Geçen yılın satışlarına oranla bu yıla artışla başlayan tek bölgenin ‘Doğu illeri’ olduğuna dikkati çeken Vatandaş, “Bu durum, pandeminin kırsal alanlara ilgiyi artırmasının bir sonucu olabilir. İnsanlar bundan yarım asır önce göç ettikleri bölgelere geri dönerek oralara yeniden yatırım yapmaya başladı” diye konuştu
GABORAS Gayrimenkul Borsası verilerine göre, bu yıl Ocak ayında gerçekleşen 70 bin 587 adetlik konut satışı, son 5 yılın aynı dönemine göre gerçekleşen konut satış ortalamasının yüzde 24 gerisinde kaldı. TÜİK Ocak ayı konut satış verilerini değerlendiren GABORAS Veri Direktörü Orhan Vatandaş, “Geçen yıl konut satışlarının tarihi bir rekorla yılı 1.5 milyon adetle kapatmasında konut kredilerinde düzenlenen faiz indirimi kampanyalarının büyük rolü vardı. Ağustos ayında 170 bin konut satışıyla yılın en fazla satış işleminin gerçekleşmesinin yanı sıra Eylül ayı itibarıyla kısmi düşüşler başlamıştı. Son 5 yıllık Ocak ayı ortalama konut satışı 92 bin adet olurken bu yılın ilk ayında ise rakam 70 bin 587 adet oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38 düşüş yaşandı. Son 3 yılda büyükşehirlerde ve kıyı bölgelerde yüzde 60 ile 80 oranında fiyat artışları oldu. Fiyat artışına bankalar tarafından düzenlenen konut kredi oranlarının yüzde 1.8’lere kadar yükselmesi eklenince, sonuç konut satışlarına düşüş olarak yansıdı” dedi.
Kırsal alanlara ilgi pandemide arttı
Konut satışlarında Türkiye geneline göre en yüksek rakamlara ulaşan 5 büyükşehirin geçen yılın aynı dönemine oranla en fazla düşüş yaşanan iller arasında yer aldığını kaydeden Vatandaş, “Geçen yılın Ocak ayına göre Antalya yüzde 51, Ankara yüzde 44, İzmir yüzde 43, İstanbul ve Bursa yüzde 35 düşüş yaşarken, aynı dönem karşılaştırmasında Doğu Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşen konut satışlarında ise yükseliş görüldü. Konut satış oranlarında en fazla yükseliş yüzde 45 ile Ardahan’da görülürken, Ardahan’ı yüzde 43 ile Hakkari, yüzde 36 ile Bitlis, yüzde 21 ile Şırnak, yüzde 18 ile Bingöl, yüzde 17 ile Muş ve yüzde 12 artış ile Ağrı takip etti” diye konuştu.
Yükseliş oranlarının Doğu’da gerçekleşmesini yorumlayan Vatandaş, “Bu yıl Ocak ayında Doğu bölgesindeki illler en düşük konut satış rakamları ile yer alırken, geçen yılın satışlarına oranla bu yıla yükselişle başlayan tek bölge olarak ön plana çıktı. Bu durum, yaşanan pandeminin kırsal alanlara ilgiyi artırmasının bir sonucu olabilir. İnsanlar bundan yarım asır önce göç ettikleri bölgelere geri dönerek oralara yatırım yapmaya başladı” değerlendirmesini yaptı.
İşte sıfır konut satışında artış yaşanan Doğu illeri
5 büyükşehire bakıldığında sıfır konut satışlarında geçen yılın Ocak ayına göre en fazla düşüş yüzde 48 ile Ankara’da yaşanıyor. Ankara’yı yüzde 44 ile İzmir, yüzde 43 ile İstanbul, yüzde 42 ile Antalya ve yüzde 27 ile Bursa takip ediyor. Sıfır konutlarda geçen yılın aynı dönemine göre ülke genelinde düşüş yaşanırken, taleplerde artışlar ise yine Doğu illerinde kendini gösteriyor. Buna göre sıfır konut satışlarında en fazla artış yüzde 78 ile Şırnak ve yüzde 74 ile Ağrı’da yaşanıyor. Sıfır konut satışlarında artış görülen diğer iller ise şöyle;
İller/ Sıfır Konut Satış Rakamları |
2021 Ocak |
2020 Ocak |
Artış (Yüzde) |
Şırnak |
73 |
41 |
78% |
Ağrı |
66 |
38 |
74% |
Bitlis |
84 |
50 |
68% |
Nevşehir |
49 |
30 |
63% |
Bingöl |
144 |
91 |
58% |
Ardahan |
8 |
6 |
33% |
Muğla |
459 |
381 |
20% |
Muş |
97 |
83 |
17% |
Erzincan |
71 |
63 |
13% |
Siirt |
82 |
75 |
9% |
Satışların % 69’u ikinci el, % 85’i ipoteksiz
- Vatandaş’ın derlediği verilere göre, Ocak ayında gerçekleşen 70 bin 587 adetlik konut satışının yüzde 69’u ikinci el konut satış işlemlerinden oluşuyor. İkinci el konut satışları Ocak ayında 48 bin 319 iken, sıfır konut satış adedi 22 bin 268’de kalıyor. Türkiye genelinde geçen yılın Ocak ayı ile karşılaştırıldığında sıfır ve ikinci el konut satış taleplerinde yüzde 38 oranında düşüş yaşanıyor.
- Sıfır konutlarda en fazla düşüş yaşanan il yüzde 67 ile Hakkari olurken, Hakkari’yi yüzde 65 ile Karaman, yüzde 61 ile Artvin, yüzde 60 ile Adana, yüzde 59 ile Sinop ve yüzde 57 ile Kocaeli takip ediyor. İkinci el konut taleplerinde ise en fazla düşüş yüzde 60 ile Zonguldak’ta yaşanıyor. Zonguldak’ı yüzde 50 ile 57 aralığında düşüş oranı ile Bartın, Antalya, Osmaniye, Tokat ve Amasya takip ediyor.
- 5 büyükşehir arasında ikinci el konut satışlarında en fazla düşüş yaşayan il ise yüzde 54 ile Antalya... Antalya’yı yüzde 43 ile İzmir ve Ankara takip ederken, Bursa yüzde 39 düşüşte kalıyor. 5 büyükşehir arasında ikinci el konut satışlarında en az düşüş yaşayan il ise yüzde 32 ile İstanbul.
- İkinci el konut satışlarına bakıldığında ise en fazla artış yüzde 125 ile Hakkari’de gerçekleşiyor. Hakkari’yi yüzde 60 ile Ardahan, yüzde 29 ile Tunceli, yüzde 18 ile Muş ve yüzde 10 ile Bitlis takip ediyor.
- Satılan konutların yüzde 85’i ipoteksiz satışlardan oluşuyor. Geçtiğimiz yıla oranla ipoteksiz konut satışlarında yüzde 16’lık düşüş yaşandı. Bu oran ipoteklilerde yüzde 75 bandında seyrediyor.