarının KİPTAŞ, TOKİ gibi Devlet Kurumları tarafından yapılması zorunluluk değildir.

Vatandaşımızın lehine her türlü oluşum ve girişime açık olduğumuz unutulmamalıdır. Proje hakkında vatandaşlarımızdan isteğimiz, lütfen 3. şahıslardan bilgi almayın. Bilgilenme için Zeytinburnu Belediyemiz İmar ve Şehircilik Müdürlüğü ve Zeytinburnu Belediyemiz web sayfası (www.zeytinburnu.bel.tr) , Büyükşehir Belediyemizin web sayfası (www.ibb.gov.tr) ve en önemlisi proje alanımızda bulunan “İLETİŞİM BÜROMUZDAN” bilgi sahibi olabilirsiniz.