Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan temasları dönüşünde, "Türkiye’nin Şanghay Beşlisi içinde yer alması, çok rahat hareket etmesini sağlar" açıklaması dünyada büyük yankı uyandırdı.

Peki nasıl bir yapıdır Şanghay İşbirliği Örgütü? Türkiye'nin bu oluşumun parçası olması etki alanını genişletir mi?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Semerkant'tan dönerken yaptığı açıklamada Şanghay Beşlisine yönelik ifadeleri dünyada büyük yankı uyandırdı. Peki nasıl bir yapıdır Şanghay İşbirliği Örgütü?

Avrupa Birliği'nin alternatifi Şanghay İşbirliği olur mu?

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan temasları dönüşünde, "Türkiye'nin Şanghay Beşlisi içinde yer alması, çok rahat hareket etmesini sağlar" açıklaması dünyada büyük yankı uyandırdı. Peki nasıl bir yapıdır Şanghay İşbirliği
Örgütü?

Türkiye'nin bu oluşumun parçası olması etki alanını genişletir mi?

Erdoğan: Şanghay 5'lisi içerisinde niye olmayalım?

Türkiye'nin “Benim için varsa, yoksa AB” görüşünde olmaması gerektiğini belirten Erdoğan, “Mesela, “Şanghay 5'lisi içerisinde niye olmayalım?” Şanghay 5'lisinin içerisinde olanlara da söyledim. Başlangıçta 5 ülkenin kurduğu birliğe daha sonra Özbekistan, Pakistan gibi girdi. İran da istiyor. Putin, “Değerlendiriyoruz” dedi. Türkiye'nin Şanghay 5'lisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır.” açıklamasında bulundu.

Avrupa Birliği'nin alternatifi Şanghay İşbirliği Örgütü olur mu?

Şanghay İşbirliği Örgütü adını örgütün ilk toplandığı yerden (Şanghay) almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996 yılında oluşturdukları yapılanma önceleri Şanghay Beşlisi olarak anılıyordu. Örgüt 2001'de Özbekistan'ın katılımıyla üye sayısını altıya çıkarttı.

Şanghay İşbirliği Örgütü: Ekonomik bir ortaklık

1996 yılında Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla bölgesel güvenliği sağlamak için kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) aradan geçen zamanla enerjinin de başını çektiği ekonomik bir ortaklığa dönüştü. Çin, Şanghay İşbirliği Örgütünün söz sahibi olan ülkesi.

Hindistan ve Pakistan 2017 Astana zirvesinde (ŞİÖ)'ya tam üye olacak

Şanghay İşbirliği Örgütü'nün kurulmasının temel amacı üye ülkeler arası askeri, ekonomik ve kültürel işbirliği sağlamak ve özellikle güvenlik konusunda ortak çalışmalar yapmaktır. Geçtiğimiz yıl Rusya'ya bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti'nin başkenti Ufa'da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Liderler Zirvesinde Hindistan ve Pakistan'ın ŞİÖ'ne tam üyelik prosedürleri başlatıldı. Bu iki ülkenin katılım sürecinin ardından 2017 Astana zirvesinde tam üye olmaları bekleniyor.

Hindistan ve Pakistan'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne tam üye olmasıyla birlikte örgüt dünya nüfusunun yüzde 40'ını temsil edecek.

Örgütün gözlemci ve diyalog ortakları

Avrupa Birliği'nin alternatifi Şanghay İşbirliği Örgütü olur mu?

Örgütte Afganistan, Belarus, İran, Moğolistan, Pakistan ve Hindistan gözlemci olarak yer alırken, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Türkiye ve Sri Lankada örgütün diyalog ortağı statüsüne sahip bulunuyor.

Taşkent'te gerçekleştirilen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi'nde bir sonraki toplantının 8-9 Haziran 2017'de Astana'da yapılması kararlaştırıldı.

Türkiye konumu itibariyle ŞİÖ için köprü görevi görebilir

Türkiye, jeopolitik konumu itibariyle de ŞİÖ için köprü görevi görebilir. Zira Türkiye'nin devreye girmesi ile birlikte Ankara, ŞİÖ'nün Batı dünyasına açılan kapısı durumuna gelecek.

ŞİÖ üyesi ülkelerin yer altını kaynakları ve enerji bakımından oldukça zengin olduğu da bilinen bir gerçek. Birliğe Türkiye'nin de katılması hem Ortadoğu hem de dünya politikasındaki dengeleri etkileyeceğe benziyor. 

Türkiye'nün Şanghay İşbirliği Örgütüne üye olmasıyla birlikte örgütün sadece Asya ile sınırlı kalmayıp küresel bir yapıya ulaşacağı da öngörülüyor.

ŞİÖ'nün Türkiye'nin üyeliğine ilişkin bakışı

Erdoğan'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne dair açıklamalarına Rusya'dan olumlu mesajlar geldi.

Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi'nin Savunma Komitesi üyesi Aleksey Puşkov, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın' sözleriyle ilgili şöyle dedi:

"Türkiye'nin ŞİO üyeliği Erdoğan için mantıklı bir adım olurdu. ŞİÖ, AB'den farklı, onun yerine geçemez. Fakat AB'den farklı olarak ŞİÖ üyeleri tamamen egemen."

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev de Türkiye ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yaptıkları ortak basın toplantısında, “Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Teşkilatı içerisinde bulunmasını destekliyoruz “ ifadesini kullanmıştı.