Staj yapan öğrencilere, işletmeler işçi sayısına göre 125 ile 250 liradan az olmamak üzere harçlık ödemek zorunda. Ali Tezel yazdı...
Çukurova Üniversitesi Ziraat Mühendisliği 3. sınıfta okuyorum. Zorunlu 40 günlük stajım var okul sigortamı yapıyor? Torba Yasası’na göre bana ödeme yapmaları gerekiyor mu? Ben normal memur maaşının yarısını vermeleri gerektiğini duymuştum. Murat Korkmaz

Sayın okurum, 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sizin sorularınıza yanıt veriyor. 3308 sayılı Kanun’un 25’inci maddesine göre; “Madde 25 - Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenciye, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin %30’undan aşağı ücret ödenemez. Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur. Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanunu’nun 33’üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50’si üzerinden Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır.

Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 23, 24, 35 ve 42’nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. (Değişik cümle: 13/02/2011 - 6111 S.K./64. md.) Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.”

HARÇLIĞINIZ STAJ YAPTIĞINIZ YERDEN
Madde metninden de görüleceği üzere, sizi staja kabul eden işletmede 20’den az çalışan varsa asgari ücretin yüzde 15’i, 20’den çok çalışanı olan işletmede ise yüzde 30’undan az olmamak üzere staj harçlığı ödenmesi gerekir. Yaşınız 16’dan büyüktür sanırım; bu durumda size 125 ile 250 liradan az olmamak üzere harçlık verilmelidir.

SİGORTANIZ ÜNİVERSİTEDEN
Sigortanızı ise 5510 sayılı Kanun gereğince okuduğunuz üniversite her ay SGK’ya ödeyecektir. Bu sigortanız SGK’dan emeklilik için başlangıç kabul edilmez, zira emeklilik primi değil sağlık ve iş kazası primi ödenmektedir. Staj için işletmelerce öğrencilere verilecek harçlığın alt sınırı 125 ile 250 lira arasında değişmektedir ama işletmeler isterse bu rakamdan fazla olmak kaydıyla diledikleri kadar harçlık ödeyebilirler. Ödeyecekleri harçlıkların asgari ücrete kadar olan rakamları tamamen gelir vergisinden muaftır. Tamamen SGK primlerinden de muaftır.

EMEKLİ YURTDIŞINDA DA İŞBAŞI YAPABİLİYOR
26.08.1960 doğumluyum. 01.12.1982 günü İstanbul’da çalışmaya başladım ve bilfiil 18 yıl çalıştım, SSK’ya aralıksız primlerimi ödedim. Eylül 2001 yılında Almanya’ya gittim ve orada 01.12.2001 günü çalışmaya başladım (yaklaşık 10 yılı doldurmak üzereyim). Ancak 2002 yılında Türkiye’ye geldiğimde isteğe bağlı emekliliğe müracaat edip eksik olan primlerimi ödedim. 2003 yılında emekli olmak için müracaat edip emekliliğimi bağlattım. O zamanlar bilmiyordum hem yurtdışında çalışıp hem de buradan maaş alamayacağımı. Kasım 2010 yılında SGK’ya yazı yazarak durumumu anlattığımda, SGK, ödedikleri 7 yıl üzerinden olan emekli maaşımın iadesini talep ettiler. Bu da cezası ile 110.000 TL tutuyor. 36 ay vade yaparak ilk taksidimi 30.06.2011 tarihinde ödedim. Şu an Türkiye’deyim acil cevap verme şansınız olursa eğer tekrar SGK’ya gitme şansım olabilir. Yapabileceğim bir şey var mı? Sema Karavelioğlu

Sema Hanım en baştan belirteyim anlattıklarınız doğru ise SGK hatalı işlem yapıp, emekli aylığını kesmiş ve ödediğini de 110 bin lira olarak sizden geri istemiş. Sizin Türkiye’deki hizmetleriniz arasında hiç yurtdışı borçlanma parasısüresi olmadığından, Türkiye’de emekli olup yurtdışında çalışabilirsiniz. Bu konuda sizin için herhangi bir yasak yok, yasak sadece 1 Ekim 2008 gününden sonra ilk defa sigortalı olup da ilerde 65 yaşında emekli olacaklar için geçerlidir. Bu sebeple SGK’ya sakın para ödemeyin durumu düzeltmeleri için dilekçe gönderin, düzeltmezlerse de iş mahkemesinde dava edin.

STAJ YAPTIRMA ZORUNLULUĞU
İşyerimizde 170 personel çalışmaktadır. Yaz döneminin gelmesiyle stajyer öğrenci çalıştırmak istiyoruz. İş Kanunu’na göre belli bir oran var mıdır yardımlarınızı bekliyoruz. İsmi Saklı

Sayın okurum, 3308 sayılı Kanun’un 18’inci maddesine göre; “On ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur...” denilmektedir. Buna göre 170 personeliniz olduğundan, işletmenize en az dokuz, en fazla da 17 arasında stajyer öğrenci kabul edebilirsiniz.
habertürk