İstanbul Üniversitesi (İÜ) İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Şeker, "İstanbul’daki gelirden kimin ne kadar pay aldığını hesapladık. İstanbul’da yaşayanların yüzde 20'si gelirin yarısını alırken, geriye kalan yüzde 80’lik kesim gelirin diğer yarısını paylaşıyor." dedi.

 İstanbulluların yüzde 20'si kentteki gelirin yarısına sahip

İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteklediği, İÜ İktisat Fakültesi’nin yürüttüğü "Mahallem İstanbul Projesi", İstanbul'da gelir dağılımına ilişkin veriler sunuyor.

 Araştırma projesini yürüten İÜ İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeker, İstanbul’da 959 mahalleyi inceleyerek tüm mahalleleri kapsayan bir gelir dağılımı analizi yaptıklarını bildirdi. 

Murat Şeker, yapılan analizlere göre, İstanbul’da ortalama hanehalkı gelirinin aylık 4 bin 308 TL olduğunu, bu değerin yıllık 51 bin 696 TL’ye denk geldiğini söyledi.

Hanehalkı geliri açısından yapılan bu analizlerin, ilçe düzeyine indirgendiğinde ilçeler arası farklılıkların öne çıktığını belirten Şeker, ilçelerdeki ortalama hanehalkı gelir düzeylerine bakıldığında, Beşiktaş, Kadıköy, Bakırköy, Şişli, Sarıyer ve Üsküdar’ın hanehalkı gelir düzeyinin yüksek olduğunun gözlendiğini kaydetti.

Şeker, Beşiktaş’ta aylık ortalama hanehalkı gelirinin 10 bin 560 TL, Kadıköy’de 9 bin 25 TL, Bakırköy’de 8 bin 845 TL, Şişli’de 7 bin 822 TL, Sarıyer’de 7 bin 308 TL ve Üsküdar’da 6 bin 987 TL olarak belirlendiğini, aylık ortalama hanehalkı gelirinin en düşük olduğu ilçelerin ise 2 bin 30 TL ile Arnavutköy, 2 bin 128 TL ile Çatalca, 2 bin 172 TL ile Sultanbeyli ve 2 bin 187 TL ile Sultangazi olduğunu bildirdi. 

"EN YÜKSEK YÜZDE 10 İLE EN DÜŞÜK YÜZDE 10 ARASINDAKİ FARK 10,3 KATINA ÇIKTI" 

İÜ İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeker, mahalle ölçeğinde hesaplanan hanehalkı gelirlerine bakıldığında, en yüksek hanehalkı gelirine sahip 20 mahalleden 9’unun Beşiktaş’ta olduğunu belirterek, Beşiktaş’tan Levazım, Bebek, Ulus ve Levent'in aylık ortalama hanehalkı geliri 15 bin TL’nin üstünde olan mahalleler olarak ilk sıralarda yer aldığını söyledi.

Gelir dağılımını gösteren bir ölçüt olan Gini katsayısını İstanbul için hesapladıklarını ifade eden Şeker, şöyle devam etti: 

"Burada bulduğumuz değer 0,405 oldu. Bu değer 1’e yaklaştıkça gelir dağılımının bozulduğuna işaret ediyor. İstanbul’da en yüksek gelire sahip nüfusun yüzde 20’lik kesimi ile en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kesimi arasında gelirden pay alma farkı 7,7 kata ulaştı. Bu oran, en yüksek yüzde 10 ile en düşük yüzde 10’luk kesimin karşılaştırılmasında 10,3 katına çıktı. Araştırmada, İstanbul’daki gelirden kimin ne kadar pay aldığı da hesaplandı.

Buna göre en yüksek gelire sahip nüfusun yüzde 5’lik kesimi, toplam gelirin yüzde 21’ini alıyor. En yüksek gelire sahip yüzde 10’luk kesim toplam gelirin 3'te birini alırken, en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesim ise toplam gelirin yarısını alıyor. Yani, İstanbul’da yaşayanların yüzde 20'si gelirin yarısını alırken, geriye kalan yüzde 80’lik kesim gelirin diğer yarısını paylaşıyor." 

Murat Şeker, mahallelerin ortalama hanehalkı gelirlerinden hareketle ilçelerdeki gelir dağılımının ne kadar dengeli olduğunu da incelediklerini ifade ederek, 0-100 arasında gelir dağılımı dengesizliğini gösteren bir endeks hazırladıklarını kaydetti.

Şeker, İstanbul’da gelir dağılımının en dengesiz olduğu ilçelerin başında Beyoğlu, Beykoz ve Ataşehir'in geldiğini, söz konusu ilçelerde yer alan bazı mahallelerin diğer mahallere kıyasla çok yüksek ya da çok düşük hanehalkı gelirine sahip olduğunu söyledi.

Sarıyer, Büyükçekmece ve Ümraniye'nin de gelir dağılımında dengesizliğin yüksek olduğu ilçeler arasında yer aldığını vurgulayan Şeker, gelir dağılımının göreceli olarak daha dengeli olduğu ilçelerin ise Çatalca, Bayrampaşa, Esenler, Sultangazi ve Bağcılar olarak tespit edildiğini kaydetti.

Gelir farklılıklarının kamusal ihtiyaçlara duyulan talepte farklılıklar oluşturacağına dikkati çeken Şeker, kamusal ihtiyaçlar açısından mahalle düzeyinde talep analizlerinin etkin bir şekilde yapılması gerektiğini vurguladı. 

İÜ İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeker, "Mahallem İstanbul Projesi"nin, tüm verileri ve ileride açıklanacak yeni bilgileriyle birlikte online ve mobil ortamda kullanıcılara ücretsiz olarak sunulmaya başlandığını ifade ederek, "Akıllı telefonlara indirilebilen mobil uygulama ve projenin web sitesi olan www.mahallemistanbul.com adresindeki haritalar ile tüm İstanbullular, kamusal karar alma sürecindeki aktörler, yerel yönetimler, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve akademisyenler İstanbul’da mahallelere ilişkin geniş bir veri tabanına ulaşabilecek." dedi.

Şeker, projenin sürdürülebilirliği ile ilgili görüşmelerini yoğun şekilde devam ettirdiklerini, farklı ille