Hayat tabloları, her yaştaki nüfusun ölümlülük olasılıklarını ve hayatta kalma sürelerini ayrıntılı olarak açıklayan tablolardır. Demografik analizin en eski araçlarından birisi olan hayat tabloları, ölümlülük (mortalite) tabloları olarak da bilinmektedir.

Doğuşta beklenen yaşam süresi, ülkelerdeki sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerini, yaşam kalitesini ve ölümlülük seviyelerini ölçmekte kullanılan çok önemli bir göstergedir. Bu gösterge hayat tabloları yoluyla elde edilebilmektedir.

Ülkemize özel hayat tabloları ilk kez Türkiye ve iller düzeyinde idari kayıtlara dayalı ve resmi olarak üretilmiş olup, bu bülten ile kamuoyuna sunulmaktadır. Bu çalışmada, il düzeyinde güvenilir ve güncel hayat tablolarının oluşturulması amaçlanmıştır. Bu haber bülteninde, Türkiye geneli ve iller için hesaplanan hayat tabloları sonuçlarına yer verilmiştir.

Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi 76,3 yıldır

Doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplamda 76,3, erkeklerde 73,7 ve kadınlarda 79,4 yıldır. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,7 yıldır.

Beklenen yaşam süresi 15 yaşındaki kişiler için 62,8 yıldır

Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 62,8 yıldır. Erkekler için bu süre 60,1 yıl, kadınlar için ise 65,8 yıldır.

Beklenen yaşam süresi 65 yaşındaki kişiler için 16,7 yıldır

Türkiye genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 29,2 yıldır. Erkekler için bu süre 27 yıl iken, kadınlarda 31,8 yıldır. 65 yaşında olan bir kişinin ise kalan yaşam süresi ortalama 16,7 yıldır. Erkekler için bu süre 14,9 yıl iken, kadınlarda 18,5 yıldır. Diğer bir ifade ile 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,6 yıl daha fazla yaşaması beklenmektedir.

Cinsiyete ve yaşa göre beklenen yaşam süresi, 2013


Doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il Giresun’dur

Ülkemizde, doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 78,9 yıl ile Giresun’dur. Rize ve Yalova 78,7 yıl ile ikinci sırada yer alırken, 78,6 yıl ile Batman bu illeri takip etmektedir. Yaşam süresinin en düşük olduğu il ise 72,1 yıl ile Erzurum’dur. Erzurum’u sırasıyla 73,2 yıl ile Mardin ve 73,3 yıl ile Van illeri izlemektedir.

Cinsiyete göre doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek ve en düşük olduğu 5 il, 2013


Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 76,3 yıl ile Karaman’dır. Karaman’ı 76,2 yıl ile Yalova ve 76,1 yıl ile Batman izlemektedir. Kadınlarda ise doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu il 82,2 yıl ile Giresun’dur. Giresun ilini 81,9 yıl ile Rize ve 81,5 yıl ile Tunceli izlemektedir.

Erkeklerde doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu il 70,2 yıl ile Erzurum’dur. Erzurum’u 70,6 yıl ile Van ve Ağrı izlemektedir. Kadınlarda ise en düşük değere sahip olan il 74 yıl ile yine Erzurum’dur. Erzurum ilini 75,3 yıl ile Mardin ve 76 yıl ile Van izlemektedir.

Cinsiyete göre doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek ve en düşük olduğu 5 il, 2013


İstanbul ve Ankara’da doğuşta beklenen yaşam süresi 77,2 yıldır

En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul ili ile ikinci büyük nüfusa sahip olan Ankara’da, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye ortalamasından daha yüksek olup toplamda 77,2, erkeklerde 74,4 ve kadınlarda ise 79,9 yıldır.

En fazla nüfusa sahip 5 ilin cinsiyete göre doğuşta beklenen yaşam süreleri, 2013


Türkiye’de yaşam süresi AB ülkelerinin ortalamasından daha düşüktür

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin 2012 yılı verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan 28 ülkenin ortalama doğuşta beklenen yaşam süresi 80,3 yıldır. Türkiye toplam nüfusunun 2013 yılında 76,3 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresi, bu ülkelerin ortalama yaşam süresinden 4 yıl daha düşüktür. Erkeklerde bu değer Avrupa Birliği ülkeleri için 77,5 yıl iken Türkiye’de 73,7 yıldır. Kadınlarda ise doğuşta beklenen yaşam süresi Avrupa Birliği ülkeleri için 83,1 yıl iken Türkiye’de bu değer 79,4 yıldır.

_____________________________________________________________________________________

AÇIKLAMALAR

Hayat tabloları, 2013 yılı için, dönem hayat tablosu metodolojisi ile oluşturulmuştur. Dönem hayat tablolarının oluşturulması için başlangıç noktasını yaşa özel ölüm hızları (nMx) oluşturmaktadır. Yaşa özel ölüm hızlarının hesaplanabilmesi için gerekli olan nüfus, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları kullanılarak, ölüm sayıları ise Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) ve TÜİK tarafından derlenen ölüm nedeni verilerinden hesaplanan ölüm istatistiklerinden elde edilmiştir.

Hayat tablolarının oluşturulması çalışmasında Birleşmiş Milletler tarafından üretilen “Mortpak” adlı yazılım kullanılmış olup, ölüm verilerine yönelik analizlerde Bennett Horiuchi tekniğinden yararlanılmıştır. Türkiye toplam nüfusu için tekli yaşlar, aynı yazılımın “Unabr” adı verilen modülü kullanılarak elde edilmiştir.

Konuyla ilgili detaylı bilgilere çalışmanın metaverisinden ulaşılabilir.

Güncelleme Tarihi: 01 Ekim 2014, 12:22