7 Mayıs 2013 Dünya Astım Günü
Astım tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir solunum yolu hastalığıdır.
Astım belirtilerinin kişiden kişiye ve aynı kişide zamanla değişebilir. Geceleri ve sabahın erken saatlerinde genellikle artar. Astım tüm dünyada her etnik ve yaş grubundan, farklı sosyoekonomik yapıda 300 milyon kadar insanı etkilemektedir. Ülkemizde ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır.
Görülme sıklığı yaşam ve çevre koşullarının değişmesine bağlı olarak artmaktadır. Tüm dünyada astımdan yıllık ölümlerin 250.000 kişi olduğu tahmin edilmektedir.
Astım bronşit nedir? Astım solunum yollarında mikrobik olmayan iltihaplanmalar nedeniyle nefes daralmasına astım denir. Bu daralmalar, solunum yolları daralmasındaki kasların kasılmasına, mukozanın şişmesine ve buradaki salgının artmasıyla orantılıdır.
Astımın belli başlı belirtileri nelerdir; belirtileri ortaya çıkaran nedir?
- Hırıltı
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Göğüste sıkışma hissi
Bu belirtiler genellikle nöbetler halinde gelir, egzersiz veya gülmeyle, soğukalgınlığı sırasında veya çeşitli allerjilerle maruz kalma ile artar. Astım tedavi edilmeme veya yetersiz tedavi edilirse belirtiler sürekli hale gelebilir.
Astımı başlatıcı eteknlerin bazıları çok özgündür ve bazı kişileri etkileyip, bazılarını etkilemez. Bilinen başlatıcı etkenlerin arasında en sık görülen ev tozu akasları (Toz böcekleri), polenler r ve küf mantarları gibi allerjenlerdir. Bunun dışında sigara dumanı, bazı ilaçlar ,( aspirin, bazı tansiyon ialçalrı), öbazı yiyecekler de bulunan katkı maddeleri de astımı başlatabilir.
Astım kalıtsal mıdır? Evet, ailesinde astım bulunanlarda, saman nezlesi yada egzama olanlarda daha sık görülür. Ancak astım ailede böyle bir hikaye yokken de ortaya çıkabilir.
Astımı başlatan etkenlerden nasıl kaçınılabilir? Astımı başlatan etkenler tespit edildiğinde bunlardan kaçınmak için alınacak önlemler, yakınmaları ve ilaç gereksinimini azaltabilir. Özellikle ev tovn allerjisi olanlarda yatak odası temizliği önemlidir. Yatak takımlarının her hafta değiştirilerek, makinada yıknaması, yatak odasındaki halının kaldırılması, odanın havalandırılması, akar öldürücü ilaçların kullanılması yakınmaları azaltacaktır.
Sigara dumanına maruz kalmak (içici olmadan da), kalıtsal olarak astıma eğimli olan birimde astıma neden olabilir veya mevcut astımı dahada arttırabilir. Astımlı çocuk sahibi olma riskini arttırdığından hamilelik sırasında sigaradan kaçınılmalıdır.
Ben ya da çocuğum egzersizi bırakmalımıyız? Astımlı insanların çoğunda egzersiz yaptıklarında belirtiler ortaya çıkabilir. Ancak asıtmı iyi kontrol edilen, yeterli tedavi gören astımlar normal günlük aktivitelerini yapabildikleri gibi, çeşitli spor ve egzersizleri de yapabilirler. Öyleki astımlı olan olimpiyat şampiyonu olmuş pek çok sporcu vardır.
Astım nasıl tedavi edilir?
Astımı tedavi etmekte kullanılan ilaçlar üç ayrı grupta toplanabilir.
1. Rahatlatıcılar : Astım belirtilerinin hemen giderilmesi sağlanır
2. Önleyiciler : Solunum yollarındaki duyarlılığı ortadan kaldıran, uzun süreli kullanımda hastalığı tedavi eden ilaçlar
3. Kurtarıcı ya da Acil ilaçlar: Kötüye giden astım tedavisinde ya da bir nöbet sırasında belirtileri acilen kontrol altına almak için kullanılan ilaçlar
Hasta ya da ebeveyn olarak sizin sorumluluklarınız ;
- İlaçları reçetede yazıldığı gibi düzenli alınız. Astımlı çocukların aileleri için bu, ilacın alınmasını denetleme ve doğru alınmasını sağlama anlamına gelir,
- Sigara dumanı dahil başlatıcı etkenlerden korunma,
- Astım kronik bir hastalık olduğundan, düzenli aralıklarla doktorunuza görünün, sizinle düzenli ilgilenen ve durumunuzu bilen aynı doktora görünmenizde önemlidir.
- Tedavi esnasında şikayetlerinizde astım olursa, doktorunuza planlanandan önce başvurunuz,
- Astım konusunda öğütleri, iyi niyetli arkadaşlarınız, yakınlarınız ya da komşularınızdan değil , doktorunuzdan alınız. Herkesin astımı farklıdır. Bir kişiye uygun olan öğüt diğerine uymayabilir.
Astım ilaçları güvenli midir? Astım ilaçları genellikle tedavi edilmemiş ya da yetersiz tedavi edilmiş astımdan daha güvenlidir.
Doğal terapiler yardımcı olur mu?
Astım çoğu kez ilaçla kolayca kontrol edilmektedir. İnsanların çoğu ilaç almamayı tercih edip alternatif sağlık uygulamalarına başvurmak isteyebilir. Doğal terapilerin hiçbirisinin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanamamıştır. Doktorunuz tarafından size öneriloen tedaviyi uygulamamanız veya kesmeniz tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
7 Mayıs 2013 Dünya Astım Günü
7 Mayıs 2013 Dünya Astım Günü
SAĞLIK
Astım tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir solunum yolu hastalığıdır.
Paylaş: