Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre ekim ayında ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15,6 artışla 13 milyar 528 milyon dolar oldu. Bu yılın ilk on ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artışla 128 milyar 659 milyon dolar olan ihracat, son 12 aylık dönemde de bir önceki yıla göre yüzde 10,7 artışla 154 milyar 227 milyon dolara ulaştı. Türkiye’nin miktar bazında ihracatı da ekim ayında yüzde 14,1 artarak 10,1 milyon ton olurken, ilk 10 ayda yüzde 11,9 artış gösterdi.
İhracat rakamları TİM’in bu yıl ikincisini düzenlediği İhracat Haftası’nın açılışında Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklandı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin ev sahipliğinde gerçekleşen İhracat Haftasına Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ile çok sayıda ihracatçı da katıldı.
Başbakan Binali Yıldırım, açılış konuşmasında “İhracat ekim ayında yüzde 15,6 oranında artarak 13,5 milyar dolara ulaştı. Bu rakam tüm zamanların en yüksek ekim ayı ihracatı. Bu oran ise son 10 yılın en yüksek ekim ayı artış oranı. TİM verilerine göre ekim ayı ile birlikte son 12 aydır aralıksız artış açıklıyoruz. Bu yılın ilk 10 ayında ihracatımız yüzde 11 artarak 128,7 milyar dolara ulaştı. Son 12 aylık ihracatımız da yüzde 10,7 artarak 154,2 milyar dolar oldu” dedi.
Konuşmasında “Türkiye’nin 2023 yılında her bakımdan dünyadaki büyüklükten aldığı pay en az yüzde 2 olmalı” diyerek hedef koyan Başbakan Yıldırım, üç saatlik uçuşla 56 ülkeye ulaşılan Türkiye’nin dünyanın merkezinde olduğunu ve potansiyelinin çok yüksek olduğunu söyledi. Ekonominin Rabiası”nı “yatırım, istihdam, üretim ve ihracat” olarak açıklayan Başbakan, şunları söyledi: “Türkiye’de yatırım ortamı mevcuttur. Dünyada olmadığı kadar çok dinamik gencimiz de var. Üretim maliyetlerini düşürmek için de destekler verdik, vermeye devam edeceğiz.
İhracatçıların TİM’i de var. Bakanı, Başbakanı ve Cumhurbaşkanı da var. Gelecek 10 yılda en büyük gücümüz; ihracat ve yatırımda kaydettiğimiz gelişme olacak. Türkiye, 860 milyar dolara ulaşan milli geliri ile dünyanın 17. büyük ekonomisi. Üç yılda hedef Türkiye’yi üst gelir grubuna sokmaktır. İhracatçılarımız milli gelirimizi 13 bin dolar seviyesine getirmek için çalışmalara başlamalıdır. Dünyada bayrağımızı dalgalandıran siz emektar, vefakar ihracatçılarımıza teşekkür ediyorum.”
“İhracat teşviklerine OVP’yi aşarak teşekkür edeceğiz”
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi de açılış konuşmasında Başbakan’ın pazar çeşitliliğine önem verilmesi talimatı doğrultusunda bu yıl 40 ülkeye ticaret heyeti gezisi düzenlediklerini, 10 ülkeden alım heyeti organizasyonu gerçekleştirdiklerini, 10 Afrika ve 8 Asya ülkesine gittiklerini ve İhracat Haftası etkinliği kapsamında da 66 ülkeden 700’e yakın yabancı misafir ağırladıklarını kaydetti. Son bir yılda ihracat desteklerinin üç katına çıktığını, ihracatçıya yeşil pasaporttan Eximbank finansman kredilerine kadar çok sayıda desteğe kavuştuklarını belirten Büyükekşi, “Biz de asıl teşekkürümüzü OVP’deki ihracat hedefini aşarak edeceğiz. Dünya ticaretindeki payımızı artırarak vereceğiz” dedi. TİM Başkanı Büyükekşi, hedeflere ulaşma kapsamında ihracatçıların çözüm beklediği sorunları Başbakan Yıldırım’a 10 madde halinde arz ederek şunları söyledi:
İhracatçının çözüm beklediği 10 talep
1-Gümrüklerdeki mesai saatleri dışında yaptıkları işlemler için ödenen ek bedelin kaldırılması,
2-İhracatçıya ilave finansman yükü getiren KDV’ye yönelik reformun hayata geçirilmesi,
3-Gümrük Birliği Anlaşmasının güncellenmesi,
4-İhracatın yarısını, yabancı yatırımların yüzde 70’ini temsil eden AB ile ilişkilerin güçlendirilmesi ve yeni fasılların açılması,
5-Büyüme modelinin inovasyon temelinde yeniden tasarlanması,
6-Ar-Ge ve inovasyonun 7’den 70’e bir hayat tarzına dönüştürülmesi için Hükümetin özel sektörü daha fazla desteklemesi,
7-İhracatçıların karşılaştığı sorunların başında gelen kur riski için çalışmaların hızlandırılması,
8-Çalışmaları devam eden Esnek Çalışma Sistemi ve Kıdem Tazminatı ile ilgili düzenlemelerin hayata geçmesi,
9-Dış ticaretle uğraşan firmaların mevzuatta yeri olmamasına rağmen ödediği ve toplamda 700 milyon TL’ye ulaşarak ek maliyet oluşturan ordino parası sorununun çözülmesi,
10-Mesleki eğitim ile kalifiye personel yetiştirilmesine özel önem verilmesi.
2023’te 100 bin ihracatçı hedefi
Konuşmasında Başbakanın eylül ayında ihracatçıların sayısını 100 binlere çıkarmak gerektiği çağrısını da hatırlatan Büyükekşi, “Sanayicilerimiz Başbakanımızın sesini duydu. Sadece bir ayda ailemize 2 bin ihracatçı daha eklendi. 2023’te ihracatçı sayımızı 70 bine çıkaracağız demiştik. Zaten şu an 67 bini aştık. Bu hedefimizi tam 100 bine revize ediyoruz. Ve zirveye ulaşacağız diyoruz” dedi. Büyükekşi, “Lojistik firmalarımıza Avrupa’da bazı ülkeler haksız vergi ve kotalar uyguluyorlardı. Ancak Ekonomi Bakanlığı kordinasyonunda, UND ile birlikte haklı bir savaş verdik. Ve ilk ayağını Macaristan’da kazandık. Bu karar bizlere aynı sıkıntıyı yaşatan diğer Avrupa ülkelerine de örnek olur” dedi.
“Ali topu tut” yerine üretim mesajları öğretilmeli
Türkiye’nin 2023 hedeflerinin 500 milyar dolar ihracat, dünya ticaretinden yüzde 1,5 pay almak ve 1milyar doların üzerinde ihracat yapan il sayısını 27’ye yükseltmek olduğunu hatırlatan Büyükekşi, ülkenin gelişmesi ve ilerlemesi için en büyük atılımı eğitimde gerçekleştirmek ve üretimin önemi konusunda toplumda farkındalık yaratmak gerektiğine de dikkat çekti. Büyükekşi, “Ülkelerin öğrencilere ilkokulda okumaya öğretirken gösterdiği fişlere baktığımızda ilginç bir tablo ortaya çıkıyor. Japonya’da çocuklar “Yaşamak için üreteceksin” cümlesi ile okumaya başlarken, Almanya’da “Üretim ve yaşam disiplinle başlar” ile okumayı öğretiyorlar. Türkiye’de biz ne öğretiyoruz? “Ali topu tut!” Artık, biz de öğrencilerimize okula başladıklarında üretime yönelik cümleler öğretmeliyiz” dedi.
İhracatın verilen desteklerle atağa geçtiğini, geçen yıl OVP açıklandığında 153,3 milyar dolarlık hedef konulduğunu, bu rakama 10 ayda bir hayli yaklaştıklarını belirten Büyükekşi, “Daha 2 ayımız var. Yeni OVP tahmini olan 156,5 milyar doları da hep birlikte aşacağız. Ayrıca, ihracatımız dünya ortalamasının 5 puan üzerinde artıyor” dedi.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de “İhracatta bu yıl için yeni OVP tahmini olan 156,5 milyar doları, ihracatçılarımızda bu aşk olduğu müddetçe aralık ayında yerle bir ederiz. İhracat konusunda verilen desteklerden fuarlara kadar pek çok alanda bürokratik işlemleri sadeleştirdik. Eximbank’ta da bugüne dek görülmeyen destekleri veriyoruz. Hatta dünyanın stabilizasyon konusunda tereddütlerin olduğu bir dönemde bunları yapmaya cesaret ettik. İhracatımızın yüzde 26’sını finanse eden Eximbank, 2018 yılında ihracatı yüzde 30’a yaklaşan rakamlarda finanse etmeyi sürdürecek. 2018 yılında Güney Kore’yi de geçerek dünyada 1 numara olacak. Çok yakında yer küreyi sarsacak üretim ordusu geliyor” dedi.
İhracatın lider sektörü otomotivde artış yüzde 19,1 oldu
Verilere göre ekim ayında en fazla ihracatı 2 milyar 632 milyon dolarla yine otomotiv yaparken, sektörün ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,1 arttı. Ekim ayı ihracatında otomotivi 1 milyar 538 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ve 1 milyar 467 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti.
Ekim ayında en fazla ihracat artışı yaşayan sektörler; ihracatını yüzde 47 artıran Zeytin ve Zeytinyağı, yüzde 36,4 artıran Çelik ile yüzde 28,1 artıran Süs Bitkileri sektörleri oldu. Genel kategorilerde ise tarım ihracatı yüzde 7,9 Sanayi ürünleri ihracatı yüzde 17,2 ve Madencilik ürünleri ihracatı da yüzde 15,2 arttı.
Almanya, İngiltere ve ABD ilk üçte
İhracat pazarları bazında ekim ayında 163 ülke ve bölgeye ihracat arttı. En fazla ihracat yapılan ilk üç ülkeden Almanya’ya yüzde 11,9, İngiltere’ye yüzde 12,7, ABD’ye yüzde 31 artış kaydedildi. ABD’ye ihracat artışında otomotiv ve kimyevi maddeler ihracatındaki artışlar etkili oldu. Ekim’de en fazla ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında en yüksek artış ise yüzde 62 ile yine Rusya’ya oldu.
AB’ye ihracat yüzde 17,6 arttı
Ülke grubu bazında bakıldığında ekim ayı ihracatı AB’ye yüzde 17,6 artarken, AB’nin ihracattaki payı da yüzde 50,6 oldu. AB’den sonra en çok ihracat gerçekleştirilen Orta Doğu pazarına ihracat ise yüzde 2,6 arttı.
Ekim ayında 57 il ihracatını artırdı
Ekimde iller bazındaki performansta toplam 57 il ihracatını artırırken, 23 ilin ihracatı ise geriledi. En fazla ihracat yapan ilk beş ilin ihracatları şu şekilde gerçekleşti: İstanbul 5,7 milyar dolar, Bursa 1,3 milyar dolar, Kocaeli 1,2 milyar dolar, İzmir 783 milyon dolar ve Ankara 610 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. En fazla ihracat yapan ilk 10 il arasında en yüksek ihracat artışını yüzde 62 ile yine Sakarya gerçekleştirdi.