Gayrimenkul fiyatları ve kiralar rekora koştu
Şehirlerde yaşam mücadelesi veren milyonların bir kısmı artan kira ve konut fiyatları karşısında tutunmaya çalışırken bir kısmı da şehrin çeperlerine göç etmek zorunda kalıyor,
Aşırı kira fiyat artışları karşısında tutunmaya çalışırken bir kısmı da şehir dışına göç etmek zorunda. Merkezi semtlerin birçoğu, gelir seviyesi orta ve üstünün yaşamasına olanak veriyor. Gidenlerin yerini zenginler ve yabancılar aldı.
Kimi çözümü memleketine dönmekte buluyor, kimi de tası tarağı toplayıp ailesiyle yaşamaya başlıyor. Şehirlerde yaşam mücadelesi veren milyonların bir kısmı artan kira ve konut fiyatları karşısında tutunmaya çalışırken bir kısmı da şehrin çeperlerine göç etmek zorunda kalıyor,
Medya sektöründe yönetici olarak çalışıyor E.T. Danışmanlık firması sahibi eşi ve oğullarıyla bu günlerde büyük bir çıkmazın içindeler. “Yedi yıldır oturduğumuz Yeni Levent’teki evimizi, kendi oturacağı gerekçesiyle boşaltmamızı istiyor ev sahibimiz. Bu muhitte 10 bin liranın altında kiralık daire yok, bu bizim bütçemizin çok üstünde” diyor. Tercih etmeseler de rotalarını Gültepe ve Gülbahar mahallelerine çeviriyorlar.
Kira zammı endişesiyle aylardır kendini yiyip bitirenlerden biri de kamu çalışanı M.A.
Ailesiyle Ataşehir’de yaşayan M.A., nisanda bin 300 lira olan kiralarının 2 bin 800 liraya çıktığını, yasal prosedürün oldukça üzerinde olan bu rakamı ödeyemeyeceklerini ifade ettiklerinde ev sahiplerinin tehditlerine maruz kaldıklarını söylüyor. “Ne havuz istiyorum ne güvenlik. İstediğim yalnızca başımızı sokacağımız bir ev, nereye gideceğiz, bilmiyorum” diyor.
Konut krizinin nedenlerini ve doğuracağı sonuçları daha iyi anlamak için uzmanlarla görüştük. İlk söz Şehir Bölge Plancılar Odası İstanbul Şube Başkanı Doç. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu’nda:
- İnşaat firmalarının yeni projeler üretmesine rağmen çözülemeyen konut sorununun temelinde ne yatıyor?
Ülkemizde konut üretimi konusunda kamunun arz talep dengelerini gözetmemesi, kim için konut ürettiğinin farkında olmaması büyük sorun. Yoksullara ve üst gelir sınıfına hizmet ettiğini ifade eden TOKİ, neden orta sınıfı dikkate almıyor? Kaldı ki yoksullar için üretilen konutlara erişebilecek kesim aslında orta sınıf Türkiye koşullarında.
YERİNDEN ETME PROJELERİ
Sosyal konut kamunun elinde olur, belirli nitelikleri taşıyan insanlar, çok küçük kiralarla bu evlerde oturtulur. Aynı zamanda bu kişiler istihdam edilir, kadınlar ekonomik hayata kazandırılır, çocukların eğitimi sağlanır. Ama bizde bu model giderek yükselen, lüksleşen yapılara dönüşüyor. Örneğin Alibeyköy Yeşilpınar bölgesine yıllar önce Vialand Tema Park diye bir şey kondu. İlk açıldığında giriş ücreti 50 lira olan bu eğlence merkezine o bölgede yaşayan kimse çocuğunu götüremedi. Bu yapının etrafında inanılmaz projeler inşa edildi. Kıymetlenen bölgeye göz diken müteahhitler, kiracıları rahatsız etti ve evlerinden çıkardı.
- Bu dönüşüm merkezlerde ne gibi sonuçlara yol açacak?
Merkezler hızla gökdelenlerle, lüks konutlarla doluyor. Günün sonunda ne gecekonduda yaşayan ne orta sınıf o konutlarda yaşayabiliyor ne de o bölgenin ekonomik maliyetlerini karşılayabiliyor.
- Peki bu durum kent içi göçü doğuruyor diyebilir miyiz?
Şehirlerdeki tahliyelerin bir ayağını kentsel dönüşüm oluşturuyorsa, diğer ayağını da bugün içinde bulunduğumuz ekonomik kriz oluşturuyor. Hem satılık hem kiralık konutlar açısından çok pahalı hale gelen merkezler yalnızca alt gelir grubunu değil, orta sınıfı da şehirlerin dışına itiyor. Böylece kent merkezleri varsılların gettolarına dönüşüyor. Dolayısıyla kentlerin demografik haritası, sınıfsal coğrafyası değişim göstermeye başlıyor.