Emilim bozukluğu sendromları, açlık ve uzun süren beslenme bozuklukları gibi organizmaya protein girişinin azaldığı durumlarda görülebilir. Ayrıca vücut sıvılarının çeşitli amaçlarla boşaltılması,geniş yanıklar, bol kanamalar, karaciğer – böbrek hastalıkları hipoproteinemiye yol açan diğer etkenlerdir. Liv Hospital İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Alev Özsarı vücutta protein eksikliğini gösteren işaretleri anlattı.
Protein vücut yapısı için çok önemlidir. Kaslar, dokular, iç organlar, kan hücreleri, savunma mekanizmaları, saç, tırnak ve deri hücrelerinin yapısında yer alır. Besinlerden alınan proteinler bağırsaklara aminoasit olarak ulaştırılır. Aminoasitler karaciğere ulaşır ve vücudun ihtiyaç duyduğu proteine dönüştürülür. Bazı aminoasitler vücutta üretilebilirken bazıları besinler yoluyla alınmalıdır. Proteinler önemli maddelerin taşınmasını da sağlar. İyonlar ve besin maddelerinin hücrelere ve hücrelerden dışarı taşınmasını sağlar. Proteinler vücudumuzu korur ve bağışıklık sistemi için önemlidir. Genç ve güzel görünmemizi de sağlar. Deri hücrelerinin yenilenmesinde etkin rol oynar.
Protein eksikliği belirtileri nelerdir?
Protein düşüklüğü plazmanın kimyasal ve fiziksel dengesini bozacağından organizmada önemli belirtilere yol açar.
Ödem: Deri alt kısmında sıvı birikmesidir ve en sık bacaklar, ayaklar ve ayak bileklerini etkiler. Fakat vücudun rastgele bir yerinde de meydana çıkabilir. Bağışıklık sistemi etkilenir:Sık hastalanmak ve alerjiler gözlenir. Bunlar protein eksikliğinin belirtileri olabilir, çünkü vücudun savunma mekanizmasının temel taşlarından biri de proteindir. Ciddi kas kaybı- kilo kaybı: Orantısız vücut oluşur, karın şiş, kollar ve bacaklar ince olur. Kırılgan veya seyrekleşen saçlar: Saç dökülmesi ve incelmesi sık görülür. Ayak ve tırnak etrafında derin şerit oluşumları parmak ve ayak tırnaklarındaki çıkıntılar veya paralel beyaz çizgiler oluşur. Soluk ten: Pigment kaybeden ve güneşte çabuk yanan cilt gözlenir. Cilt döküntüleri: Cildin kuruması ve pullanmasıyla ciltte döküntüler oluşur. Yavaş iyileşen veya iyileşmeyen inatçı yaralar: Dekübitus ülseri (bası yaraları ) ve deri ülserlerinin iyileşmesi zorlaşır. Amino asitler proteinlerin yapı taşlarıdır ve yaraların iyileşmesinde önemli oyun oynarlar. Büyüme- gelişme bozuklukları: Çocuklarda büyüme ve gelişmeyi etkiler. Uyku sorunu: Uyumakta güçlük, anksiyete gözlenir. Sürekli başı ağrısı, yorgunluk olur.
Protein eksikliğine dikkat edin -Beslenmeye et, yumurta ve protein içeriği fazla olan bakliyatlar eklenmelidir. Çok fazla et yemek yeterli protein alındığını göstermez. -Kalifiye protein almaya özen göstermek gerekir. En kaliteli protein kaynakları tavuk, tavşan, hindi etleri ve yumurtadır. -Yağ, protein emilimini azaltır. Yağlı protein kaynaklarından sakınmak gerekir. Buharda ve fırında pişirmek en çok fazla tavsiye edilen et pişirme yöntemleridir. -Yemeklerle protein eksikliği giderilemezse ek protein içecekleri ya da hastanede damar yolu ile takviye yapılabilir. -Yoğun spor yapanlar mutlaka yeterli protein almalıdır. Ancak her şeyin fazlası zarardır, bunu da unutmamak gerekir.