Hijyen nedir, Hijyen Nasıl sağlanır, Hijyenin Önemi

Hijyen sağlık açısından çok önemlidir. Gıda sektöründeki bir firmada hijyene dikkat edilmemesi durumunda;

    Yemekler bakteri veya toksinler ile kirlenebilir. Bundan dolayı gıda zehirlenmesi meydana gelebilir.
    Üretim masrafı çoğalabilir. Hızlı ve verimli (kârlı) çalışma engellenebilir.
    Böcek, sinek ve fareler çoğalır. Bundan dolayı gıda zehirlenmesi meydana gelebilir.
    Hastalık dolayısıyla iş veya para kaybı olabilir.
    İşyeri gıda zehirlenmesi yaşayan bir müşteri tarafından mahkemelik olabilir.

Mutfak'ta Hijyen

Sağlıklı yaşam için gıdaların güvenli bir biçimde hazırlanması gerekir. Böylelikle hem zehirlenmeler önlenir, hem de iş ve müşteri kaybı olmaz. Tezgahlar, işçiler ve malzemelerin temiz tutulması mutfak hijyeni için çok önemlidir. Temiz çalışırsanız fare ve böcekleri önlersiniz, aynı zamanda da müşteri çekersiniz. Hijyen için önemli bir konu da yemeklerin
saklanması ve depolanmasıdır. En temiz yerde bile yemek yanlış depolandıysa gıda zehirlenmesine yol açabilir. Mutfak hijyeni sağlığın korunması açısından son derece önemlidir.

Hijyen Kurallarına Kimler Uymalı
Hijyen kuralları, seyyar satıcılardan beş yıldızlı lokantalara kadar yemek üretimi yapan her yer için geçerlidir. Yemek hazırlanıp satılan veya gıda maddeleri satılan bir işyeriniz varsa; bu broşürdeki tavsiyelere uymanız kaçınılmazdır. Söz konusu kurallar ister ticari bir işletmenin, ister evimizin mutfağı olsun, her yer için geçerlidir.

Gıda sektöründeki tüm firmalar gıdaların hazırlanması ve muhafaza edilmesi konusunda çok titiz davranmak zorundadırlar. Çünkü insan sağlığı konusunda hata görmezden gelinemez. Temiz bir ortamda taze ürünlerle hazırlanmayan ya da iyi depolanmayan bir yemek ya da yiyecek, onu tüketenlerin zehirlenmesine ya da farklı olumsuz belirtilere yol açabilir. İnsan sağlığı için gıda üretiminde hijyene dikkat edilmelidir.

Hijyenden Sepep Gıdalar ve Hastalıkları
Gıda insanları birçok şekilde hasta eder. Zehirlenme ve hastalık, genellikle yemeklerde bulunan bakterilerden oluşur. Gıda zehirlenmeleri ciddi hastalıklara yol açar.
Yemeklerde bulunan bazı yabancı maddeler de ( çivi, tırnak, ilaç, temizlik maddesi, v.b ) insan sağlığına tehdit oluşturmaktadır. Personel, tezgahlar, alet ve teçhizat hastalık riskini azaltmak için temiz tutulmalıdır.

Günümüzde birçok hastalık yiyecek ve içecekler ile insan vücuduna bulaşabilmektedir. Bu nedenle yiyecekler ve içeceklerin hazırlanmasında ve saklanmasında hijyene son derece önem verilmelidir.

Gıda Zehirlenmesi
Gıda zehirlenmesi yüksek miktarda bakteri içeren gıdaları tüketince ortaya çıkar. Yemeğin içinde istenmeyen madde bulunursa yemek hijyenik değildir.

Gıda zehirlenmesinin belirtileri:

    Karın ve mide ağrısı,
    İshal,
    Kusma,
    Mide bulantısı,
    Yüksek ateş.

Bu belirtilerin hepsinin bir arada bulunması şart değildir. Zehirlenmenin sebebine göre bu semptomlar değişiklik gösterebilir. Zehirlenmenin belirtisi 1 ile 36 saat zarfında belli olur. Birkaç günde sürebilir.

Gıda zehirlenmelerine;

    Çocuklar
    Yaşlılar
    Hamileler
    Hastalar daha duyarlıdır

Bakteri Nedir
Bakteri çıplak gözle görülemeyen ufak, canlı organizmalardır. Ancak mikroskopla görülebilir. Bunlar her yerde bulunur ama çoğu insana zarar vermez. Hatta bazıları yoğurt ve peynir gibi gıdaların üretimine yardım ederler. Bakterilerin gıdaları çürütenleri de vardır. Zararlı olan bakterilere patojen bakteri denilir. Patojenik bakterin gıdaya bulaştığını koklayarak ve/veya tadarak anlayamayız . Tehlikeli gıdanın normal gözükmesi mümkündür. Yemek çürüten mikroplar genellikle zehirlenmeye yol açmaz ama çok miktarda bulunursa hasta olmamıza yol açabilir.


Bakteri Çeşitleri

BAKTERİLER NASIL ÇOĞALIR?

Bakteri ikiye bölünerek çoğalır. Bakteriye uygun gıda, rutubet, sıcaklık ve zaman verirseniz ikiye bölünerek çoğalır. Bazı bakteriler 10 veya 20 dakikanın içinde bölünüp çoğalmaya başlar.

BAKTERİLER NEDEN HASTA EDER?

Bakterilerin bizi hasta edebilmesi için ya kendisinin yada toksinlerinin (zehir) vücudumuzun içine girmesi gerekiyor. Hastalığın oluşması için bakteri vücutta çoğalır. Yada bakterinin yemekte ürettiği TOKSİN hasta eder.

BAKTERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Bakteri o kadar küçüktür ancak ki laboratuvar testleri ile belirlenebilir. Uzmanlar şüpheli bir gıda örneğini alıp çoğaltarak hangi cins bakteri olduğunu belirlerler.

BAZI GIDALAR DAHA MI RİSKLİ?

Bazı gıdalar yüksek risk grubundadır. Yüksek risk gıdalar genellikle nemli veya yüksek proteinli gıdalardır. Az riskli gıdalar az nemli, az proteinli ve az asitli olur. Yüksek riskli gıdaların tekrar ısıtılmasında daha
dikkatli olmak gerekir.

Bakteri Nerden Gelir
İnsanlar

Bakteri çoğu zaman insanlardan gıdalara aktarılır. Burun, eller, kulaklar ve boğazda genelde gıda zehirlenmesine yol açabilecek bakteriler bulunur. Hapşırma, öksürme, tükürmek gibi eylemlerle hastalık bulaştırılır. Özellikle tırnak altlarında gıda için zararlı bakteri bulunur. Kafanızı kaşırsanız veya saçınızı uzatırsanız bakteri bu yollarla da gıdaya kolayca geçebilir. Sivilcelerde de bakteri vardır. Oynamakla gıdaya aktarabilirsiniz. Bağırsaklarda da zararlı bakteri bulunur. Tuvalete gittiğinizde ellerinize kolayca bulaşır. Bu yol aracılığı ile de gıdaya geçebilir.

Hava

Havada da bakteri vardır. Üzeri örtülmeyen yemeklere bakteri rahatlıkla girebilir.

Çiğ gıdalar
Mutfağa getirilen çiğ gıdalarda bakteri bulunur.

    Salmonella bakterisi kümes hayvanlarının çoğunda bulunur.
    Meyve ve sebzelerin çoğunun üzerinde de bakteri bulunur. Köklü sebzelerde ise toprak ile bakteri bulaşması olur.
    Taze bir balıkta çok fazla bakteri olmasa da çok kısa süre içerisinde bozulduğu için bakteri çoğalabilir.

Hayvanlar
Bütün hayvanlar toz, pislik ve mikrop taşırlar. Bunun içine evcil hayvanlar da dahil olduğu için yemeklere
yaklaştırmak tehlikelidir. Fareler lağım sularından getirdikleri bakterileri gıdalara taşıyabilirler.

Böcekler

Böcekler vücutlarının yüzlerinde bakteri taşırlar. Hamam böceği veya karafatma gibi böcekler yemeklerin üzerinde yürüyebilir ve bakterileri dağıtabilir. Sinekler çok tehlikelidirler. Kendilerini hasta etmeden bir yerden bir yere bakteri taşırlar. Sinekler, çöplüklerden ve dışkılardan yararlandıkları için buralardan bakteri topluyorlar. Sinekler kondukları gıdanın üzerine karnındaki asitleri püskürterek yemeği eritip emerler. Böylece sineğin bir önceki yediği mikropları bu yolla dağıtırlar. Ayrıca sinekler yemek yerken hızlı bir şekilde dışkılarını boşaltırlar.

Çöpler

Çöplüklerde ve özellikle mutfak çöplerinde artık yemekler bulunur ve zamanla çürür, kokar. Ağzı açık çöpler sinekleri çeker, bakteri dağıtımına sebep olur.

Toz ve pislik

Toz ölmüş deriden, topraktan, gıda döküntülerinden oluşur. Kolayca yemeklerin üzerine uçabilir. Yemek mutfaktan taşınırken bile elbiselerden diğer taraflara taşınabilir.

Su

Yemek hazırlanışında kullanılan su, yemeklerin zararlı bakteriler ile bulaşmasına yol açabilir.

Bakteri Gıdaya Nasıl Bulaşır
Bakteriler kendi başlarına hareket edemezler. Bakterilerin gıdaya bulaşması için taşınmaları gerekiyor. Bakteri bir gıdadan diğerine temasla geçebilir. Mutfaktaki malzemeler bakteri için araçtır. Çiğ et için kullanılan bir bıçak, yıkanmadan pişmiş et için kullanılırsa çiğ etten pişmiş ete bakteri aktarılır. Böylelikle bıçak araç olmuş olur. Diğer bakteri taşıyıcı araçlara

Örnekler:

    Çatal bıçak takımları
    Eller
    Tezgahlar
    Elbiseler
    Doğrama tahtaları
    Diğer mutfak takımları.

Güncelleme Tarihi: 07 Nisan 2015, 14:23