İlk Planlı Şehir: Aydın Atça

İlk Planlı Şehir: Aydın Atça
Türkiye’nin modern imarlı ilk yerleşim yeri olan Aydın Atça, diğer adıyla “Küçük Paris”
Atça’nın yerleşimi oldukça farklı bir görünümde. Aydın’ın Sultanhisar ilçesine bağlı Atça bir mahalledir. İzmir – Denizli karayolu üzerinde bulunmaktadır. Oldukça eski ve köklü bir tarihe sahip olan Atça, imar planı ile diğer beldelerden oldukça farklı olup ilgi çekmektedir.
1958 yılına kadar Nazilli’ye bağlı olan Atça, bu tarihten itibaren belde olmuştur. Türkiye’nin Paris’i olarak bilinen Atça 2012’ye kadar bir beldeyken daha sonra TBMM’de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Atça Sultanhisar’a bağlı bir yerleşim yeri haline geldi.
Atça: Modern İmarlı İlk Yerleşim Yeri
Günümüzde yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekebilmek için “Şu anda küçük Paris’tesiniz. Pasaport gerekmez.” Levhasını astıran Atça Belediye Başkanı Osman Yıldırımkaya, Atça’nın unvanının yayılması ve hak ettiği ilgiyi görmesi için üzerine düşeni yapıyor.
Neden Küçük Paris Deniliyor?
Atça’nın modern imarlı ilk yerleşim yeri olmasının ve “Küçük Paris“ olarak anılmasının çok önemli bir sebebi var. atça’nın yerleşimi için Charles de Gaulle Meydanı’ndan esinlenilmiş. Charles Gaulle Meydanı, Paris’te yer alan ve içerisinde ünlü Şanzelize Caddesi’nin de yer aldığı 12 caddenin birleştiği bir meydandır. 12 caddenin meydanda birleşmesi özellikle kuş bakışı olarak şehre bakıldığında şehre oldukça büyüleyici ve şık bir görünüm sağlamaktadır.
Aydın’ın Küçük Paris’i Atça’nın Tarihi
Atça, Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan işgaline uğramıştır. 27 Mayıs 1919 yılında işgale uğrayan Atça, Kurtuluş Savaşı’nın ardından 5 Eylül 1922’de işgalden kurtarılmıştır.
Benzer Haber İşsizliğin En Çok ve En Düşük Olduğu Şehirler
Savaştan sonra Atça’nın kül olmuş halini gören Abdi Bey, 1924 yılında belediye başkanı ile görüşerek ipek beze 1/50.000 ölçekte imar planı yapmıştır. Abdi Bey tarafından çizilen Atça’nın ilk imar planı bu şekilde oluşturulmuştur. Atça’da Paris Charles Gaulle Meydanı’ndan farklı olarak 8 ana cadde yer alıyor ve Atça’nın ortasındaki parkta birleşiyor.
Abdi Bey Kimdi?
Atça’nın mimari planını çizen Abdi Bey eskiden günümüze gelen kaynaklara göre aslında bir mimardı. Planı çizerken hem Atça’nın savaş izlerini silmeye çalışma isteğini hem de mimari bilgisini kullandı ve günümüze kadar gelen planı büyük bir özveri ve emek ile tamamladı.
Abdi Bey Atça’nın Planını Nasıl Çizdi?
Kaynaklara göre Abdi Bey askerlik görevini pilot olarak ifa etmiştir. Bir tatbikat uçuşu sırasında Paris’teyken Paris’in gökyüzünden fotoğrafını çekmiştir. Gökyüzünden çekilen bu fotoğraf ile Paris’in imar planını açık bir şekilde görebilen Abdi Bey Atça’nın planını çizerken de çektiği bu fotoğraftan esinlenmiş ve şehrin planını Paris’teki Charles Gaulle Meydanı’na benzetmiştir.
Atça’nın İmari Planı Korunuyor
Atça’nın imari planı zamanla değişmeden, bozulmadan tüm belediye başkanları tarafından bugüne kadar korunmuştur ve Abdi Bey’in imar planı sürdürülmüştür. Atça bu imar planına dokunulmadan geliştirilmiş ve güzelleşmiştir.
Atça Coğrafya Kitaplarına ve Ansiklopedilere Konu Oldu
1990 yılından sonra çilek üretimi ile tekrar meşhur olan Atça’da her yıl çilek festivali düzenlenmektedir.
Atça mimari yapısı ile hem ansiklopedilerde hem de çocuklara okutulan coğrafya kitaplarında yer aldı. Örnek bir belde olarak gösterilen Atça ziyaretçilerini mimari yapısı ile büyülüyor..