Rusya uzaya insanlı araç gönderecek

Yeni bir uzay üssü kurmayı kararlaştıran Rusya, Ay’a kozmonot ve astronot taşıyabilecek yeni bir insanlı aracın tanıtımını yaptı.

Rusya, önümüzdeki yıllarda emektar Soyuz’un yerini alacak olan yeni insanlı uzay aracının maketini İngiltere’deki ünlü Farnborough Havacılık Fuarı’nda gösterime açtı. Araç, yapımına başlanan yeni nesil roketle fırlatılmak üzere ve Ay’a insan taşıyabilecek kapasitede tasarlanmış bulunuyor.

Rusya’nın insanlı uzay araçları programının belkemiği olan ve 40 yıldır hizmet gören üç kozmonot kapasiteli Soyuz kapsüllerinin yerini alacak olan araç altı kozmonot taşıyacak. Araç ayrıca Avrupalı ve Amerikalı astronotları da taşıyabilecek.

NASA’nın bu yıl sonuna kadar uzay mekikleri filosunu emekliye ayırmasının ardından, yeni Rus aracı geliştirilene kadar Soyuz kapsülleri ve yeni geliştirilecek olan Rus aracı, Uluslararası Uzay İstasyonu ile Dünya arasındaki tek yolcu taşıma araçları olacak. ABD daha önce Ay’a yeniden dönüş için tasarladığı Orion uzay aracını, Başkan Barack Obama’nın kararıyla rafa kaldırmıştı.

Geçtiğimiz yıl Rus Uzay Kurumu Roskosmos tarafından aracı tasarlamakla görevlendirilen RKK Energia şirketinin yöneticilerinden Nikolai Zelenshikov, ön tasarımın Nisan’da Rus uzay kurumu Roscosmos’a sunulduğunu ve “eleştiriler de dahil” görüş alındığını açıkladı. Rus uzay programına yakın kaynaklar, yeni araçla ilgili eleştirilerin başında Dünya’ya dönüşünde yere inişini şimdiye kadar kullanılan paraşütler yerine, katı yakıtlı iniş motorlarının yardımıyla yapacak olması. Halen kıtalararası balistik füzelerde kullanılan katı yakıtların, kontrolünün güçlüğü nedeniyle altı insan taşıyacak bir araç için uygun olmadığı görüşü yaygın. Ancak, Rus askeri mühendislerinin yardımıyla katı yakıtlı motorlar kullanan bir deney aracı geliştiren RKK Energia tasarımcılarının, ön modeldeki iniş düzeneğine sadık kalmakla birlikte ek bir güvenlik önlemi olarak tasarıma bir de iniş paraşütü ekledikleri bildiriliyor.

RKK Energia, kozmonot taşıyacak yeni aracı Rus Hükümeti’nin geçtiğimiz yıl geliştirilmesi talimatını verdiği yeni nesil fırlatma aracı Rus-M roketine monte edilecek şekilde tasarlamış. Roketin 2015 yılında Rusya’nın inşasına hazırlandığı yeni uzay üssünde hizmete girmesinin planlanmasına karşılık, Başbakan Vladimir Putin’in yapımını onayladığı Vostochny (Doğu) uzay üssünün yapımının uzun yıllar alabileceği söyleniyor.

Ancak RKK Energia yetkililerine göre yeni roket halen Rus uzay programında kullanılan Zenit roketlerine hayli yakın olduğundan, yeni insanlı aracın ilk başta Zenit roketleriyle Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatılabilecek.

YENİ HAMLE İÇİN YENİ ÜS
Ekonomik nedenlerle son yıllarda uzay programını büyük ölçüde askıya aldıktan sonra petrol ve doğal gaz satışlarının getirdiği zenginlikle uzayda yeni hamlelere hazırlanan Rusya, ülkenin uzak doğusunda Amur bölgesindeki Uglegorsk kasabası yakınlarında yeni bir uzay üssü kurmak için çalışmalara başlıyor.

Geçtiğimiz günlerde Başbakan Putin, üssün kurulması için gelecek üç yıl içinde 800 milyon dolarlık bir harcama planına onay vermişti. Vostochny üssünün, Sovyetler Birliği döneminde Kazakistan’da inşa edilen ve halen kira ile kullanılan Baykonur uzay üssüne bağımlılığı azaltmaya yönelik olduğu söyleniyor.

Baykonur’dan daha küçük olarak tasarlanan Vostochny, 700 kilometrekarelik bir alan içinde yeni tasarımlı roket rampaları, modern yaşam alanları ve gelişkin laboratuarlar içerecek.

Yapımında 30.000 uzman personelin görev alacağı üssün 2015 yılında tamamlanması öngörülüyor. Aynı yıl içinde yeni roketin üsten fırlatılmasının ardından yeni geliştirilen insanlı araçla ilk uçuşun 2018 yılında gerçekleştirilebileceği umuluyor.

ÖNCE AY, SONRA MARS
Uzun bir aradan sonra iddialı yeni bir başlangıcın ilk adımlarını atmaya başlayan Rusya’nın stratejik hedefleri arasında uzayın fethi de bulunuyor. RKK Energia başkan yardımcısı Nikolai Zelenshikov, “Biz insanlı uzay programının ana hedefinin Mars , ara durağın da Ay olması gerektiği düşüncesindeyiz” diyor.

ABD Başkanı Barack Obama da geçtiğimiz aylarda ABD’nin uzay programının stratejik hedefi olarak Mars’ı göstermişti. Ancak daha öncesi için planlanan Ay’a dönüş projesini ve bunun için tasarlanan Orion aracı ile Ares roket tasarımlarını durduran Obama, aldığı tepkiler üzerine “daha gelişkin” bir insanlı araç ve daha güçlü bir roket ailesi geliştirilmesi için talimat vermişti.

Yeni programı için ortaklar arayışını sürdürmekte olan Rusya, halen Avrupa Uzay Ajansı ile birlikte Mars’a yolculuk koşullarının kapalı bir ortamda denendiği bir deneyi yürütüyor. 2011 yılı başlarında Soyuz uzay araçları, ESA’nın Fransız Guyana’sındaki Kourou uzay merkezi’nden de fırlatılmaya başlanacak.

Aynı yıl Rusya Mars’ın uydusu Phobos’tan kaya örnekleri getirmek üzere planladığı Phobos_Grunt projesi kapsamından olarak bir Çin uzay sondasını da Mars çevresinde yörüngeye yerleştirecek.

(Kaynak: Ntvmsnbc)