Rant Vergisi Nedir Nasıl Uygulanır?

Rant Vergisi Nedir Nasıl Uygulanır? “kıymet artış payı”, bayındırlık değişikliklerinde geçerli olacak. Buna göre bir arsa imara açıldığında ya da bir binanın emsal oranı arttığında kıymet artış payı alınacak.

Bireysel, vatandaşın talebi ile değişiklik yapılması halinde yüzde 80 ile 100 arasında belirlenecek oranda kıymet artış payı alınabilecek. Belediyelerin umumi plan değişikliğinde yüzde 40 ile 60 arasında hisse alınacak. Değer artış payı uygulaması yapılacak yasal düzenleme sonrası başlayacak. Bu yüzden yasal düzenleme ile konunun daha fazla netleşeceği, oranlarda bazı değişiklikler olabileceğini hatırlatmakta yarar mevcut. rant vergisi ile ilgili en çok sorulan sorular ve cevapları ise şöyle:

DEĞER ARTIŞ PAYI NEDEN GETİRİLİYOR?

Şehirlerde bayındırlık değişikliklerinden ötürü bir rant oluşuyor. Örneğin abes bir arsa üzerinde bayındırlık değişikliği oluyor ve buranın değeri artıyor. Ya da emsal değeri düşük olan bir yerde emsal artışı talep ediliyor. Bu talep kabul ediliyor. Bir yapı 2 katlıyken 20 kat izni çıkıyor. Oluşan rant mülkün sahibinde kalıyordu. Şimdi ranttan halk payını almak istiyor.

EVİN YANINDAN YOL GEÇTİ, DEĞER ARTIŞ PAYI MI ALINACAK?

Mevcut konutlarda bayındırlık değişikliği yoksa kıymet artış payı laf konusu değil. Ama var konutların yanına mesela park yapıldı ve değeri arttı. Bunu zaten Maliye kıymet artış kazancı olarak vergilendirmeye çalışıyor. Hükümet belediyelerin öz gelirlerini artırmaya yönelik diğer paket üzerinde çalışıyor.

NASIL UYGULANACAK?

Plan değişikliğini, ya vatandaş talep edecek ya da umumi olarak yapılacak. Değişiklik öncesi ve sonrası taşınmazın arsa değeri belirlenecek. Genel plan değişikliği, mevcut olan bayındırlık planlarında fonksiyon değişikliği veya bina yoğunluğu artırılmak suretiyle planlı alanlardaki parsellerin değerinin bir tüm olarak artırılması şeklinde ele alınacak. Değişiklik, belediye tarafından talep aranmaksızın bayındırlık planının bütününde, belli bir bölümünde, bir sokak, cadde veya mahallesinde yapılabilecek. Değişiklik yapılan alan 50 bin metrekareden büyük olacak. Tüm sokak, cadde ve mahalleyi kapsayan değişikliklerde ise bu hudut aranmayacak. Bireysel başvurularda ise hudut 50 bin metrekareden ufak olacak.

ORAN NE OLACAK?

Belediyelerin umumi plan değişikliğinde yüzde 40 ile 60 arasında belirlenecek oranda kıymet artış payı alınacak. Bireysel plan değişikliklerinde ise yüzde 80 ile yüzde 100 arasında belirlenecek oranda kıymet artış payı alacak.

PAY NASIL HESAPLANACAK?

Değer artışı belediye meclisi komisyonu tarafından belirlenecek. İlgili büyükşehir ya da belediyeden 15 şahıs, emlak ve ticaret odalarından 10’ar kişiden oluşan 25 sahıslık bir heyet oluşturulacak. Her değerleme için bu kişiler arasından kura çekilecek ve belediyeden 2, emlakçılardan 1, ticaret odasından 1 ve mal sahiplerinden 1 âza 5 kişiden oluşan hususi komisyon kurulacak. Ya da en az 3 ekspertiz şirketine değerleme yaptırarak hesaplanacak. Nihai kararı belediye meclisi verecek.


İMAR DEĞİŞİKLİKLERİ NASIL TAKİP EDİLECEK?

İmar değişiklikleri artık belediyelerin internet sitesinden duyuru edilecek. Ayrıca muhtarlıklara asılacak ve mahalli bir gazetede tam bayındırlık planı olmasa da açıklayıcı bilgilerle ilanı verilecek.

İMAR PLANLARINDA KAMU DA GÖRÜLEBİLECEK Mİ?

İlk kez yapılacak bayındırlık değişikliklerinde yeni seviye halk ortaklık payıyla birleştirilip açıklanacak. Vatandaş kamunun yapacağı okulu ve elindeki payı görebilecek.

DEĞER ARTIŞ PAYI NE ZAMAN ÖDENECEK?

Değer artış payı ya bina ruhsatı alınırken ya da ilk satışta ödenecek. Nakit olarak ödenebildiği gibi hisse yani pay verilmesi (kat karşılığı) de olabilecek. Taksit yapılması halinde 1 senede eşit taksitlerle ödeme olacak. Değer artışını sağlayan plan değişikliğinin kesinleştiği tarihten itibaren tapuya, “belediyeye ödenmesi gereken kıymet artış payı ödenmeden taşınmazın satılamaz veya bina ruhsatı verilmez” şeklinde şerh konulacak.

DEĞER ARTIŞ PAYINI KİMLER ALACAK?

Değer artış payını belediyeler dışında bireysel plan değişiklerinde; yüzde 10’u Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm hesabına, yüzde 10’u tarihi, kültürel ve tabii dokuyu korumaya yönelik olarak valiliğin sosyal duyarlılık hesabına, yüzde 10’u ilgili belediyenin kentsel dönüşüm hesabına yatırılacak.

İMAR PLANI DEĞİŞİKLİKLERİNDE SÜRE OLACAK MI?

Yapılan çalışmalarda bayındırlık değişikliği olduktan sonra planın uygulanması için belli bir süre verilmesi düşünülüyor. Bunun 2 sene olduğu belirtiliyor. Parselasyon planı etaplar halinde yapılabilecek, ancak bayındırlık planı sahası bir tüm olarak ele alınarak Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) aynı oranda kesilecek. Etaplar halindeki uygulamalarda kesilecek DOP miktarı farkı etaplar arasında yüzde 3’ü geçmeyecek.

Güncelleme Tarihi: 08 Aralık 2015, 16:39