Avrupa Girişimcilik Ödülü Düzce Üniversitesi tarafından gönderilen Yığılca Arı Projesi “Girişimcilik Ruhunu Geliştirme” projesi olarak birinci seçildi.
Avrupa Girişimcilik Ödülü Yarışması”na bu yıl Türkiye ilk defa değişik projelerle katılmış. Yarışmaya 29 ülkeden gelen 399 proje arasından Düzce Üniversitesi tarafından gönderilen Yığılca Arı Projesi “Girişimcilik Ruhunu Geliştirme” projesi olarak birinci seçilmiş.
Yığılca Arısı, kanat, bacak ve vücut büyüklüğü açısından diğer arılara göre farklı bir arıdır. Kış şartlarına ve hastalıklara dayanıklıdır. Diğer arılara göre 3 kat daha fazla bal verir. İyi bakımda bir kovandan ortalama 30 kg (çok iyi bakımda 90-120 kg.) bal elde edilir. Yığılca’nın florasının farklılığı nedeniyle balı lezzetli, üreticilerin hileye kaçmaması nedeniyle de saftır. Yığılca’nın kestane balı kilosu, şimdilerde 40 TL’den satılıyor.
Yığılca Arısı yıllardır vardı ama Yığılca balını bilen azdı. Yığılca’da da sadece 30 kişi arı yetiştirirdi. Şimdi 100 aile arı yetiştiriyor. Arılı kovan sayısı 4 bine çıktı. Bu yıl bin kovan daha üretime katkıda bulunacak. Yığılca arısının ve balının öne çıkmasının ilginç bir hikâyesi var.
Hikâyenin kahramanları ise araştırmacı bir üniversite hocası (Meral Kekeçoğlu), bir kaymakam (Mahmuthan Aslan) ve bir üniversite ve rektörü (Düzce Üniversitesi ve Rektör Prof. Dr. Funda Sivrikaya Şerifoğlu) Yr. Doç. Dr. Meral Kekeçoğlu, Çukurova Ziraat Fakültesi’nden arı yetiştiriciliği lisansı almış. Atina Üniversitesi biyoloji bölümünde arı genetiği doktorası yapmış. Türkiye’nin 56 yöresindeki arıların genetiği hakkında araştırması var.
Hocayı kaymakam buldu
Yığılca Kaymakamı Mahmuthan Aslan (Şimdilerde Ağrı Vali Yardımcısı) Yığılca’da arıcılığı geliştirme arayışında Meral Kekeçoğlu’nu aramış, bulmuş. Onu Yığılca’ya davet etmiş. Meral Kekeçoğlu Yığılca’daki potansiyeli görünce Düzce Üniversite’si kadrosuna girerek, Yığılca’da arıcılığın geliştirilmesine katkıda bulunmaya soyunmuş. Şimdilerde üniversitenin biyoloji bölümü öğretim üyesi. Tanıyanların bana verdiği bilgiye göre, arı genetiği konusunda Türkiye’nin ilk ve tek araştırmacısı imiş.
Meral Kekeçoğlu 2008 yılında Düzce’ye gelmiş. 2009 yılında, belediyenin, kaymakamlığın, kamu ve özel sektör kuruluşlarının desteği ile Düzce Üniversitesi “Arıcılık Araştırma ve Geliştirme Uygulama Merkezi”nin (DAGEM) kuruluşunu sağlayarak Yığılca’da arıcılığın geliştirilmesi çalışmalarını başlatmış. Yığılca, Düzce’ye 38, İstanbul’a 234 km uzaklıkta bir ilçe. Denizden 350 m yükseklikte. Yamaç arazisi tarıma elverişti değil. Fakat çok değerli floraya (bitki çeşitlerine) sahip. Arıya hayat, bala tat veren de bu flora.
Proje kapsamında üniversite tarafından Yığılca’da üreticiye 24 saat hizmet veren bir arıcılık merkezi oluşturulmuş. Artan ve artacak arı nüfusunun beslenebilmesi için yöre florasının ağaç ve bitkileri dikilerek “Bal Üretim Ormanı” oluşturulmaya başlanmış. Dikilen ağaçlar, kestane, ıhlamur, akasya ve defne ağaçları. Orman altı bitkisi olarak kekik dikilmiş.
Halk katkısı olmadan olmuyor
Yığılca halkına arıcılığı anlatmak için devamlı toplantılar, kurslar düzenleniyormuş. Özellikle kadınların ve engellilerin arıcılığa yöneltilmesi sağlanmış. Avrupa Komisyonu’nun 2006 yılından bu yana her yıl düzenlediği “Avrupa Girişimcilik Ödülü Yarışması”na bu yıl Türkiye ilk defa değişik projelerle katılmış. Yarışmaya 29 ülkeden gelen 399 proje arasından Düzce Üniversitesi tarafından gönderilen Yığılca Projesi “Girişimcilik Ruhunu Geliştirme” projesi olarak birinci seçilmiş.
Meral Kekeçoğlu “Projeyi hazırlarken ödül alacağına inanıyordum. Çünkü bu proje kapsamında sosyal gelişme, kadın ve engelli katkısı var. Kamu kuruluşları, üniversite, mahalli idare, özel sektör işbirliği var. Ekonomik gelişme var. Doğanın korunması, yerel canlı ve bitki türünün korunması var. Ödül hakkımızdı” diyor. Meral Kekeçoğlu iddialı bir bilim kadını. Diyor ki ”Türkiye gen kaynağı bakımından çok zengin. Farklı bölgelerde hayvan ve bitkilerin farklı genleri var. Biz bu gen kaynaklarını iyi değerlendirsek, tarımsal ve hayvansal üretimi uçururuz...”
Yığılca İlçesi Arıcılar Birliği Başkanı Nusret Kara, Yığılca arısı ve Yığılca balı ile ilgili şu bilgileri verdi:
Yığılca İlçesi Arıcılar Birliği Başkanı Nusret Kara, Yığılca arısı ve Yığılca balı ile ilgili şu bilgileri verdi:
“2007 yılında arıcı arkadaşlarımızdan oluşan 16 kişilik üye ile Yığılca Bal Üreticileri Birliğini kurduk. İlçemize İlçe dışından Yığılca arısına yoğun bir arı talebi vardı. İnsanlar Yığılca arısı almak için ilçemize gelmekteydiler. İlçemizde gezginci arıcılık olmadığı için Yığılca Arısı’nın ne kadar farklı bir arı ırkı olduğunu ve yüksek bal toplama kapasitesine sahip olduğunun farkında da değildik.
Bir gün TRT’de yayınlanan bir programda Türkiye’deki arı gen kaynakları konusu ele alınıyordu programa katılan konuklardan Yalova Arı Yetiştiricileri Birliği başkanı -Yığılca ilçesine Hollandalı araştırmacıların geldiğini ve biz dünyada aradığımız arı ırkını bulduk- diye bir haber yapıldığını ve bu arı ırkının tarım bakanlığınca ve Üniversitelerce araştırılması gerektiğini, Yığılca arı ırkının Türkiye arıcılığına kazandırılması gerektiğini anlattı. Bu programı izledikten sonra dönemin kaymakamı Sayın Mahmuthan Arslan beyefendiye anlattık. Programda Yığılca Arısı’nın incelenmesi ve araştırılması gerektiğini anlatan Yalova arı yetiştiricileri birliği başkanı ile temasa geçtik ve kendisinin bu bilgiyi nereden aldığını sorduk. Oda bize bir arkadaşının Hollanda’dan gelen kişilerin Yığılca’nın Hacıyeri köyünden arı aldıklarını ve böyle bir açıklama yaptıklarını anlattı. Ayrıca Yığılca’dan arı satın alan kişilerinde bu arıdan yüksek bal verimi elde ettiklerini ifade etti. Bunun üzerine Yığılca Arısı’nın bilimsel yönden araştırılması için kaymakam bey ile birlikte ilçenin değişik köylerinden topladığımız arı kolonilerini araştırılmak üzere ODTÜ biyoloji bölümüne götürdük.
Bu esnada Sayın Kaymakamımızın gayretleriyle ilçe dışından arı girişleri yasaklandı. Arıcılığı ilçemizde geliştirmek ve kalkındırmak için arıcılık ile ilgili olarak değişik kurslar düzenledik. Önceliğimiz ilçedeki arıcılarımızın arıcılığın nasıl yapılması gerektiğini ve nasıl geliştirebileceğimizi öğrettik.
Bizler bu kursları yaparken Tekirdağ Üniversitesinde doktora tezini Türkiye’deki arı genetikleri üzerine yapan Meral Kekeçoğlu ilçemiz kaymakamlığına araştırma sonuçlarını gönderdi.
Araştırmasında 56 lokal bölgeden toplandığı Türkiye’nin değişik yerlerinde ki arılar üzerinde yapmış olduğu araştırmada, Yığılca Arısı’nın diğer arılardan farklı olduğunu dil, kanat ve vücut büyüklük bakımından diğer arılardan daha büyük olduğunu tespit etmişti ve bu araştırmasını yayın haline getirmişti.
Dönemin Kaymakamı Sayın Mahmuthan Arslan, Yard. Doç. olan Meral Kekeçoğlu’nu ilçemize davet etti ve bu araştırma sonuçlarını bizzat kendi ağzından dinledi. Sonuçlar bizi o kadar etkilemişti ki ilçemizde haberimiz yokken Türkiye’nin en çok bal veren Arısı’nın bulunması bizleri heyecanlandırmıştı.
İlçemize bahar aylarında Türkiye’nin değişik yerlerinden gelip neden arı satın aldıklarını şimdi daha iyi anlıyorduk, bu insanlar ilçemize yüksek bal toplama kapasitesine sahip olan Yığılca Arısını satın almak için geliyordular.
Biz Yığılca Bal Üreticileri Birliği olarak yapmamız gereken şeyin ilçemizde arıcılığı geliştirmek ve hiçbir sanayisi olmayan ilçemizde arıcılıktan para kazanılmasını ve yıllardır göç veren ilçe halkının doğduğu bu topraklarda yine arıcılık yaparak doymasını sağlayarak ilçenin göç vermesinin önüne geçmekti.
Öyle ki bu ilçe yıllardır göç vermekte ve ilçe nüfusunun 4 katı vatandaşımız aş ve ekmek uğruna gurbet yollarına düşmüşlerdi. Öncelikle arılarımızın daha geniş kapsamlı araştırılması amacı ile 19 Mayıs Üniversitesi’ne; Ordu Arıcılık Araştırma Enstitüsü’ne ve ODTÜ’ye gönderdik.
Biz bunları yaparken, Düzce il oldu ve Düzce’ye Düzce Üniversitesi kurulmuştu Meral Kekeçoğlu’nu Düzce Üniversitesine kazandırmak ve ilçemizde bir arıcılık araştırma merkezi kurmak amacıyla girişimlere başladık.
İlçeye 4 km uzaklıkta bulunan İğneler köyündeki eski kullanılmayan sağlık ocağını Arıcılık merkezi yapmak amacıyla Yığılca Kaymakamlığı, Yığılca Belediye Başkanlığı, Yığılca Orman İşletme Müdürlüğü ve Yığılca Bal Üreticileri Birliği olarak adeta seferber olduk ve harabe durumunda bulunan bu binayı Arıcılık Araştırma ve uygulama merkezi haline getirdik.
DUZAYBİR, DÜZCE ARI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ İLETİŞİM
DUZAYBİR, DÜZCE ARI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ İLETİŞİM
DÜZCE İLİ ARI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ
Burhaniye Mahallesi Bakla Sk. No : 6
Merkez
81000 Düzce
E-mail : [email protected]
Güncelleme Tarihi: 16 Ocak 2016, 15:28
