Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca hazırlanan Resmi Gazete’de yayımlan ”Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği”ne göre, bala gıda katkı maddeleri de dahil olmak üzere dışarıdan hiçbir madde katılamayacak.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca hazırlanan ”Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği”, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan tebliğ, balın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, depolanması, nakledilmesi ve piyasaya arz edilmesi aşamalarında taşıması gereken özellikleri belirliyor.

Bal arısı ”apis mellifera” tarafından üretilen ürünü kapsayacak tebliğe göre, bala gıda katkı maddeleri de dahil olmak üzere dışarıdan hiçbir madde katılamayacak.

Tebliğe göre, balın doğal bileşiminde bulunmayan organik veya inorganik maddelerden ari olması gerekecek. Fırıncılık balı dışında bal; bala ait olmayan yabancı tat ve kokuda, fermantasyonu başlamış, asitliği yapay olarak değiştirilmiş veya içerdiği doğal enzimleri parçalayacak ya da önemli düzeyde inaktive edecek şekilde ısıtılamayacak. Filtre edilmiş balla ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla yabancı organik veya inorganik maddelerin ayrılması sırasındaki kayıplar dışında baldan polen veya diğer bala özgü bileşenler uzaklaştırılamayacak.

Bal, Türk Gıda Kodeksi Şeker Tebliği’nde yer alan şekerleri içeremeyecek. Balın tadı ve aroması, balın kaynağına ve üretildiği bitkinin türüne bağlı olarak değişmekle birlikte, balın kendine özgü koku ve tada sahip olması gerekecek.

Balın rengi su beyazından koyu amber renge kadar değişebilecek.

Temel petekte balmumunun doğal yapısında bulunmayan, parafin, serezin, iç yağı, reçine, oksalik asit gibi organik maddeler ile ağartıcı maddeler gibi inorganik maddeler bulunamayacak. Ayrıca, bir gram petekte Amerikan Yavru Çürüklüğü etkeni Paenibacillus larvea spor ve vejetatif formu ile Nosemosis etkenleri Nosemaapis ve Nosema cerene sporları bulunamayacak.

Etiketinde orijin aldığı çiçek, bitki, bölge veya coğrafya belirtilen ballara filtre bal ilave edilemeyecek.

Petekli ballarda, peteğin en az yüzde 80’i sırlanmış olması gerekecek.

Etiketinde botanik orijini belirtilen ballarda, ürünün bu özelliklerinin polen analiziyle uyumlu olması gerekecek.

Tebliğ kapsamında çiçek balı için belirlenen kriterler, krem ve kristalize olarak adlandırılan ballar için de geçerli olacak.

Karakovan balı ve doğal petekli ballar, süzme bal olarak piyasaya arz edilemeyecek. Karakovan ve doğal petekli adıyla piyasaya arz edilecek ballarda petek parçalanmayacak, süzme bal ilave edilemeyecek.

-Etiketleme-

Etikette, ”1 yaşından küçük bebeklere bal yedirilmemelidir” ifadesi yer alacak.

Çerçeveli balda net miktara ”çerçeve ağırlığı” dahil olmayacak. Çerçevelere arıcıların işletme numaraları yazılacak.

Etikette balın orijini; salgı veya çiçek balı olduğu, bal ifadesinin yanında aynı punto ile belirtilecek. Filtre edilmiş ballar ve fırıncılık balları hariç olmak üzere, balın botanik kaynağı belirli ise ve bal bu kaynağa ait duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikroskopik özellikleri belirgin şekilde taşıyorsa, ürün ismi ”ayçiçeği, ıhlamur” gibi orijin aldığı çiçek veya bitkinin adıyla desteklenebilecek.

Filtre edilmiş ve fırıncılık balları hariç olmak üzere, bal üretildiği bölgenin florasına ait özelikleri belirgin şekilde taşıyorsa, ürün ismi, coğrafi işaretten doğan haklara aykırı olmamak kaydıyla, o bölgenin bölgesel, coğrafi veya topografik adıyla birlikte kullanılabilecek.

Fırıncılık ballarının etiketinde ”sadece pişirme amaçlı” ifadesi ürün ismine yakın ve kolayca görülebilir şekilde yer alacak.

Hammadde ambalajı üstünde, Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı işletmeye ait hammaddenin kaynağını işaret edecek TÜRKVET Kayıt Sistemi’nden alınan işletme numarası bulunacak.

Balın botanik kaynağının, Latince ismi verilen tebliğ kapsamındaki botanik türlerden biri olması halinde ürün ismi orijini olan çiçek veya bitkinin adıyla desteklenebilecek.

Karakovan balları adlandırılırken ürün adıyla birlikte ”doğal petekli” ifadesi kullanılabilecek.

Süzme çiçek balının akışkan olmayan kıvamda, kontrollü koşullarda kristalize edilmesi halinde ”krem bal”, kendiliğinden kristalize olması halinde ise ”kristalize bal” adıyla piyasaya arz edilebilecek.

-Taşıma ve depolama-

Ballar, paketleme ve dolum noktasından tüketiciye ulaştırılana kadar tüm aşamalarda temiz ve kuru yerlerde kokulardan ari biçimde, doğrudan güneş ışığından korunacak ve 25 dereceyi aşmayacak şekilde muhafaza edilecek.

-AB mevzuatına uyum-

Avrupa Birliği’ne (AB) uyum çerçevesinde hazırlanan tebliğe aykırı davrananlar hakkında Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun ilgili maddelerine göre yaptırımlar uygulanacak.

Gıda işletmecileri, tebliğ hükümlerine 1 Ocak 2013 tarihine kadar uymakla yükümlü olacak.

Öte yandan, 17 Aralık 2005 tarihli ve 26026 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği de yürürlükten kaldırıldı.