İnsan ömrü uzuyor, yaş ortalaması arttığı için de hastalıklar artıyor. İlerleyen yaşla birlikte ortaya çıkan kireçlenme riskine karşı önlemler alınması şart. Özellikle kalça eklemi vücut ağırlını taşıyan ana eklemlerden biri olduğu için aşınma ve bozulma riski taşıyor. Kalça eklemi kireçlenmesinin 40 yaş üstü kadınlarda daha sık görüldüğünü söyleyen Liv Hospital Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Erden Ertürer kalça protezlerinin hangi durumlarda takıldığını ve kalça protezi cerrahisinde robotik yöntemi anlattı.
Kalça kireçlenmesi (osteoartrit) nasıl başlar?
Halk arasında kalça ekleminin kireçlenmesi olarak bilinen kalça osteoartriti veya koksartroz özellikle orta yaş ve üzerinde, kalça ağrısının en bilinen nedenidir. Artrit eklemin enflamasyonu anlamına gelir. Eklemde enflamasyona veya deformasyona yol açabilecek pek çok rahatsızlık eklem yüzeylerinde kalıcı hasara ve sonuçta artrite sebep olur. Eklem kıkırdağı normalde düz ve kaygan bir yüzeydir. Artrite bağlı kıkırdakta incelme, pürüz oluşumu ve kemiğe kadar inen çatlaklar ortaya çıkar. Kıkırdaktaki bozulma ilerledikçe kemik yüzeyler birbiri ile sürtünmeye başlar. Eklemin kayganlığı azalır, ağrı oluşur.
En çok kimlerde en çok görülür?
Primer osteoartit genellikle 40 yaş üstü kadınlarda daha sık görülür. Kısa boylu ve kilolu vücut yapısına sahip olmak bir dezavantajdır. Ailesinde kalça çıkıklığı ya da romatizmal hastalıklar bulunanlarda genetik olarak risk daha fazladır. Bacak boy eşitsizliği bulunanlarda da kalça osteoartriti görülme sıklığı artar. Geçmişte başka nedenlerle kortizon kullananmış olan hastalarda, femur kemiğinin kalça eklemini oluşturan baş kısmında kan dolaşımının bozulmasına bağlı gelişen ve eklemde kireçlenme ile sonuçlanan avasküler nekroz hastalığı görülebilir.
Kalça kireçlenmesinde kalça protezi ne zaman gereklidir?
Kalça eklem kireçlenmesi tedavisinde son nokta protez ameliyatıdır. Artroz ilerleyici bir hastalıktır. Artroza bağlı oluşan ağrı ve hareket kısıtlılığı şikayetleri başlangıçta hafif olup belirli hareketlerde ortaya çıkar. Hastalık ilerledikçe ağrı artar, dinlenme zamanlarında da ağrı olur. Protez ameliyatı öncesi kilo verme gibi önlemler, ağrı kesici tedavileri ve fizik tedavi uygulamaları ile ağrının giderilmesine çalışılır. Belirli bir aşamadan sonra bu tedaviler ağrıyı geçirmez. Hastalar ağrı nedeni ile bir kaç yüz metre yürüyemez hale gelir, her gün alınan ağrı kesiciler de tesirsiz kalmaya başlar. Bu durumda artık protez ameliyatı olma zamanımız gelmiş demektir.
Kalça protezinde robot cerrahisi makoplasty’nin avantajları nelerdir?
Robot ile ameliyat öncesinde kişiye özel planlama yapılır. Böylece hastanın vücut yapısına tam uyumlu protez boyutları ameliyat öncesinde belirlenir. Ameliyat sırasında ölçüm yapılamasına gerek kalmaz. Ameliyat daha ufak bir kesiden gerçekleştirilir, çevre dokularda minimum hasar meydana gelir ve ameliyat sonrasında daha küçük bir yara izi oluşur.
Robotik kol, ameliyat sırasında protez parçalarının en ideal şekilde yerleştirilmesini sağlar. Ameliyat sonrası oluşabilecek aksamaya yol açan bacak uzunluk eşitsizliği riskini en aza indirilir.
Ameliyat sonrası ağrılı dönem ve hastanede kalma süresi daha kısadır, daha aza ağrı kesici ilaç kullanılarak karaciğer ve böbrek fonksiyonları korunmuş olur.
Ameliyat sonrasında maksimum ve güvenli kalça hareketleri sağlanır ve hastalar kalçalarını daha doğal hisseder. Çıkık riski ortadan kaldırılır.
Protez parçaları ideal konumlarında yerleştirildikleri için zaman içinde oluşabilecek aşınma ve gevşeme riski en aza indirilir. Bu sayede protez ömrü uzatılmış olur.